Η υπόθεση που έχει ξεσπάσει γύρω από το όνομα της Φεντερίκα Μογκερίνι, πρώην επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης και νυν διευθύντρια του Κολεγίου της Ευρώπης, συνεχίζει να απασχολεί τις ευρωπαϊκές αρχές, φέρνοντας στο φως σοβαρά ερωτήματα για τη λειτουργία των θεσμών και τις πρακτικές ανάθεσης δημόσιων συμβάσεων. Η Μογκερίνι, η οποία έχει κατονομαστεί ως ύποπτη σε έρευνα της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας (EPPO), εμφανίζεται να προσέρχεται στις ανακριτικές διαδικασίες με διάθεση πλήρους συνεργασίας, όπως γίνεται γνωστό μέσω της δικηγόρου της.
Σύμφωνα με όσα μεταδίδονται, η ίδια δηλώνει «πολύ ήρεμη» παρά τη βαρύτητα των κατηγοριών που διερευνώνται. Η στάση της δείχνει ότι επιδιώκει να αποσαφηνίσει κάθε πτυχή της υπόθεσης, η οποία αφορά υποψίες για παραποίηση δημόσιου διαγωνισμού, ευνοιοκρατία και αθέμιτο ανταγωνισμό στην ανάθεση προγράμματος εκπαίδευσης μελλοντικών διπλωματών από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ) προς το Κολέγιο της Ευρώπης.
Κατά τη διάρκεια της πολύωρης ανάκρισης, η εκπρόσωπός της, Μαριαπάολα Τσέρτσι, έκανε λόγο για πλήρη διαφάνεια στις απαντήσεις της πελάτισσάς της. Όπως τόνισε, η διαδικασία ήταν αυστηρή, με τους ερευνητές να ζητούν εξαντλητικές εξηγήσεις σχετικά με τον επίμαχο διαγωνισμό που βρίσκεται στο επίκεντρο της έρευνας. Η Τσέρτσι περιέγραψε τη Μογκερίνι ως ένα άτομο που έχει αφιερώσει μεγάλο μέρος της ζωής του στους ευρωπαϊκούς θεσμούς, τονίζοντας ότι παρά τη δύσκολη δοκιμασία, παρέμεινε ήρεμη και συνεργάσιμη.
Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, μετά την ολοκλήρωση της ακρόασης, επιβεβαίωσε ότι η Μογκερίνι έχει επισήμως ενημερωθεί για το καθεστώς της ως υπόπτου. Αυτό σημαίνει ότι η έρευνα παραμένει ανοιχτή και οι εισαγγελείς συνεχίζουν να αξιολογούν τα διαθέσιμα στοιχεία για να διαπιστωθεί εάν θα αθωωθεί πλήρως ή εάν υπάρχουν ενδείξεις περαιτέρω εμπλοκής της. Παράλληλα, έγινε γνωστό ότι αφέθηκε ελεύθερη χωρίς περιοριστικούς όρους, καθώς δεν θεωρήθηκε κίνδυνος διαφυγής και εξακολουθεί να ισχύει το τεκμήριο αθωότητας.
Η υπόθεση επικεντρώνεται σε ένα κομβικό ερώτημα: εάν το Κολέγιο της Ευρώπης –του οποίου η Μογκερίνι ανέλαβε τη διεύθυνση το 2020– είχε λάβει προνομιακή ενημέρωση εκ των προτέρων για τα κριτήρια επιλογής της σύμβασης, γεγονός που θα μπορούσε να του προσφέρει άδικο πλεονέκτημα σε σχέση με τους υπόλοιπους συμμετέχοντες. Οι ερευνητές εξετάζουν εάν ο διαγωνισμός της ΕΥΕΔ είχε παραποιηθεί με τρόπο που να ευνοεί το Κολέγιο, κάτι που, εφόσον αποδειχθεί, θα συνιστούσε σαφή παραβίαση των κανόνων διαφάνειας και ισονομίας.
Η θέση της Μογκερίνι ως πρώην επικεφαλής της ΕΥΕΔ την περίοδο 2014–2019 προσθέτει βάρος στην υπόθεση, καθώς όσο βρισκόταν σε αυτό τον ρόλο, ο οργανισμός ήταν υπεύθυνος για τη λειτουργία των εξωτερικών δράσεων της ΕΕ. Η μετάβασή της, ένα χρόνο αργότερα, στη διεύθυνση του Κολεγίου της Ευρώπης δημιουργεί εύλογα ερωτήματα για πιθανές διασταυρώσεις αρμοδιοτήτων, τα οποία διερευνώνται τώρα σε βάθος από την EPPO.
Παρά τις πιέσεις και το βάρος των καταγγελιών, η ίδια δηλώνει πεπεισμένη ότι το δικαστικό σύστημα θα επιβεβαιώσει την ορθότητα των ενεργειών της. Η δήλωσή της ότι έχει «πλήρη εμπιστοσύνη στο δικαστικό σύστημα» και ότι θα συνεργαστεί χωρίς καμία επιφύλαξη αποτελεί κεντρικό στοιχείο της υπερασπιστικής της στάσης.
Το γεγονός ότι αφέθηκε ελεύθερη χωρίς όρους θεωρήθηκε από τη νομική της ομάδα ως ένα θετικό σημάδι. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι η υπόθεση κλείνει ή ότι οι έρευνες έχουν ολοκληρωθεί. Αντιθέτως, η διαδικασία βρίσκεται σε εξέλιξη και οι αρχές θα αποφασίσουν σε επόμενο στάδιο εάν υπάρχουν επαρκείς ενδείξεις για να προχωρήσουν περαιτέρω.
Η υπόθεση Μογκερίνι αποτελεί μια ακόμη κρίσιμη στιγμή για τους ευρωπαϊκούς μηχανισμούς ελέγχου και διαφάνειας. Το ενδεχόμενο παρατυπιών σε τόσο υψηλό επίπεδο δημιουργεί εύλογες ανησυχίες για τον τρόπο με τον οποίο διαχειρίζονται ευαίσθητες δημόσιες συμβάσεις και για τα πιθανά κενά που μπορεί να υπάρχουν στις διαδικασίες εποπτείας.
Καθώς η έρευνα συνεχίζεται, το ευρωπαϊκό ενδιαφέρον παραμένει στραμμένο στις εξελίξεις. Η τελική της έκβαση θα αποτελέσει κρίσιμο δείκτη τόσο για το κύρος των θεσμών όσο και για την αξιοπιστία των διαδικασιών που διέπουν τις δημόσιες αναθέσεις εντός της ΕΕ.
