Περισσότεροι από τα τρία τέταρτα των Τούρκων αξιωματικών των ενόπλων δυνάμεων είναι πλέον απόφοιτοι του Πανεπιστημίου Εθνικής Άμυνας, ενός ιδρύματος που δημιουργήθηκε από την ισλαμιστική κυβέρνηση μετά την απόπειρα πραξικοπήματος του 2016, με σκοπό να αντικαταστήσει τις ιστορικές στρατιωτικές ακαδημίες και να αναδιαμορφώσει τις ένοπλες δυνάμεις υπό ένα νέο, κεντρικοποιημένο σύστημα. Τα στοιχεία δείχνουν πόσο βαθιά έχει αναδομηθεί το σώμα των αξιωματικών μέσω αποφοίτων ενός ιδρύματος που ελέγχεται άμεσα από τον Πρόεδρο της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία που παρουσίασε ο Ερντογάν κατά την τελετή αποφοίτησης στις 30 Αυγούστου, το 76% των αξιωματικών στις Χερσαίες Δυνάμεις, το 45% στις Ναυτικές Δυνάμεις και το 31% στις Αεροπορικές Δυνάμεις είναι απόφοιτοι του Πανεπιστημίου Εθνικής Άμυνας. Στους υπαξιωματικούς, τα ποσοστά είναι 59% στις Χερσαίες Δυνάμεις, 32% στις Ναυτικές και 24% στις Αεροπορικές. Ο Ερντογάν τόνισε ότι αυτά τα ποσοστά θα συνεχίσουν να αυξάνονται, καθώς σχεδόν ολόκληρο το σώμα των αξιωματικών θα αποτελείται σύντομα από αποφοίτους του πανεπιστημίου.
Πολλές αντιπολιτευόμενες φωνές υποστηρίζουν ότι η απόπειρα πραξικοπήματος του 2016 ήταν στην πραγματικότητα μια επιχείρηση «ψευδούς σημαίας» που οργανώθηκε από την Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών (MİT) και τον τότε αρχηγό του γενικού επιτελείου, στρατηγό Χουλουσί Ακάρ, με στόχο την απομάκρυνση αξιωματικών που θεωρούνταν μη πιστοί στον Ερντογάν.
Από την ίδρυσή του το 2016, το ίδρυμα έχει παράξει 19.735 αποφοίτους από τις ακαδημίες του. Η Ακαδημία Χερσαίων Δυνάμεων έχει τη μεγαλύτερη συμμετοχή με 15.755 αξιωματικούς, συμπεριλαμβανομένων 754 ξένων φοιτητών. Η Ναυτική Ακαδημία έχει αποφοιτήσει 2.167 δόκιμους, εκ των οποίων 100 είναι από το εξωτερικό. Η Αεροπορική Ακαδημία έχει εκπαιδεύσει 1.793 αξιωματικούς, συμπεριλαμβανομένων 148 ξένων. Ο Ερντογάν επαίνεσε τους αποφοίτους και τόνισε ότι οι αριθμοί δείχνουν πως το ίδρυμα έχει γίνει κεντρικό για τις Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις.
Το Πανεπιστήμιο Εθνικής Άμυνας δημιουργήθηκε αιφνιδιαστικά μετά το κλείσιμο των Πολεμικών Ακαδημιών, οι οποίες εκπαίδευαν αξιωματικούς από το 1848. Οι Πολεμικές Ακαδημίες θεωρούνταν επί μακρόν η ραχοκοκαλιά της επαγγελματικής στρατιωτικής εκπαίδευσης στην Τουρκία. Η κυβέρνηση υποστήριξε ότι τα σχολεία αυτά είχαν υπονομευθεί και χρησιμοποιούνταν ως πλατφόρμες διείσδυσης από ομάδες που κατηγορούνται για την οργάνωση του αποτυχημένου πραξικοπήματος.
