Η βιαστική και στρατηγικά κακοσχεδιασμένη επίσκεψη Ζελένσκι στην Ουάσινγκτον μετατράπηκε σε διπλωματικό φιάσκο, με την εμμονή στα Tomahawk να επισκιάζει όλα τα άλλα κρίσιμα αιτήματα και να αφήνει την Ουκρανία με μισοτελειωμένες συμφωνίες, γράφει το Politico σε ανάλυσή του για την έλευση Ζελένσκι στοn Λευκό Οίκο.
Την προηγούμενη εβδομάδα, ο Πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ήλπιζε να αξιοποιήσει τη βελτίωση των σχέσεών του με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, για να εξασφαλίσει προμήθεια πυραύλων Tomahawk από τις ΗΠΑ — όπλα που η Κίεβο πιστεύει ότι θα μπορούσαν να αλλάξουν το παιχνίδι και να δώσουν αποφασιστικό πλήγμα στην πολεμική οικονομία του Κρεμλίνου.
Μετά την επιτυχημένη διαμεσολάβηση για εκεχειρία στη Γάζα, ήταν βέβαιο ότι ο Τραμπ θα είχε τη διάθεση να δώσει στην Ουκρανία ό,τι χρειάζεται για να αναγκάσει τον Ρώσο Πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν να σοβαρευτεί στις διαπραγματεύσεις, τονίζει το Politico.
Αλλά αυτό δεν συνέβη.
Η συνάντηση του Ζελένσκι στον Λευκό Οίκο ήταν απολύτως ευγενική — ο ίδιος ο Τραμπ χρησιμοποίησε αυτή τη λέξη για να περιγράψει την επαφή τους. Δεν υπήρξε ψυχρότητα ούτε επιστροφή στις κακές στιγμές της πλέον φημισμένης σύγκρουσης στο Οβάλ Γραφείο τον Φεβρουάριο. Ο Ζελένσκι έμαθε καλά το μάθημά του σε αυτό το θέμα και πλέον γνωρίζει ότι η ευγένεια είναι υποχρεωτική όταν απευθύνεται στον «μπαμπά» Τραμπ.
Η συνάντηση, ωστόσο, αποδείχθηκε ανώφελη, κυρίως επειδή η Ουκρανία ήταν υπερβολικά βιαστική.
Κακό… timing και υπερβολικές προσδοκίες της Ουκρανίας
«Δεν ήταν κακή συνάντηση, απλώς έπεσε θύμα κακής χρονικής στιγμής και υπερβολικών προσδοκιών», είπε ένας Ρεπουμπλικανός ειδικός εξωτερικής πολιτικής που ζήτησε να παραμείνει ανώνυμος για να μιλήσει ελεύθερα. Αλλά θα μπορούσε να ήταν πολύ πιο παραγωγική αν ο Ζελένσκι είχε αναπροσαρμόσει τη σκέψη του και αναδιάταξε την ατζέντα του μετά από την εκτεταμένη τηλεφωνική επικοινωνία που είχε ο Τραμπ με τον Πούτιν την προηγούμενη μέρα.
Κατά τη διάρκεια αυτής της συνομιλίας δυόμιση ωρών, ο Τραμπ προκάλεσε τον Πούτιν με την προοπτική προμήθειας Tomahawk στην Ουκρανία: «Στην πραγματικότητα είπα, θα σας πείραζε αν έδινα μερικές χιλιάδες Tomahawk στην αντίπαλή σας; Το είπα», είπε ο Πρόεδρος των ΗΠΑ στους δημοσιογράφους. «Δεν του άρεσε η ιδέα». Το αποτέλεσμα ήταν μια συμφωνία για νέα συνάντηση σε άλλη σύνοδο κορυφής — αυτή τη φορά στη Βουδαπέστη — με τον Τραμπ να φαίνεται ξανά πεπεισμένος ότι ο Πούτιν ίσως ήταν έτοιμος να τερματίσει τον πόλεμο.
Ο Ουκρανός ηγέτης δεν πιστεύει ότι «ο Πούτιν είναι έτοιμος απλώς να τελειώσει αυτόν τον πόλεμο», όπως είπε στο NBC στην εκπομπή “Meet the Press” την Κυριακή. Παρ’ όλα αυτά, η κλήση του Πούτιν θα έπρεπε να είχε ωθήσει τον Ζελένσκι και την ομάδα του να αναπροσαρμόσουν τις προσδοκίες τους και, κυρίως, να μειώσουν την πίεση για τους πυραύλους Tomahawk, είπε ο ειδικός. «Δεν υπήρχε περίπτωση ο Τραμπ να συμφωνούσε στην απόκτηση Tomahawk πριν τη συνάντησή του με τον Πούτιν στη Βουδαπέστη».
