Το ρήγμα Ισραήλ-Ιράν βαθαίνει, το Ιράν απειλεί με «ολοκληρωτικό πόλεμο» και ο Λευκός Οίκος εξετάζει την άμεση εμπλοκή. Αναλύουμε τα σενάρια κλιμάκωσης, τις «κόκκινες γραμμές» και τις γεωπολιτικές επιπτώσεις για Ελλάδα-Αν. Μεσόγειο.Στο 18λεπτο ρεπορτάζ της Ναυτεμπορικής «Θα μετατραπεί ο πόλεμος Ισραήλ-Ιράν σε πόλεμο ΗΠΑ-Ιράν;» (βλ. παρακάτω video), Έλληνες και διεθνείς αναλυτές εξηγούν πώς οι συνεχείς ισραηλινές αεροπορικές επιδρομές σε υποδομές της Τεχεράνης και η ιρανική απάντηση με βαλλιστικούς-υπερηχητικούς πυραύλους ανοίγουν τον δρόμο σε αμερικανική στρατιωτική εμπλοκή.
Το βίντεο συμπυκνώνει τέσσερα κομβικά σημεία:
- Η Ουάσιγκτον διαθέτει ήδη ενισχύσεις στη CENTCOM, αλλά ακόμη αποφεύγει άμεση χρήση ισχύος.
- Η Τεχεράνη διαμηνύει ότι οποιαδήποτε αμερικανική πυραυλική επίθεση θα σημάνει «ολοκληρωτικό πόλεμο»· αναφορά που επανέλαβε σήμερα ο εκπρόσωπος Εξωτερικών Εσμαΐλ Μπαγκαϊέ.
- Ιρανοί σύμμαχοι (Χεζμπολάχ, Χούθι, ιρακινές σιιτικές Πολιτοφυλακές) δεσμεύονται να πλήξουν αμερικανικά συμφέροντα στον άξονα Ιράκ-Συρία-Κόκκινη θάλασσα εάν οι ΗΠΑ χτυπήσουν το Ιράν.
- Η διεθνής κοινότητα ανησυχεί για στοχοποίηση πυρηνικών εγκαταστάσεων, κάτι που η ΙΑΕΑ χαρακτηρίζει «υπαρξιακό ρίσκο» για τη Συνθήκη Μη Διάδοσης.
Γιατί το Ιράν προειδοποιεί με «ολοκληρωτικό πόλεμο»
Μετά τον θάνατο του υποστράτηγου Αλί Σαντμανί από ισραηλινό πλήγμα στην Τεχεράνη, ο Αγιατολάχ Χαμενεΐ δεσμεύθηκε να «τιμωρήσει σκληρά» το Ισραήλ.
Στη λογική κλιμάκωσης, η Τεχεράνη:
- Ενεργοποίησε ταχείας αντίδρασης Ταξιαρχίες Φρουρών της Επανάστασης σε Κασπία-Περσικό.
- Έδειξε για πρώτη φορά «Φάταχ-120H» υπερηχητικούς φορείς, ικανούς να διαπεράσουν το ισραηλινό «Arrow-4».
- Εξέδωσε ΝΟΤΑΜ δεσμεύοντας το Στενό του Ορμούζ για «ασκήσεις»—έμμεση απειλή κατά πετρελαιοδρόμων που εξυπηρετούν δυτικές αγορές.
Η ρητορική ολοκληρωτικού πολέμου υποδηλώνει ότι το καθεστώς θεωρεί την αμερικανική εμπλοκή ζήτημα «καθεστωτικής επιβίωσης», άρα θα απαντήσει ασύμμετρα με δι’ αντιπροσώπων πλήγματα από Λίβανο, Υεμένη, ίσως και Βενεζουέλα.
Οι επιλογές του Λευκού Οίκου και η πίεση του Κογκρέσου
Ο πρόεδρος Τραμπ προέτρεψε χθες την Τεχεράνη σε «άνευ όρων παράδοση», δηλώνοντας ότι εξετάζει προληπτικό πλήγμα σε πυρηνικές εγκαταστάσεις.
Παράλληλα όμως, ο γερουσιαστής Τιμ Κέιν κατέθεσε νέα War Powers Resolution για να απαιτήσει έγκριση του Κογκρέσου πριν από κάθε επίθεση.
Η άσκηση πίεσης έχει τρία επίπεδα:
- Στρατηγική αποτροπής – Μεταστάθμευση βομβαρδιστικών B-2 στην Αλ-Ουντέιντ· αναβάθμιση AEGIS στη Μεσόγειο.
- Διπλωματική βαλβίδα – Συζητήσεις με Κατάρ για εναλλακτική μεσολάβηση Τεχεράνης-Τελ Αβίβ.
- Εσωτερική πολιτική – Οι Δημοκρατικοί προειδοποιούν ότι μια νέα Μέση Ανατολή θα «κάψει» την προεκλογική ατζέντα οικονομίας.