Η διαδικασία για να γίνει κάποιος αξιωματικός επιτελείου αναθεωρήθηκε. Παλαιότερα, μόνο υπολοχαγοί και λοχαγοί μπορούσαν να δώσουν εξετάσεις επιτελείου. Με τους νέους κανόνες, η ευκαιρία επεκτείνεται έως και στους αντισυνταγματάρχες. Οι υποψήφιοι ξεκινούν με προγράμματα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης και στη συνέχεια παρακολουθούν δύο ξεχωριστές εκπαιδεύσεις με φυσική παρουσία στο Ινστιτούτο Κοινών Πολέμων. Μόνο όσοι περάσουν και τα δύο στάδια γίνονται δεκτοί στο σώμα αξιωματικών επιτελείου.
Ο Ερντογάν αποκάλυψε το 2023 ότι 1.524 από τους 1.886 αξιωματικούς επιτελείου απομακρύνθηκαν μετά την απόπειρα πραξικοπήματος. Από το σύνολο των 32.189 αξιωματικών, 10.468 απολύθηκαν. Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία του Υπουργείου Άμυνας, συνολικά 24.339 άτομα απομακρύνθηκαν.
Μόνο 42 από τους 325 στρατηγούς και ναυάρχους που υπηρετούσαν το 2016 παρέμειναν ή προήχθησαν τα επόμενα χρόνια. Πάνω από 150 στρατηγοί διώχθηκαν και καταδικάστηκαν. Παρά τις επίσημες δηλώσεις ότι μόνο 8.651 στρατιώτες συμμετείχαν στην απόπειρα πραξικοπήματος, χιλιάδες απομακρύνθηκαν. Αναλυτές σημειώνουν ότι το εύρος των απολύσεων ξεπέρασε κατά πολύ όσους εμπλέκονταν άμεσα.
Η πολιτική πίστη υπερισχύει της αξιοκρατίας στην επιλογή των υποψηφίων για το Πανεπιστήμιο Εθνικής Άμυνας. Η SADAT, μια ιδιωτική εταιρεία αμυντικών συμβούλων που ιδρύθηκε από πρώην συνεργάτη του Ερντογάν, φέρεται να επηρεάζει τις εισαγωγές.
Στις 30 Αυγούστου 2024, πέντε νεοδιορισμένοι αξιωματικοί φώναξαν: «Είμαστε οι στρατιώτες του Μουσταφά Κεμάλ», ένα σύνθημα που συνδέεται με την κοσμική παράδοση της Τουρκίας. Μέσα σε λίγες μέρες, οι πέντε αξιωματικοί απολύθηκαν. Η απόφαση εγκρίθηκε από τον Σελτσούκ Μπαϊρακτάρογλου, ο οποίος είχε διοριστεί απροσδόκητα αρχηγός του γενικού επιτελείου.
Σύμφωνα με τον Νόμο περί Προσωπικού των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων, μόνο οι αξιωματικοί επιτελείου είναι επιλέξιμοι για προαγωγή σε στρατηγούς ή ναυάρχους. Με τόσους αξιωματικούς επιτελείου να έχουν απομακρυνθεί, η δεξαμενή υποψηφίων έχει περιοριστεί σημαντικά.
Ο Ερντογάν παρουσιάζει τη μεταμόρφωση ως εγγύηση για την εθνική ασφάλεια και βήμα προς τον εκδημοκρατισμό των ενόπλων δυνάμεων. «Αναδομήσαμε τις ένοπλες δυνάμεις από την αρχή», είπε. Η κυβέρνησή του επιμένει ότι ο στρατός είναι πλέον πιο εθνικός και πιο αντιπροσωπευτικός της λαϊκής βούλησης.
Με σχεδόν 20.000 αποφοίτους από το 2016, το σώμα των αξιωματικών αναδιαμορφώνεται ραγδαία. Σε λίγα χρόνια, σχεδόν κάθε αξιωματικός στις Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις θα έχει σπουδάσει στο Πανεπιστήμιο Εθνικής Άμυνας, σηματοδοτώντας το οριστικό τέλος της εποχής των Πολεμικών Ακαδημιών.
Η εκκαθάριση του στρατού το 2016 και η δημιουργία του Πανεπιστημίου Εθνικής Άμυνας έχουν διασφαλίσει ότι οι Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις είναι πλέον στενά συνδεδεμένες με την πολιτική εξουσία του Ερντογάν.