Ωστόσο, η Ουκρανία αγνόησε τις συμβουλές των Ρεπουμπλικανών φίλων της στην Ουάσινγκτον — πολλοί εκ των οποίων είναι επιφυλακτικοί ότι ο Τραμπ θα συμφωνήσει να δώσει Tomahawk στην Ουκρανία υπό οποιεσδήποτε συνθήκες, φοβούμενοι κλιμάκωση και την εμπλοκή των ΗΠΑ βαθύτερα στον πόλεμο. Και αυτό χωρίς να ληφθούν υπόψη οι ανησυχίες του Πενταγώνου για τα δικά του αποθέματα, τις οποίες ο ίδιος ο Τραμπ ανέφερε στους δημοσιογράφους την Παρασκευή.
Η εστίαση στους Τomahawk «κόστισε» τα υπόλοιπα αιτήματα
Με την αποτυχία να αποσύρει το αίτημα για Tomahawk, η Ουκρανία έχασε την ευκαιρία να επικεντρωθεί σε μια σειρά άλλων κρίσιμων ζητημάτων — κυριότερα τα αντιαεροπορικά πυραυλικά συστήματα για τα F-16 και MiG, καθώς και τα συστήματα αεράμυνας Patriot. Και τα δύο είναι απαραίτητα για την κατάρριψη drones και βαλλιστικών πυραύλων, και η Ουκρανία υπολείπεται δραματικά λόγω των ρεκόρ αεροπορικών επιθέσεων που πραγματοποιεί τώρα η Ρωσία.
Η εστίαση στους Tomahawk αποσπούσε επίσης την προσοχή από άλλα βασικά αιτήματα, όπως η έγκριση του Τραμπ για τη χρήση αδρανοποιημένων ρωσικών κρατικών περιουσιακών στοιχείων για τη χρηματοδότηση της άμυνας της Ουκρανίας.
Ο Υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Σκοτ Μπέσεντ, υποστηρίζει αυτή την πρόταση. Οι ΗΠΑ κατέχουν μόνο 7 δισεκατομμύρια δολάρια σε ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, αλλά οι τρεις μεγάλες ευρωπαϊκές δυνάμεις της G7 — Γερμανία, Γαλλία και Ιταλία — θέλουν η Ιαπωνία και η Αμερική να συμμετέχουν ενεργά, καθώς ανησυχούν ότι η αξιοποίηση των 140 δισεκατομμυρίων ευρώ σε ρωσικά περιουσιακά στοιχεία που βρίσκονται στην Ευρώπη θα μπορούσε να υπονομεύσει την παγκόσμια αξιοπιστία του ευρώ. Αν η Ουάσιγκτον και το Τόκιο υιοθετούσαν ανάλογες ενέργειες, οι ανησυχίες τους θα μειώνονταν.
Υπήρξε επίσης περιορισμένη πρόοδος στις συζητήσεις για την εισαγωγή υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) από τις ΗΠΑ, τώρα που οι ρωσικές αεροπορικές επιθέσεις στις υποδομές φυσικού αερίου της Ουκρανίας έχουν αυξηθεί σε ένταση και συχνότητα. Μέχρι στιγμής, η κρατική εταιρεία πετρελαίου και φυσικού αερίου της Ουκρανίας, Naftogaz, έχει αγοράσει περίπου 0,5 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα αμερικανικού LNG, αλλά θα χρειαστούν περισσότερα για να αντέξει η χώρα το χειμώνα. Και στις αρχές αυτού του μήνα, η Υπουργός Ενέργειας της Ουκρανίας, Σβιτλάνα Χρίντσουκ, δήλωσε ότι η Κίεβο σκοπεύει να αυξήσει τις συνολικές εισαγωγές φυσικού αερίου κατά 30%.
Στο πλαίσιο αυτό, ο Υπουργός Οικονομίας Ολέξι Σομπόλεφ σημείωσε την προηγούμενη εβδομάδα ότι η Ουκρανία «συζητά μηχανισμούς για τη χρηματοδότηση της αγοράς αμερικανικού LNG και εξοπλισμού συμπιεστών». Ωστόσο, σύμφωνα με έναν αξιωματούχο της αμερικανικής εξαγωγικής τράπεζας Export-Import Bank, που ζήτησε ανωνυμία καθώς δεν έχει άδεια να μιλήσει στα μέσα ενημέρωσης, αυτές οι συζητήσεις έχουν πλέον κολλήσει επειδή η Ουκρανία αντιδρά στους σχετικά περιοριστικούς όρους δανείου που προσφέρονται. Η τράπεζα έχει περιορισμένες νομικές δυνατότητες να τροποποιήσει τους όρους.
