Ο σύγχρονος άνθρωπος εμφανίστηκε στην Αφρική πριν από σχεδόν 300.000 χρόνια και στη συνέχεια εξαπλώθηκε σε όλον τον κόσμο, φτάνοντας και στα πιο απομονωμένα σημεία της Γης. Για να το καταφέρουν αυτό, οι πρόγονοί μας έπρεπε να ξεπεράσουν τους γεωγραφικούς περιορισμούς, να κατακτήσουν επικίνδυνους ωκεανούς. Πώς το έκαναν, έχοντας στη διάθεσή τους μονάχα υποτυπώδη εργαλεία και τεχνολογία;
Οι επιστήμονες επιχείρησαν ένα πειραματικό ταξίδι, τον διάπλου της Θάλασσας Ανατολικής Κίνας, κωπηλατώντας από το Ουσίμπι, στην ανατολική Ταϊβάν, μέχρι το νησί Γιοναγκούνιτης Ιαπωνίας, με ένα αυτοσχέδιο κανό, για να δείξουν ότι αυτό ήταν εφικτό πριν από περίπου 30.000 χρόνια, όταν οι άνθρωποι εξαπλώθηκαν στα διάφορα νησιά του Ειρηνικού Ωκεανού.
Το κανό από κορμό κέδρου και η «μάχη» με το θαλάσσιο ρεύμα
Οι ερευνητές ακολούθησαν τις ίδιες μεθόδους που θα χρησιμοποιούσαν οι άνθρωποι της παλαιολιθικής εποχής και αντίγραφα εργαλείων εκείνης της περιόδου, όπως πελέκεις και μικρά τσεκούρια, για να σκαλίσουν ένα κανό μήκους 7,5 μέτρων από έναν κορμό ιαπωνικού κέδρου. Το πλήρωμα, τέσσερις άνδρες και μία γυναίκα, επιβιβάστηκε στο κανό που ονομάστηκε «Σουγκίμε» και κάλυψε κωπηλατώντας μια απόσταση 225 χιλιομέτρων. Χρειάστηκαν κάτι περισσότερο από 45 ώρες στον ανοιχτό ωκεανό, δίνοντας μάχη με το ισχυρό θαλάσσιο ρεύμα Κουροσίβο. Οι πέντε κωπηλάτες βίωσαν ακραία εξάντληση και αναγκάστηκαν να κάνουν διάλειμμα για αρκετές ώρες, ενώ το κανό έπλεε ακυβέρνητο στη θάλασσα, όμως εντέλει κατάφεραν να φτάσουν με ασφάλεια στο Γιοναγκούνι.
Όπως ακριβώς και κατά την προϊστορική εποχή, οι ταξιδιώτες χάραξαν πορεία ακολουθώντας τον ήλιο και τα αστέρια. Για την ασφάλειά τους, συνοδεύονταν από δύο άλλα σκάφη.
Το Γιοναγκούνι ανήκει στο αρχιπέλαγος Ριουκίου, που εκτείνεται από το Κιούσου, στο νοτιότερο άκρο της Ιαπωνίας, μέχρι την Ταϊβάν.
Οι ερευνητές είχαν αποτύχει προηγουμένως να διασχίσουν τον ωκεανό χρησιμοποιώντας σχεδίες από καλάμια και μπαμπού, επειδή ήταν πολύ αργές, όχι αρκετά στέρεες και δεν μπορούσαν να ξεπεράσουν το ισχυρό ωκεάνιο ρεύμα.
«Αισθανόμαστε βαθύτατο σεβασμό για τους προγόνους μας»
«Μέσα από τις πολλές αποτυχίες, μάθαμε τις δυσκολίες του διάπλου και αισθανόμαστε βαθύτατο σεβασμό για τους προγόνους μας της παλαιολιθικής εποχής», είπε ο ανθρωπολόγος του Πανεπιστημίου του Τόκιο Γιουσούκε Κάιφου, ο βασικός συγγραφέας της μελέτης που δημοσιεύτηκε σήμερα στην επιστημονική επιθεώρηση Science Advances. «Διαπιστώσαμε ότι οι άνθρωποι εκείνης της εποχής μπορούσαν να διαπλεύσουν τη θάλασσα με το ισχυρό ωκεάνιο ρεύμα, εφόσον είχαν κανό σκαμμένα σε κορμούς δέντρων και γνώριζαν να κάνουν κουπί. Αντιμετώπιζαν τον κίνδυνο να παρασυρθούν από το ισχυρό θαλάσσιο ρεύμα και την πιθανότητα να μην μπορέσουν ποτέ να επιστρέψουν στην πατρίδα τους», πρόσθεσε ο Κάιφου, ο οποίος επέβαινε σε ένα από τα συνοδευτικά σκάφη.
Οι αρχαιολογικές ενδείξεις υποδηλώνουν ότι οι άνθρωποι περίπου πριν από 30.000 χρόνια πέρασαν από την Ταϊβάν σε κάποια από τα νησιά Ριουκίου, μεταξύ των οποίων είναι και η Οκινάουα. Αλλά οι επιστήμονες δεν καταλάβαιναν πώς έγινε αυτό με τα υποτυπώδη εργαλεία εκείνης της εποχής, χωρίς χάρτες, χωρίς μεταλλικά εργαλεία και με πρωτόγονα σκάφη. Και το Κουροσίβο, ένα πολύ ισχυρό ρεύμα συγκρίσιμο με εκείνο του Κόλπου του Μεξικού, συνιστούσε μια ακόμη μεγαλύτερη πρόκληση.
Το 1947 ο διάσημος Νορβηγός εξερευνητής Θορ Χέγιερνταλ οργάνωσε την αποστολή «Κον Τίκι» και κατάφερε να διασχίσει τον Ειρηνικό Ωκεανό με μια σχεδία, φτάνοντας από τη Νότια Αμερική στην Πολυνησία. Ο Χέγιερνταλ σκόπευε να αποδείξει ότι προϊστορικοί άνθρωποι από την Αμερική αποίκισαν την Πολυνησία.
«Η θεωρία του σήμερα αντικρούεται από μια σειρά αποδείξεων, όμως ήταν μια θαυμάσια δοκιμή εκείνη την εποχή. Σε σύγκριση με την εποχή του Κον Τίκι, έχουμε περισσότερες αρχαιολογικές και άλλες αποδείξεις για να κατασκευάσουμε ρεαλιστικά μοντέλα» των προϊστορικών ταξιδιών, εξήγησε ο Κάιφου.
