Με μια συντριπτική ψηφοφορία 367 υπέρ, 74 κατά και 188 αποχές, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (ΕΚ) εξαπέλυσε μια δριμεία καταδίκη της Τουρκίας, αποκαλύπτοντας ένα δυσοίωνο τοπίο που απειλεί την ευρωπαϊκή σταθερότητα. Η ετήσια έκθεση, συνταγμένη από τον Ισπανό ευρωβουλευτή Νάτσο Σάντσες Αμόρ, αποτυπώνει με σκοτεινά χρώματα την απομάκρυνση της Τουρκίας από τις αξίες της ΕΕ, σηματοδοτώντας το οριστικό τέλος κάθε ελπίδας για επανεκκίνηση της ενταξιακής διαδικασίας.
Ένα Αδιέξοδο με Ανατριχιαστικές Συνέπειες
Οι διαπραγματεύσεις για την ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ, παγωμένες από το 2018, βυθίζονται πλέον σε έναν σκοτεινό βάλτο, καθώς η έκθεση υπογραμμίζει την «κατάρρευση του κράτους δικαίου» και την «δημοκρατική οπισθοδρόμηση» που μαστίζει τη χώρα. Η τουρκική κυβέρνηση κατηγορείται για συστηματική καταστολή, με το δικαστικό σύστημα να έχει μετατραπεί σε όργανο πολιτικής χειραγώγησης, αφήνοντας την ανεξαρτησία του σε «άθλια κατάσταση». Το ΕΚ προειδοποιεί ότι η Τουρκία απομακρύνεται επικίνδυνα από τις ευρωπαϊκές αξίες, δημιουργώντας ένα «χάσμα» που απειλεί να καταπιεί κάθε δυνατότητα συνεργασίας.
Καταστολή και Φόβος: Η Σκοτεινή Πραγματικότητα της Τουρκίας
Η έκθεση αποκαλύπτει μια ζοφερή εικόνα παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων, με τις θεμελιώδεις ελευθερίες να συνθλίβονται κάτω από το βάρος της κυβερνητικής καταπίεσης. Δημοσιογράφοι, ακτιβιστές, δικηγόροι, ακαδημαϊκοί και μέλη της αντιπολίτευσης υφίστανται διώξεις, λογοκρισία και παρενόχληση. Το διαδίκτυο, κάποτε χώρος ελεύθερης έκφρασης, έχει μετατραπεί σε πεδίο ελέγχου, με αποκλεισμούς πρόσβασης, αφαίρεση περιεχομένου και βαριές ποινές φυλάκισης για αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Το Ανώτατο Συμβούλιο Ραδιοφωνίας και Τηλεόρασης (RTÜK) λειτουργεί ως φόβητρο, καταπνίγοντας κάθε κριτική φωνή.
Η σύλληψη και απομάκρυνση του δημάρχου της Κωνσταντινούπολης, Εκρέμ Ιμάμογλου, με κατηγορίες για διαφθορά και τρομοκρατία, χαρακτηρίζεται ως «πολιτικά υποκινούμενη» κίνηση, που αποσκοπεί στην εξουδετέρωση της αντιπολίτευσης. Η απαγόρευση διαδηλώσεων και η βίαιη καταστολή ειρηνικών διαμαρτυριών υπογραμμίζουν την πορεία της Τουρκίας προς ένα «πλήρως αυταρχικό καθεστώς», προκαλώντας ρίγη ανησυχίας στο ΕΚ.
Ελλάδα και Κύπρος στο Στόχαστρο
Η έκθεση ρίχνει σκοτεινές σκιές στις σχέσεις της Τουρκίας με την Ελλάδα, επισημαίνοντας την έλλειψη προόδου στην προστασία των δικαιωμάτων των ελληνορθόδοξων μειονοτήτων σε Ίμβρο και Τένεδο. Το ΕΚ καλεί την Τουρκία να αναγνωρίσει τη νομική προσωπικότητα του Οικουμενικού Πατριαρχείου και να σεβαστεί την παγκόσμια αξία της Αγίας Σοφίας και του μουσείου της Χώρας, που κινδυνεύουν να αποκοπούν από την κληρονομιά της UNESCO.
Στο Κυπριακό, η έκθεση καταδικάζει με σφοδρότητα τις μονομερείς ενέργειες της Τουρκίας, συμπεριλαμβανομένης της παράνομης επίσκεψης του Προέδρου Ερντογάν στα κατεχόμενα και τις προκλητικές του δηλώσεις, που υπονομεύουν τις προσπάθειες του ΟΗΕ για επανένωση. Η επιμονή της Τουρκίας σε μια «λύση δύο κρατών» απορρίπτεται ως «απαράδεκτη», με το ΕΚ να απαιτεί επιστροφή στο συμφωνημένο πλαίσιο μιας δικοινοτικής, διζωνικής ομοσπονδίας.
Μια Απειλητική Στάση στη Συρία και την Ουκρανία
Η Τουρκία εμφανίζεται ως αποσταθεροποιητικός παράγοντας στη Συρία, με το ΕΚ να καταδικάζει τις επιθέσεις της και την κατοχή συριακού εδάφους, που παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο. Οι πρόσφατες επιθέσεις από πολιτοφυλακές που υποστηρίζονται από την Τουρκία κατά κουρδικών δυνάμεων εντείνουν την ανησυχία για την περιφερειακή σταθερότητα.
Παράλληλα, η έκθεση εκφράζει αποτροπιασμό για την εμπορική συνεργασία της Τουρκίας με τη Ρωσία, που έχει εκτοξευθεί από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία. Η άρνηση της Τουρκίας να ευθυγραμμιστεί με τις κυρώσεις της ΕΕ και η ανοχή της στην παράκαμψη αυτών των κυρώσεων προκαλούν βαθιά ανησυχία, καθιστώντας την έναν απρόβλεπτο παίκτη στο διεθνές σκηνικό.
Μεταναστευτικό: Ένα Όπλο στα Χέρια της Τουρκίας
Παρά την αναγνώριση της φιλοξενίας 3,1 εκατομμυρίων προσφύγων, το ΕΚ προειδοποιεί για τον κίνδυνο «εργαλειοποίησης» του μεταναστευτικού από την τουρκική κυβέρνηση. Η Τουρκία καλείται να εφαρμόσει πλήρως τη Δήλωση ΕΕ-Τουρκίας του 2016 και τη Συμφωνία Επανεισδοχής, ιδιαίτερα έναντι της Ελλάδας και της Κύπρου, για να αποτραπούν νέες παράνομες μεταναστευτικές ροές. Η έκθεση υπογραμμίζει την ανάγκη για εθελοντικές και ασφαλείς επιστροφές προσφύγων στη Συρία, υπό την απειλή περαιτέρω αποσταθεροποίησης.
Ένα Μέλλον γεμάτο Αβεβαιότητα
Με σοβαρό και αμείλικτο ύφος, το ΕΚ καλεί την Τουρκία να αναστρέψει την πορεία της προς τον αυταρχισμό και να επανέλθει σε μια τροχιά δημοκρατίας και συνεργασίας. Ωστόσο, η έκθεση αφήνει ελάχιστο περιθώριο αισιοδοξίας, προειδοποιώντας ότι η σημερινή πορεία της Τουρκίας όχι μόνο απομακρύνει την ΕΕ, αλλά απειλεί την περιφερειακή και παγκόσμια σταθερότητα. Η Ελλάδα, η Κύπρος και ολόκληρη η ΕΕ καλούνται να παραμείνουν σε επαγρύπνηση απέναντι σε έναν γείτονα που κινείται σε ολοένα πιο επικίνδυνα μονοπάτια.