Η Ελβετία εξετάζει το ενδεχόμενο απόκτησης των F-35A Lightning II σε δύο φάσεις, κίνηση που θα περιόριζε την αρχική παραγγελία σε 30 αεροσκάφη, διατηρώντας την προαίρεση (option) για έως και 10 ακόμη, μόλις αποσαφηνιστούν το κόστος του προγράμματος των ΗΠΑ και οι δασμοί. Η κίνηση αυτή επιτρέπει στη Βέρνη να παραμείνει συνεπής στο κονδύλι των 6 δισεκατομμυρίων φράγκων που εγκρίθηκε οριακά από τους ψηφοφόρους το 2020, ξεκινώντας παράλληλα την πολυαναμενόμενη ανανέωση της ελβετικής αεράμυνας εν μέσω αυξανόμενου κόστους και πολιτικών πιέσεων.
Σύμφωνα με ρεπορτάζ του SonntagsBlick, η ελβετική κυβέρνηση ετοιμάζεται να αναδιαρθρώσει την αγορά των F-35A ώστε να παραγγελθούν μόνο 30 αεροσκάφη στην πρώτη παρτίδα από τις Ηνωμένες Πολιτείες, αφήνοντας μια επόμενη παρτίδα έως 10 αεροσκαφών ως προαίρεση (option). Η προσέγγιση αυτή, την οποία υποστηρίζει ο Υπουργός Άμυνας Μάρτιν Φίστερ, σχεδιάστηκε για να κρατήσει το πρόγραμμα των μαχητικών εντός του ανώτατου ορίου των 6 δισεκατομμυρίων ελβετικών φράγκων που εγκρίθηκε στο δημοψήφισμα-"θρίλερ" του 2020. Αυτό συμβαίνει καθώς η Ουάσιγκτον διαμηνύει ότι η αρχική σταθερή τιμή για 36 αεροσκάφη δεν μπορεί πλέον να διασφαλιστεί λόγω του πληθωρισμού, των προβλημάτων στην εφοδιαστική αλυσίδα και των νέων αμερικανικών δασμών.
Το αρχικό συμβόλαιο για 36 F-35A καλύπτει τις ατράκτους, τους κινητήρες, την εκπαίδευση των πληρωμάτων, την αρχική διοικητική μέριμνα (logistics), συγκεκριμένες υποδομές και μια πρώτη παρτίδα κατευθυνόμενων πυρομαχικών. Παρ' όλα αυτά, οι αρχές αναγνωρίζουν ότι το οικονομικό πλαίσιο που παρουσιάστηκε στο κοινό δεν αντικατοπτρίζει πλέον την πραγματικότητα των αμερικανικών Στρατιωτικών Πωλήσεων Εξωτερικού (FMS), οι οποίες επηρεάζονται από τον πληθωρισμό και τις προσαρμογές του προγράμματος. Τα τρέχοντα σενάρια υπέρβασης κόστους κυμαίνονται από 750 εκατομμύρια έως και πάνω από ένα δισεκατομμύριο φράγκα, γεγονός που καθιστά πολιτικά ευαίσθητο οποιοδήποτε αίτημα για πρόσθετη πίστωση πέραν του ορίου του δημοψηφίσματος και οδηγεί το Ομοσπονδιακό Υπουργείο Άμυνας να προκρίνει τη σταδιακή συγκρότηση του στόλου.
Τεχνικά Χαρακτηριστικά και Ρόλος
Το F-35A Lightning II είναι η έκδοση συμβατικής απογείωσης και προσγείωσης (CTOL) του προγράμματος Joint Strike Fighter (JSF), σχεδιασμένο ως ένα μαχητικό stealth πολλαπλών ρόλων, ικανό να παρέχει αεροπορική υπεροχή, κρούση εδάφους, συλλογή πληροφοριών και ηλεκτρονικό πόλεμο. Το μονοθέσιο, μονοκινητήριο αυτό αεροσκάφος έχει μήκος 15,7 μέτρα, άνοιγμα φτερών 10,7 μέτρα και μέγιστο βάρος απογείωσης περίπου 31,8 τόνους με εσωτερικά όπλα και καύσιμα. Ο κινητήρας του, Pratt & Whitney F135-PW-100, αποδίδει έως και 43.000 λίβρες ώσης με μετάκαυση, επιτρέποντας στο αεροσκάφος να φτάσει τα 1,6 Mach σε ύψος άνω των 50.000 ποδών, με εμβέλεια περίπου 2.200 χιλιομέτρων με εσωτερικό καύσιμο – ένα προφίλ που καλύπτει άνετα τον ελβετικό εναέριο χώρο και τις εκτεταμένες αποστολές ετοιμότητας άμεσης αντίδρασης (QRA).
