Νέο κύκλο συζητήσεων γύρω από το τουρκολιβυκό μνημόνιο πυροδοτούν πηγές του υπουργείου Άμυνας της Τουρκίας που αναφέρουν χαρακτηριστικά ότι «χαιρετίζουν» το γεγονός πως η πλευρά Χαφτάρ εξετάζει εκ νέου τις θέσεις της.
Συγκεκριμένα σύμφωνα με τις εν λόγω πηγές, «το Μνημόνιο για την Οριοθέτηση των Περιοχών Θαλάσσιας Δικαιοδοσίας που υπεγράφη μεταξύ της Τουρκίας και της Λιβύης το 2019 είναι μια δίκαιη συμφωνία που προστατεύει τα δικαιώματα και των δύο χωρών που απορρέουν από το διεθνές δίκαιο».
Όπως συνεχίζουν, «στο Μνημόνιο Συνεννόησης, κατά τον καθορισμό των θαλάσσιων περιοχών, λήφθηκε ως βάση η μέση γραμμή μεταξύ των ηπειρωτικών εδαφών και προστατεύθηκαν πλήρως τα δικαιώματα της Λιβύης, σε αντίθεση με τις μαξιμαλιστικές απαιτήσεις άλλων χωρών. Στο πλαίσιο του Μνημονίου Συνεννόησης, η συμμαχία μας με τη Λιβύη, η οποία βασίζεται σε ιστορικούς δεσμούς, καταγράφηκε και στις θάλασσες. Χαιρετίζουμε θετικά το γεγονός ότι η πλευρά Χάφταρ έθεσε προς εξέταση το Μνημόνιο και παρακολουθούμε από κοντά τις εξελίξεις».
Σημειώνεται ότι πριν ακόμη γίνει γνωστό ότι στην Ανατολική Λιβύη η Βουλή θα εξετάσει το Μνημόνιο με το ερώτημα της επικύρωσής του, , στην Αθήνα είχε ήδη διαμορφωθεί ένα σχέδιο για αποκατάσταση των διαύλων επικοινωνίας, τόσο με την κυβέρνηση Ντμπέιμπα στην Τρίπολη όσο και με τους δύο ισχυρούς παράγοντες εξουσίας στην Ανατολική Λιβύη: τον πρόεδρο του Κοινοβουλίου Ακίλα Σάλεχ και τον στρατηγό Χαφτάρ.
Είχε υπάρξει μάλιστα εντατική διπλωματική προετοιμασία (ο Έλληνας πρέσβης Ν. Γαριλιδης συναντήθηκε την περασμένη εβδομάδα με τον Λιβυο ΥΠΕΞ) ώστε εντός του Ιουνίου να πραγματοποιηθεί η επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών, Γιώργου Γεραπετρίτη στην Τρίπολη, σε μια πρώτη υψηλού επιπέδου επαφή ή μετά την επίσκεψη του Κυριάκου Μητσοτάκη και του τότε ΥΠΕΞ, Νίκου Δένδια στη λιβυκή πρωτεύουσα τον Απρίλιο του 2021.
Οι κρίσιμες σχέσεις
Το γεγονός ότι η Λιβύη είναι γειτονική χώρα και η στοιχειώδης συνεννόηση είναι αναγκαία όχι μόνο για τη διαχείριση των θεμάτων των θαλασσίων ζωνών, αλλά και του μεταναστευτικού, καθώς έχει γίνει πλέον η πρώτη πύλη εξόδου της παράνομης μετανάστευσης προς την Ελλάδα, επιβάλλει την αποκατάσταση των διαύλων επικοινωνίας.
Πολύ περισσότερο όταν, στην παρούσα φάση, η Λιβύη έχει απόλυτη ανάγκη τη στήριξη της Ευρώπης, και συνεπώς υπάρχει ένα ισχυρό εργαλείο στα χέρια της ελληνικής κυβέρνησης. Η Ελλάδα, επίσης, ως μη μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, έχει κρίσιμο ρόλο στις αποφάσεις του Συμβουλίου για τη Λιβύη, όπου τις προσεχείς ημέρες αναμένεται να τεθεί προς έγκριση η εισήγηση της απεσταλμένης του ΟΗΕ, η οποία προβλέπει συνολικό σχέδιο για την επίλυση της πολιτικής κρίσης στη χώρα.
Ο Γιώργος Γεραπετρίτης θα έχει εξαιρετικά δύσκολη αποστολή εφόσον οι συνθήκες ασφαλείας στη χώρα,που έχουν επιδεινωθεί τις τελευταίες εβδομάδες, επιτρέψουν την πραγματοποίηση της επίσκεψης, καθώς θα πρέπει να ισορροπήσει μεταξύ της Τρίπολης και του Τομπρούκ.
Η τελευταία κίνηση εκ μέρους της Βουλής να συγκροτήσει ειδική επιτροπή για την εξέταση του Τουρκολιβυκού Μνημονίου εκτιμάται ότι αποτελεί προειδοποιητικό μήνυμα προς την Αθήνα, αλλά και δέλεαρ προς την Αγκυρα. Αποκαλύπτει, όμως, και το βάθος της τουρκικής διείσδυσης στη Λιβύη, που πλέον δεν περιορίζεται μόνο στην κυβέρνηση της Τρίπολης, αλλά έχει κάνει βήματα και προς την άλλη πλευρά.
