Ο Αμερικανός πρόεδρος ανέτρεψε το παραδοσιακό σενάριο για την επίλυση διεθνών κρίσεων, σύμφωνα με το οποίο οι διπλωμάτες εργάζονται πίσω από τα παρασκήνια για να εξομαλύνουν τις διαφορές μεταξύ των αντιμαχόμενων μερών, προτού οι ηγέτες του κόσμου επέμβουν και ανακοινώσουν μια συμφωνία.
Όπως αναφέρει σε άρθρο της η «Wall Street Journal», ενώ οι μεσολαβητές στο Σαρμ Ελ Σέιχ της Αιγύπτου εξακολουθούσαν να παζαρεύουν χάρτες, λίστες κρατουμένων και γραμμές αποχώρησης στρατευμάτων, εκείνος δήλωνε ήδη από τον Λευκό Οίκο ότι ο πόλεμος είχε τελειώσει, ενώ στην πραγματικότητα αυτό δεν ίσχυε απόλυτα.
Η στρατηγική του Τραμπ βασίστηκε στην αρχή ότι κανείς δεν θα τολμούσε να διαψεύσει δημόσια τον Αμερικανό πρόεδρο – ούτε η Χαμάς, ούτε το Ισραήλ, ούτε οι Άραβες μεσολαβητές. Ο ίδιος στοιχημάτισε ότι η αναπόφευκτη πίεση της δημοσιότητας θα τους ανάγκαζε όλους να συμφωνήσουν, ώστε να μην φανεί κανείς ως ο παράγοντας της συνέχισης του πολέμου.
Πρόκειται για μια τακτική που εφαρμόζει συχνά ο Αμερικανός πρόεδρος. Από την εποχή των επιχειρηματικών του συμφωνιών στη Νέα Υόρκη, προτιμούσε να ορίζει τους όρους δημοσίως και να αναγκάζει τους συνομιλητές του να αντιδράσουν υπό πίεση. Στην περίπτωση της Γάζας, η ανακοίνωση πριν τη συμφωνία δημιούργησε ένα κλίμα τετελεσμένου που καμία πλευρά δεν μπορούσε ή δεν τολμούσε να ανατρέψει.
Καθοριστική για το πρώτο αυτό στάδιο ήταν η προσωπική πίεση που άσκησε ο Τραμπ στον Ισραηλινό πρωθυπουργό, Μπενιαμίν Νετανιάχου, ο οποίος παρέμενε διστακτικός απέναντι σε κάθε ιδέα κατάπαυσης του πυρός. Σύμφωνα με πηγές των διαπραγματεύσεων, ο Αμερικανός πρόεδρος χρησιμοποίησε «έκτακτα τηλεφωνήματα και συναντήσεις με υψηλή ένταση», προειδοποιώντας ότι δεν θα ανεχθεί περαιτέρω στρατιωτική κλιμάκωση.
Παράλληλα, το Κατάρ, η Αίγυπτος και η Τουρκία αύξησαν την πίεσή τους προς τη Χαμάς. Για πρώτη φορά, και οι δύο πλευρές βρέθηκαν «εγκλωβισμένες», όπως είπε χαρακτηριστικά ο Ισραηλινός διαπραγματευτής Γκέρσον Μπάσκιν. O Νετανιάχου από τον Λευκό Οίκο και η Χαμάς από τους περιφερειακούς της συμμάχους.
«Αν περίμενε να λυθούν όλες οι λεπτομέρειες, θα μιλούσαμε για εβδομάδες ή και μήνες χωρίς αποτέλεσμα», σημειώνει ο πρώην Ισραηλινός πρέσβης, Ντάνιελ Σεκ. «Αντί γι’ αυτό, ανακοίνωσε το αποτέλεσμα και άφησε τους άλλους να βρουν τρόπο να το κάνουν πραγματικότητα».
Η μέθοδος αυτή απέδωσε, γράφει η «Wall Street Journal», τουλάχιστον σε πρώτη φάση. Οι ΗΠΑ πέτυχαν την έγκριση μιας αρχικής κατάπαυσης του πυρός, με ανταλλαγή ομήρων και σταδιακή αποχώρηση ισραηλινών στρατευμάτων.
Παρ’ όλα αυτά, τα πιο περίπλοκα ζητήματα, όπως ο αφοπλισμός της Χαμάς και η εισαγωγή διεθνούς ειρηνευτικής δύναμης στη Γάζα, παραμένουν ανοιχτά και εξαιρετικά ευαίσθητα, καθώς αφορούν τη μεταπολεμική πορεία του παλαιστινιακού θύλακα. Εκεί, οι «κόκκινες γραμμές» αποτελούν πραγματικό διπλωματικό στοίχημα, για όποιον επιδιώξει να τις υπερκεράσει.
