Η Ολλανδία βρίσκεται μπροστά σε μια ιστορική εκλογική αναμέτρηση που φέρνει τα πάνω κάτω στο πολιτικό της σκηνικό. Το ακροδεξιό Κόμμα για την Ελευθερία (PVV) του Χέερτ Βίλντερς και το κεντρώο φιλοευρωπαϊκό D66 του Ρομπ Γέτεν βρέθηκαν σε απόλυτη ισοψηφία, εξασφαλίζοντας από 26 έδρες στη νέα Βουλή, σύμφωνα με τα μέχρι στιγμής αποτελέσματα.
Η έκβαση των εκλογών δεν χαρίζει καθαρή νίκη σε κανέναν, ωστόσο το πολιτικό μήνυμα είναι ξεκάθαρο: οι Ολλανδοί είναι διχασμένοι ανάμεσα στη ρητορική του εθνικισμού και στο όραμα μιας πιο ενωμένης Ευρώπης. Ο Γέτεν, μόλις 38 ετών, διεκδικεί τον τίτλο του νεότερου και πρώτου ανοιχτά γκέι πρωθυπουργού της χώρας, προβάλλοντας ως αντίπαλο δέος στον αμφιλεγόμενο Βίλντερς, που παραμένει γνωστός για την αντι-μεταναστευτική και αντι-ισλαμική του στάση.
Η μάχη του κέντρου με την ακροδεξιά
Ο Βίλντερς, παρά τη μεγάλη δυναμική που διατήρησε μετά τη νίκη του 2023, βλέπει αυτή τη φορά τα υπόλοιπα κόμματα να του κλείνουν τον δρόμο προς την εξουσία. Όλα τα μεγάλα κόμματα έχουν ήδη δηλώσει ότι δεν πρόκειται να συνεργαστούν μαζί του, θεωρώντας τον ακραίο και διχαστικό. Αντίθετα, ο Ρομπ Γέτεν, με πιο ήπιο προφίλ και φιλοευρωπαϊκή γραμμή, κέρδισε έδαφος την τελευταία στιγμή, πείθοντας ένα μεγάλο κομμάτι νέων ψηφοφόρων.
Ο 38χρονος πολιτικός είναι πρώην υπουργός Ενέργειας και Περιβάλλοντος, γνωστός για τη νηφαλιότητα και τη μετριοπάθειά του. Από νεαρή ηλικία ασχολήθηκε με τη δημόσια διοίκηση και θεωρείται «παιδί του συστήματος» που ωστόσο προσπαθεί να το εκσυγχρονίσει. Οι υποστηρικτές του τον περιγράφουν ως «πολιτικό νέας γενιάς» – οι αντίπαλοί του, πιο ειρωνικά, τον έχουν αποκαλέσει «Ρομπότ Γέτεν» για την προσεγμένη, σχεδόν άψογη δημόσια εικόνα του.
Ο άνθρωπος πίσω από τα ποσοστά
Πέρα από τις πολιτικές ετικέτες, ο Γέτεν είναι ένα πρόσωπο που φέρνει κάτι διαφορετικό στην Ολλανδική πολιτική. Δηλώνει ανοιχτά ομοφυλόφιλος, μιλά συχνά για την ανάγκη ισότητας και σεβασμού στη διαφορετικότητα, αλλά και για τον ρόλο της χώρας του μέσα σε μια Ευρώπη που αλλάζει. Ο ίδιος απορρίπτει κάθε πιθανότητα συνεργασίας με τον Βίλντερς, τον οποίο έχει χαρακτηρίσει «νταή της πολιτικής σκηνής».
Η πορεία του θυμίζει σε πολλούς ένα «πολιτικό σπριντ» — από τη θέση του υπουργού Ενέργειας ως την κορυφή του D66, και τώρα πιθανώς στο κατώφλι της πρωθυπουργίας. Παρά το νεαρό της ηλικίας του, έχει καταφέρει να εδραιώσει το προφίλ ενός ανθρώπου που εμπνέει αξιοπιστία και αισιοδοξία.
Η επόμενη μέρα
Η ισοψηφία φέρνει πολιτικό αδιέξοδο αλλά και ένα ξεκάθαρο μήνυμα για ολόκληρη την Ευρώπη: η κοινωνία αλλάζει, οι παραδοσιακές ισορροπίες ανατρέπονται, και το δίλημμα ανάμεσα σε ανοιχτές κοινωνίες και σκληρές γραμμές επιστρέφει δριμύτερο.
Όποιος κι αν αναλάβει τελικά την πρωθυπουργία, η Ολλανδία φαίνεται πως περνά σε μια νέα φάση. Ένα κράτος-μέλος της Ε.Ε. που υπήρξε πάντα σύμβολο φιλελευθερισμού και προόδου, τώρα καλείται να αποδείξει αν μπορεί να μείνει ενωμένο απέναντι στην άνοδο των άκρων.