Ρωσία και Κίνα απέναντι στην Ουάσιγκτον
Η Μόσχα προειδοποίησε επισήμως τις ΗΠΑ «να μην βοηθήσουν στρατιωτικά το Ισραήλ», υπενθυμίζοντας ότι η ρωσο-ιρανική συνεργασία στη Συρία θα μπορούσε «να λάβει νέες μορφές».
Το Πεκίνο πήγε ένα βήμα παραπέρα: ο υπουργός Εξωτερικών Ουάνγκ Γι υποσχέθηκε «στήριξη των νόμιμων δικαιωμάτων της Τεχεράνης» και άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο άρσης εμπάργκο όπλων.
Οι δύο πυρηνικές δυνάμεις:
- Επιδιώκουν να εκμεταλλευθούν τον αντι-αμερικανικό θυμό στον μουσουλμανικό κόσμο, συσφίγγοντας BRICS & ΣΟΑ.
- Οικοδομούν ενεργειακούς διαδρόμους (π.χ. προς Κίνα) ωφελούμενες από ενδεχόμενη αποχώρηση δυτικών εταιρειών από Ιράν.
- Διαβλέπουν ευκαιρία να δυσχεράνουν την προμήθεια Ισραήλ σε ανταλλακτικά αμερικανικής τεχνολογίας.
Πιθανά σενάρια κλιμάκωσης και στρατιωτικές «κόκκινες γραμμές»
ΣενάριοΧρονο-ορίζοντας«Κόκκινη γραμμή»Πιθανότητα*Στοχευμένο πλήγμα ΗΠΑ σε Νατάνζ1-4 εβδομάδεςΈκθεση IAEA για κρυφή εμπλουτιστική δραστηριότητα > 60 %30 %Πυραυλικό μπαράζ Ιράν σε αμερικανικές βάσεις Κόλπου48-72 ώρες μετά αμερικανικό πλήγμαΡαντάρ-κλειδί CENTCOM ή αλυσίδα ανεφοδιασμού40 %Κατάρρευση ιρανικών συνομιλιών στον ΟΗΕ & ΓΣΣεπτέμβριος 2025Βέτο ΗΠΑ σε ψήφισμα κατά Ισραήλ60 %Πυρηνική ‘απειλή επίδειξης’ Ιράν6-12 μήνεςΣοβαρή βλάβη Natanz/Fordow10 %*Εκτίμηση συντάκτη βάσει ανοιχτών πηγών & στρατιωτικών ισορροπιών.
Οι επιπτώσεις για την Ελλάδα και την Ανατολική Μεσόγειο
- Ενεργειακή ασφάλεια: Αύξηση Brent > 115 δολ./βαρέλι και ενίσχυση τιμής LNG, επηρεάζει εγχώριες τιμές ρεύματος.
- Ναυτιλία: Ο Περσικός ελέγχει ~20 % της θαλάσσιας ροής LNG. Η ομηρία δεξαμενόπλοιων θα στρέψει φορτία προς Σουέζ-Κρήτη.
- Άμυνα: Η Αθήνα, ως μέλος ΙΜΕΤ και με F-35 σε Σούδα, ενδέχεται να δεχθεί αίτημα πρόσθετων διευκολύνσεων – όπως είχε συμβεί στον Πόλεμο του Κόλπου (1991).
- Διπλωματία: Η Τουρκία, με drone-τεχνογνωσία Bayraktar, μπορεί να επιχειρήσει «γεωπολιτική ουδετερότητα» αλλά κερδοσκοπεί στις εφοδιαστικές αλυσίδες.
Συμπέρασμα: Μπορεί να αποτραπεί το χειρότερο;
Η παρούσα δυναμική θυμίζει «αναπόφευκτη σύρραξη», όμως ιστορικά οι ΗΠΑ προτιμούν έμμεση υποστήριξη, ώστε να αποφύγουν νέα μακροχρόνια δέσμευση.
Οι τελικές αποφάσεις θα κριθούν σε τρία επίπεδα:
- Απόδοση ισραηλινών πληγμάτων – εάν επιτύχουν να καταστρέψουν κρίσιμο μέρος του ιρανικού προγράμματος, ίσως μειωθεί η ανάγκη αμερικανικής επέμβασης.
- Προεδρικός κύκλος στις ΗΠΑ – εκλογικοί υπολογισμοί συχνά φρενάρουν πλήρους κλίμακας πολέμους (βλ. Τραμπ 2019 με Ιράν).
- Διεθνής μεσολάβηση – Ρωσία και Κίνα αναλαμβάνουν ρόλο «σκιώδους εγγυητή» της Τεχεράνης, επιδιώκοντας ανταλλάγματα στη Βαλτική και Ταϊβάν.
Το αν η σύγκρουση Ισραήλ-Ιράν θα εξελιχθεί σε απευθείας αντιπαράθεση ΗΠΑ-Ιράν εξαρτάται, τελικά, από το ποιος θα θεωρηθεί ότι «έχασε» την αποτρεπτική του αξιοπιστία πρώτος. Για την Αθήνα, η προετοιμασία σε ενεργειακό απόθεμα, ναυτιλιακή ασφάλεια και ανθεκτικότητα ψηφιακών υποδομών είναι επιβεβλημένη.