Όσον αφορά τα εποχούμενα συστήματα, το F-35A Lightning II συνδυάζει:
Ένα ραντάρ Ενεργής Ηλεκτρονικής Σάρωσης (AESA) AN/APG-81.
Ένα Ηλεκτρο-Οπτικό Σύστημα Σκόπευσης (EOTS).
Ένα Σύστημα Κατανεμημένου Διαφράγματος (DAS) που αποτελείται από υπέρυθρους αισθητήρες.
Η σύντηξη δεδομένων αισθητήρων (sensor fusion) παρέχει εικόνα 360 μοιρών του εναέριου χώρου και του πεδίου της μάχης, εντοπίζει αεροσκάφη, πυραύλους και επίγειους στόχους και τροφοδοτεί το Σύστημα Οθόνης Ενσωματωμένης στην Κάσκας (HMDS), το οποίο προβάλλει τακτικά δεδομένα απευθείας στην οθόνη του πιλότου. Ο εσωτερικός οπλισμός μεταφέρεται σε δύο κοιλιακές αποθήκες που μπορούν να φιλοξενήσουν, σε διαμόρφωση χαμηλής παρατηρησιμότητας (stealth), πυραύλους αέρος-αέρος AIM-120 AMRAAM για εμπλοκές πέραν του οπτικού ορίζοντα, καθώς και κατευθυνόμενες βόμβες GBU-31 (JDAM) ή GBU-39 (SDB), συμπληρωμένες από ένα εσωτερικά τοποθετημένο πυροβόλο 20 χιλιοστών M61A2 Vulcan.
Στρατηγικές Επιπτώσεις
Για την Ελβετική Πολεμική Αεροπορία, το F-35A Lightning II προορίζεται να παρέχει αστυνόμευση του εναέριου χώρου σε καιρό ειρήνης, αεράμυνα σε περίοδο κρίσης και, εάν χρειαστεί, πλήγματα ακριβείας ή καταστολή της εχθρικής αεράμυνας. Η χαμηλή του παρατηρησιμότητα μειώνει τις αποστάσεις εντοπισμού από εχθρικά ραντάρ, ενώ το ραντάρ AESA και οι ζεύξεις δεδομένων (data links) καθιστούν δυνατή την εμπλοκή στόχων πέραν του οπτικού ορίζοντα, την κοινή χρήση της τακτικής εικόνας με κέντρα διοίκησης και τη λειτουργία του ως αναμεταδότη πληροφοριών για άλλες πλατφόρμες. Ενσωματωμένο με επίγεια ραντάρ και εθνικά συστήματα διοίκησης, το αεροσκάφος δεν περιορίζεται πλέον στην αναχαίτιση μεμονωμένων εισβολών, αλλά μετατρέπεται σε κόμβο συλλογής, συσχέτισης και διάδοσης πληροφοριών για ολόκληρη τη δομή της ελβετικής αεράμυνας.
Η προσέγγιση του Μάρτιν Φίστερ αντικατοπτρίζει την αναζήτηση ισορροπίας μεταξύ του ανώτατου ορίου των έξι δισεκατομμυρίων, των προσδοκιών της στρατιωτικής ηγεσίας και της πίεσης από τμήματα της αριστεράς, τα οποία εξακολουθούν να αντιτίθενται στην αγορά ενός stealth μαχητικού πέμπτης γενιάς για ένα ουδέτερο κράτος. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η πορεία της Ελβετίας εντάσσεται σε μια ευρύτερη κίνηση υιοθέτησης του F-35A Lightning II από τις αεροπορικές δυνάμεις του ΝΑΤΟ και χωρών-εταίρων όπως η Γερμανία, η Φινλανδία και η Πολωνία, οι οποίες επιδιώκουν μεγαλύτερη διαλειτουργικότητα και διαμοιρασμό τακτικών δεδομένων σε σχεδόν πραγματικό χρόνο. Η επιλογή της Βέρνης, επομένως, υπερβαίνει την εγχώρια συζήτηση, καθώς εδραιώνει περαιτέρω την Ελβετία στο δυτικό οικοσύστημα αεροπορικών μαχών και, κατ' επέκταση, εγείρει ερωτήματα σχετικά με τη βιομηχανική εξάρτηση, την κυκλοφορία ευαίσθητων πληροφοριών και την αξιοπιστία της ένοπλης ουδετερότητας σε ένα ολοένα και πιο αμφισβητούμενο ευρωπαϊκό στρατηγικό περιβάλλον.
Μετάφραση από τον διεθνή τύπο.