Κακή προετοιμασία της ουκρανικής αντιπροσωπείας πριν τη συνάντηση Τραμπ – Ζελένσκι
Στην πραγματικότητα, η μεγάλη αντιπροσωπεία Ουκρανών υπουργών και αξιωματούχων — περιλαμβανομένων του ισχυρού επιτελάρχη του Ζελένσκι, Αντρίι Γέρμακ, και της Πρωθυπουργού Γιούλια Σβιρίντενκο — που στάλθηκε στην Ουάσινγκτον πριν από τη συνάντηση στον Λευκό Οίκο την Παρασκευή, απέτυχε καθολικά, μην καταφέρνοντας να ολοκληρώσει αρκετές σημαντικές συμφωνίες που αφορούσαν τόσο την κυβέρνηση των ΗΠΑ όσο και τον ιδιωτικό τομέα.
«Η ιδέα ήταν ότι θα υπήρχαν έτοιμα μεγάλα πράγματα, συμπεριλαμβανομένων συμφωνιών με μεγάλες αμερικανικές εταιρείες άμυνας και ενεργειακούς παίκτες, όλα να υπογραφούν κατά τη διάρκεια της συνάντησης στον Λευκό Οίκο», είπε ο Ρεπουμπλικάνος ειδικός. Αλλά τελικά, τίποτα δεν ήταν έτοιμο.
«Δυστυχώς, τίποτα πραγματικά συγκεκριμένο δεν συμφωνήθηκε κατά τη διάρκεια ολόκληρης της εβδομάδας», συμφώνησε ένας άλλος Ρεπουμπλικάνος σύμβουλος εξωτερικής πολιτικής. Πρόσθεσε επίσης ότι η λανθασμένη εστίαση στους Tomahawk ήταν μόνο μέρος του προβλήματος — το άλλο ήταν ο χρόνος της επίσκεψης του Ζελένσκι και η συνολική εκστρατεία λόμπι της Ουκρανίας στην Ουάσιγκτον.
«Τους είχαμε συμβουλεύσει να καθυστερήσουν», είπε. Ήταν σημαντικό η Σβιρίντενκο και οι αξιωματούχοι οικονομίας να βρίσκονται στην Ουάσινγκτον λόγω των ετήσιων συναντήσεων ΔΝΤ και Παγκόσμιας Τράπεζας, αλλά η υπόλοιπη προσπάθεια λόμπι θα έπρεπε να είχε αναβληθεί για μια εβδομάδα περίπου. Και σίγουρα, η πρόταση του Ζελένσκι να ανταλλάξει ουκρανική τεχνολογία drones με Tomahawk ήταν πολύ πρόωρη.
Καταρχάς, η κυβέρνηση Τραμπ ήταν ακόμη πολύ επικεντρωμένη στη Μέση Ανατολή. Επιπλέον, με το κλείσιμο της κυβέρνησης και τα παιχνίδια ευθυνών σχετικά με τη μάχη για τον προϋπολογισμό μεταξύ Δημοκρατικών και Ρεπουμπλικανών, δεν υπήρχε αρκετός χώρος για την Ουκρανία.
Στην υπεράσπισή τους, ο σύμβουλος πρόσθεσε ότι υπάρχει αυξανόμενος συναγερμός στην Κίεβο για το πώς η Ουκρανία θα περάσει αυτόν τον χειμώνα — πιθανότατα τον χειρότερο μέχρι στιγμής του πολέμου. Ο Ζελένσκι υπαινίχθηκε αυτήν την ανησυχία την Κυριακή, λέγοντας στο NBC ότι επειδή η Ρωσία δεν κερδίζει στο πεδίο της μάχης, κλιμακώνει τις αεροπορικές επιθέσεις στις υποδομές: «Χρησιμοποιεί πυραύλους και drones πάνω μας — θέλει καταστροφή — ενεργειακή καταστροφή αυτόν τον χειμώνα επιτιθέμενη κάθε μέρα με 500 ιρανικά drones και 20-30 πυραύλους», είπε.
Και ο Ρεπουμπλικάνος σύμβουλος συμφωνεί: «Υπάρχει πραγματικός κίνδυνος η Ουκρανία να κατευθύνεται σε ενεργειακή καταστροφή εάν οι ρωσικές επιθέσεις στις ενεργειακές υποδομές συνεχιστούν».
