Αλυσιδωτές αντιδράσεις έχει προκαλέσει στην Τουρκία η αναφορά του υπουργού Εξωτερικών Χακάν Φιντάν στους αμερικανικούς κινητήρες που προορίζονται για το νέο μαχητικό KAAN.
Σε συνέντευξή του από τη Νέα Υόρκη, ο Φιντάν δήλωσε ότι «περιμένουμε τους κινητήρες ώστε να ξεκινήσει η παραγωγή των KAAN», γεγονός που προκάλεσε εσωτερικές τριβές, καθώς η τοποθέτηση αυτή αναιρεί το κυβερνητικό αφήγημα περί «εγχώριου και εθνικού» αεροσκάφους.
Το ζήτημα πήρε νέες διαστάσεις όταν κάμερα του Associated Press κατέγραψε τυχαία ιδιωτικό διάλογο δύο ανταποκριτών του τουρκικού NTV έξω από τον Λευκό Οίκο. Ο ένας, συνομιλώντας με συνάδελφό του από το Anadolu, υποστήριξε ότι ο Φιντάν «έθεσε εσκεμμένα το θέμα των κινητήρων» λόγω του ανταγωνισμού για τη διαδοχή του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Η διαρροή του βίντεο, που δημοσιοποιήθηκε από φιλοκυβερνητικό μέσο, προκάλεσε σοκ στην Άγκυρα.
Δημοσιογράφος: Πώς πήγαν οι συνομιλίες;
Χουσεΐν Γκιουνάι, ανταποκριτής NTV στην Ουάσινγκτον: Ωραία... αλλά δεν πήραμε τίποτα. Πήραμε τα α......α μας. Δεν πήραμε τίποτα.
Δημοσιογράφος: Όχι λένε πως πήραμε
Χουσεΐν Γκιουνάι: «Ναι πήραμε, αλλά πήραμε τον π...ο. Μίλησαν για τα CAATSA, τα F-35, αλλά έθεσαν όρους. Όπως αν εκδιωχθούν οι Παλαιστίνιοι από τα μέρη τους, να τους πάρει η Τουρκία. Επίσης, του είπε να σταματήσεις να αγοράζεις φυσικό αέριο από τη Ρωσία και να μην κάνεις εμπὀριο με την Κίνα και να μεταφέρεις χρήματα στην Παλαιστίνη. Δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα από αυτά».
Δημοσιογράφος: Ε, με αυτά ο Ερντογάν θα πεθάνει (σ.σ. πολιτικά)!
Χουσεΐν Γκιουνάι: Μα αυτή την περίοδο μιλούν για την εποχή μετά από αυτόν.
Δημοσιογράφος: Μήπως η κάμερα σου είναι ανοιχτή;
Χουσεΐν Γκιουνάι: Oχι... ανοίγει ..αν πατήσω μόνο εδώ αυτό... Μέσα (στην Άγκυρα) ήδη πιέζουν ιδιαίτερα τον Χακάν Φιντάν. Τώρα που με τη δήλωση του τού ξέφυγε η πληροφορία για τους κινητήρες των αεροσκαφών... κανείς δεν το ήξερε. Ο άνθρωπος έριξε ξαφνικά μια βόμβα. Το έκανε εσκεμμένα. Παίζει με τον Αλμπαϊράκ. Δηλαδή παίζει με τον γαμπρό. Εκεί μέσα υπάρχει μεγάλος καβγάς μεταξύ του Φιντάν, του γαμπρού και τους Μπιλάλ (σ.σ. γιος του Ερντογάν). Αυτές οι τρεις ομάδες σκοτώνονται.
Οι αντιδράσεις στον τουρκικό Τύπο
Ο διευθυντής της Milliyet, Οζάι Σεντίρ, επιχείρησε να μετριάσει τις εντυπώσεις, υπογραμμίζοντας ότι «η χρήση ξένων κινητήρων στα πρώτα πρωτότυπα πολεμικών αεροσκαφών είναι διεθνής πρακτική». Ωστόσο, η αποκάλυψη του off camera διαλόγου με τους υπαινιγμούς για διαδοχή του Ερντογάν άναψε νέα σενάρια περί ρήγματος στην κορυφή της τουρκικής εξουσίας.
Η φιλοκυβερνητική Milliyet σχολίασε ότι «μακάρι ο Φιντάν να μην είχε φέρει ποτέ το ζήτημα στην επικαιρότητα», ενώ ο επικεφαλής της Διεύθυνσης Αμυντικής Βιομηχανίας, Χαλούκ Γκιουργκιούν, διαβεβαίωσε πως «το μέλλον του KAAN δεν εξαρτάται από κινητήρα μιας μόνο χώρας». Αντίθετα, ο δημοσιογράφος της Cumhuriyet, Μπαρίς Τέρκογλου, τόνισε ότι η τοποθέτηση Φιντάν «ήταν αλήθεια, αλλά θεωρείται γκάφα» και πως η θύελλα που ξέσπασε αντικατοπτρίζει ενδοκυβερνητικές συγκρούσεις εξουσίας.
Παράλληλα, ο σχολιαστής Τζεμ Κιουτσούκ (TGRT) ισχυρίστηκε ότι ο ίδιος ο Ερντογάν έχει λάβει «λανθασμένες πληροφορίες» για το πρόγραμμα, πιστεύοντας ότι τα πρώτα 45 μαχητικά θα έφεραν ήδη «εγχώριους κινητήρες». Σύμφωνα με τον ίδιο, η Άγκυρα έχει ήδη κλείσει συμφωνία για 90 αμερικανικούς κινητήρες F110, που χρησιμοποιούνται στα F-16.
Η παρέμβαση Συρίγου
Ο διεθνολόγος και βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας, Άγγελος Συρίγος, σχολίασε στον ΣΚΑΪ ότι η αποστροφή του Χακάν Φιντάν δεν είναι τυχαία και συνδέεται με τα σενάρια περί αποχώρησης του Ερντογάν εν κινήσει από την εξουσία.
Σύμφωνα με τα σενάρια αυτά, ο ίδιος ο Ερντογάν θα κινητοποιήσει τις διαδικασίες για την αποχώρησή του, με έναν από τους βασικούς διεκδικητές να είναι ο υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν. Ο τελευταίος, μιλώντας για το KAAN, άφησε αιχμές για την παραγωγή των εθνικών κινητήρων.
Ο Συρίγος υπενθύμισε επίσης ότι «ο Φιντάν δεν μιλάει τυχαία» και πως αυτός ήταν ο λόγος που τους προηγούμενους μήνες εμφανίστηκαν δημοσιεύματα για τη γνησιότητα των πτυχίων του. Στην Τουρκία, όπως σημείωσε, «αν δεν έχεις πτυχίο δεν μπορείς να διεκδικήσεις την προεδρία», ενώ υπήρξαν φήμες ότι το πτυχίο του Φιντάν είναι πλαστό.
