Η Γαλλία παρέδωσε επίσημα την περασμένη Πέμπτη τις τελευταίες στρατιωτικές της εγκαταστάσεις στη Σενεγάλη, σηματοδοτώντας το τέλος μιας στρατιωτικής παρουσίας που διήρκεσε 65 χρόνια.
Το στρατόπεδο Γκαγιέλ, η μεγαλύτερη γαλλική βάση στη χώρα, καθώς και ο στρατιωτικός αεροδιάδρομος στο αεροδρόμιο του Ντακάρ, μεταβιβάστηκαν σε τελετή με την παρουσία υψηλόβαθμων αξιωματούχων από Γαλλία και Σενεγάλη.
Η αποχώρηση εντάσσεται σε μια ευρύτερη στρατηγική της Γαλλίας να περιορίσει την παρουσία της στη Δυτική και Κεντρική Αφρική, καθώς οι πρώην αποικίες επιδιώκουν μεγαλύτερη αυτονομία και αποστασιοποίηση από το Παρίσι.
Περίπου 350 Γάλλοι στρατιώτες που συμμετείχαν σε κοινές επιχειρήσεις με τις σενεγαλέζικες δυνάμεις αναμένεται να αποχωρήσουν εντός τριμήνου. Η διαδικασία παράδοσης των βάσεων είχε ξεκινήσει τον Μάρτιο.
«Θα διατηρήσουμε σχέσεις» λέει ο πρόεδρος Φαγέ
Μετά τη θριαμβευτική του εκλογή το 2024 με κεντρικό σύνθημα τη ριζική αλλαγή, ο πρόεδρος της Σενεγάλης, Μπασιρού Ντιομαγιέ Φαγέ, απαίτησε την πλήρη αποχώρηση όλων των γαλλικών στρατευμάτων έως το τέλος του 2025.
Σε αντίθεση όμως με τους ηγέτες άλλων πρώην αποικιών όπως του Μάλι, της Μπουρκίνα Φάσο και του Νίγηρα – που τελούν υπό στρατιωτικά καθεστώτα – ο Φαγέ έχει διαβεβαιώσει πως η χώρα του θα διατηρήσει συνεργασία με τη Γαλλία.
Στην τελετή παράδοσης συμμετείχαν ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ της Σενεγάλης, στρατηγός Μπάγι Σισέ, και ο Γάλλος στρατηγός Πασκάλ Ιανί, επικεφαλής των γαλλικών ενόπλων δυνάμεων στην Αφρική.
Από την ανεξαρτησία της το 1960, η Σενεγάλη υπήρξε ένας από τους πιο σταθερούς αφρικανικούς συμμάχους της Γαλλίας, φιλοξενώντας συνεχώς γαλλικά στρατεύματα. Ο προκάτοχος του Φαγέ, Μακί Σαλ, συνέχισε αυτή την παράδοση.
Ο Φαγέ, ο οποίος εξελέγη υποσχόμενος αποδέσμευση από την πολιτική Σαλ, έχει δηλώσει ότι η Γαλλία θα αντιμετωπίζεται στο εξής ως οποιοσδήποτε άλλος ξένος εταίρος. Επιδιώκοντας την ενίσχυση της εθνικής κυριαρχίας, ο νέος πρόεδρος όρισε ως καταληκτική ημερομηνία για την αποχώρηση όλων των ξένων στρατευμάτων το τέλος του 2025.
Σε μια συμβολική εικόνα, Σενεγαλέζος στρατιώτης κρατά τη σημαία της χώρας του στην τελετή παράδοσης του στρατοπέδου Γκαγιέ και του αεροδρομίου του Ντακάρ στις 17 Ιουλίου 2025.
«Η Σενεγάλη είναι μια ανεξάρτητη και κυρίαρχη χώρα, και η κυριαρχία δεν επιτρέπει την παρουσία ξένων στρατιωτικών βάσεων στο έδαφός της», δήλωσε ο Φαγέ στα τέλη του 2024, επισημαίνοντας ωστόσο ότι «η Γαλλία παραμένει σημαντικός εταίρος για τη Σενεγάλη».
Ο πρόεδρος έχει επίσης ζητήσει από τη Γαλλία να απολογηθεί για εγκλήματα της αποικιοκρατικής περιόδου, όπως η σφαγή της 1ης Δεκεμβρίου 1944, κατά την οποία δεκάδες Αφρικανοί στρατιώτες που είχαν πολεμήσει στο πλευρό της Γαλλίας στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο εκτελέστηκαν.
Γαλλική στρατιωτική απόσυρση σε όλη την Αφρική
Καθώς πολλές αφρικανικές κυβερνήσεις επανεξετάζουν την παρουσία γαλλικών στρατευμάτων, το Παρίσι έχει κλείσει ή περιορίσει τη λειτουργία στρατιωτικών βάσεων του σε διάφορα σημεία της πρώην αποικιακής του αυτοκρατορίας.
Τον Φεβρουάριο, παραδόθηκε η μοναδική βάση στην Ακτή Ελεφαντοστού, βάζοντας τέλος σε δεκαετίες στρατιωτικής παρουσίας εκεί.
Τον Ιανουάριο, η Γαλλία παρέδωσε και την τελευταία της βάση στο Τσαντ – την Κοσέι – στην ταραχώδη ζώνη του Σαχέλ.
Στρατιωτικά πραξικοπήματα σε Μπουρκίνα Φάσο, Μάλι και Νίγηρα, από το 2020 έως το 2023, οδήγησαν σε διακοπή σχέσεων με τη Γαλλία και στροφή προς τη Ρωσία για την αντιμετώπιση της μακροχρόνιας ισλαμιστικής απειλής στην περιοχή.
Η Κεντροαφρικανική Δημοκρατία – επίσης πρώην γαλλική αποικία – έχει ζητήσει με τη σειρά της την αποχώρηση των γαλλικών δυνάμεων, ενώ η παρουσία ρωσικών μισθοφορικών δυνάμεων έχει ενισχυθεί.
Στη Γκαμπόν, η γαλλική στρατιωτική βάση μετατράπηκε πλέον σε κοινή δομή με τις τοπικές ένοπλες δυνάμεις.
Έπειτα από αυτές τις εξελίξεις, το μόνο σημείο όπου η Γαλλία θα διατηρεί μόνιμη στρατιωτική βάση στην Αφρική είναι το Τζιμπουτί.
Η γαλλική κυβέρνηση σχεδιάζει να μετατρέψει τη βάση του Τζιμπουτί, όπου σταθμεύουν περίπου 1.500 στρατιωτικοί, στο νέο στρατιωτικό της επιτελείο για ολόκληρη την ήπειρο.
