Μπορεί ένας τίτλος εφημερίδας να σου φτιάξει τη μέρα; Για την taz του Βερολίνου, η απάντηση ήταν πάντα «ναι». Οι τίτλοι της, ατίθασοι, αντισυμβατικοί, συχνά προκλητικοί, έγιναν σήμα κατατεθέν. Οι πιστοί της αναγνώστες τους περίμεναν κάθε πρωί, ενώ οι περαστικοί κοντοστέκονταν στα περίπτερα για να τους χαζέψουν. Από τη Δευτέρα, όμως, θα αντικρίζουν το… κενό.
Η αριστερή, εναλλακτική εφημερίδα κυκλοφόρησε την Παρασκευή 17 Οκτωβρίου για τελευταία φορά σε έντυπη καθημερινή μορφή. Το τελευταίο αυτό φύλλο έγινε ανάρπαστο, ένα συλλεκτικό αντίο γεμάτο ύλη και συγκίνηση. Από εδώ και πέρα, οι συνδρομητές θα λαμβάνουν ψηφιακή έκδοση (PDF), ενώ η online παρουσία της taz θα ενισχυθεί δυναμικά, με νέο περιεχόμενο και μεγαλύτερη δραστηριότητα στα social media.
Το κόστος διανομής αποδείχθηκε δυσβάσταχτο. Και έτσι, η «ασυμβίβαστη» taz αναγκάστηκε να κάνει έναν μικρό συμβιβασμό, να εγκαταλείψει το χαρτί, χωρίς όμως να εγκαταλείψει το πνεύμα της.
«Καμία απόλυση, καμία έκπτωση στην ταυτότητα»
Η απόφαση δεν πάρθηκε ελαφρά τη καρδία. Όπως λέει στη Deutsche Welle ο πολιτικός συντάκτης Πασκάλ Μπόικελ,που εργάζεται στην εφημερίδα από το 1999, «το σχέδιο υπήρχε ήδη από το 2018». Στόχος: μια ομαλή μετάβαση στη νέα «υβριδική» εποχή, χωρίς απολύσεις και χωρίς να χαθεί ο δεσμός με το αναγνωστικό κοινό.
Η ψηφιακή ενίσχυση ξεκίνησε το 2020 και η οριστική απόφαση πάρθηκε το 2023, στη γενική συνέλευση των μετόχων. «Κρατήσου σφιχτά από την εφημερίδα σου» ήταν ο τίτλος του τελευταίου φύλλου. Στην πρώτη σελίδα, μια αναγνώστρια, η 44χρονη Λίντα, πιστή από τα 19 της έγραφε: «Καταλαβαίνω την απόφαση, θα μείνω συνδρομήτρια, αλλά θα μου λείψει ο ήχος από το γύρισμα των σελίδων».
Το Σαββατοκύριακο μένει… όρθιο
Η taz θα συνεχίσει να κυκλοφορεί σε έντυπη μορφή κάθε Σαββατοκύριακο, συνοδευόμενη μια φορά τον μήνα από τη γερμανόφωνη έκδοση της Le Monde Diplomatique. «Τουλάχιστον μέχρι νεωτέρας», όπως λένε χαμογελώντας οι άνθρωποί της.
Και μπορεί οι δημοσιογράφοι να νιώθουν «παράξενα», όπως παραδέχεται ο Μπόικελ, που τη Δευτέρα δεν θα βρει στο γραφείο τον σωρό από φρεσκοτυπωμένα φύλλα, όμως η πίστη των συνδρομητών δίνει δύναμη. Οι απώλειες ήταν μικρότερες απ’ ό,τι φοβούνταν οι υπεύθυνοι.
Από το ’78 μέχρι σήμερα – μια εφημερίδα εφτάψυχη
Από το 1978, όταν γεννήθηκε ως αυτοδιαχειριζόμενο, εναλλακτικό φύλλο, η taz πέρασε από χίλια κύματα. Απειλήθηκε με κλείσιμο, διασώθηκε χάρη σε φίλους και εκστρατείες ενίσχυσης, απέδειξε ότι ήταν πραγματικά εφτάψυχη.
Σήμερα, 25.098 υποστηρικτές τη στηρίζουν σε ένα μοντέλο λαϊκής βάσης. Και οι εργαζόμενοι δηλώνουν έτοιμοι για «μια νέα αρχή».
Το μέλλον θα δείξει αν είχαν δίκιο. Το μόνο σίγουρο είναι ότι η 17η Οκτωβρίου θα μείνει ως ιστορική ημέρα για τον Τύπο, η μέρα που η taz έγινε η πρώτη εφημερίδα εθνικής κυκλοφορίας στη Γερμανία που αποχαιρέτησε το χαρτί.
