Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι αναφορικά με τις εμπορικές της σχέσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Με τον Ντόναλντ Τραμπ να κρατά δυναμικά στο πολιτικό προσκήνιο την ατζέντα των προστατευτικών δασμών, η ΕΕ διαμορφώνει μια στρατηγική πρόταση με σκοπό να αποφύγει έναν νέο γύρο εμπορικής σύγκρουσης. Προς αυτήν την κατεύθυνση σχεδιάζει μια σημαντική προσφορά προς τον Τραμπ, με στόχο την αποκλιμάκωση των εμπορικών εντάσεων και την αποφυγή ενός εμπορικού πολέμου που θα μπορούσε να βλάψει σοβαρά τις οικονομίες και των δύο πλευρών.
Εισαγωγές ύψους 50 δισ. ευρώ από τις ΗΠΑ
Ο Ευρωπαίος Επίτροπος Εμπορίου, Μάρος Σέφτσοβιτς, ανακοίνωσε ότι η ΕΕ είναι έτοιμη να αυξήσει τις εισαγωγές αμερικανικών προϊόντων κατά 50 δισ. ευρώ, περιλαμβάνοντας υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG), σόγια και άλλα αγροτικά προϊόντα. Στόχος είναι η μείωση του εμπορικού ελλείμματος και η αποτροπή των δασμών που έχει ανακοινώσει ο Τραμπ, οι οποίοι φτάνουν έως και 25% σε ευρωπαϊκά προϊόντα όπως αυτοκίνητα, χάλυβας και αλουμίνιο
Ένας γρήγορος τρόπος για να εξαλειφθούν οι δασμοί, δήλωσε ο Τραμπ τον Απρίλιο, θα ήταν να αγοράσει η ΕΕ υγροποιημένο φυσικό αέριο αξίας 350 δισ. δολαρίων και να κλείσει το εμπορικό έλλειμμα με τις ΗΠΑ. Η ΕΕ δεν μπορεί να απορροφήσει. Το 2024, οι αμερικανικές εξαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου προς την ΕΕ ήταν περίπου 13 δισ. δολάρια και κάλυπταν τη μισή ζήτησή της, σύμφωνα με το Πανεπιστήμιο Κολούμπια.
Ο κ. Σέφτσοβιτς σύμφωνα με τους FT, δήλωσε ότι το βασικό επιχείρημα που προέβαλε στον εμπορικό αντιπρόσωπο των ΗΠΑ Τζέιμσον Γκρίερ και στον υπουργό Εμπορίου Χάουαρντ Λουτνικ ήταν να ληφθούν υπόψη οι αμερικανικές εξαγωγές υπηρεσιών προς την ΕΕ, οι οποίες θα διαμόρφωναν το συνολικό εμπορικό έλλειμμα με την Ευρώπη σε μόλις 50 δισ. ευρώ.
Αυτό θα μπορούσε να καλυφθεί γρήγορα με συμφωνίες για την αγορά περισσότερων αμερικανικών προϊόντων φυσικού αερίου, αλλά και αγροτικών προϊόντων. “Εάν αυτό που βλέπουμε ως πρόβλημα στο έλλειμμα είναι 50 δισ. ευρώ, πιστεύω ότι μπορούμε πραγματικά . . . να λύσουμε αυτό το πρόβλημα πολύ γρήγορα μέσω της αγοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου, μέσω ορισμένων γεωργικών προϊόντων όπως η σόγια, ή σε άλλους τομείς”, δήλωσε ο Σέφτσοβιτς σε συνέντευξή του στους FT. Αν και κάποιες ευρωπαϊκές χώρες ανησυχούν για τις επιπτώσεις στους δικούς τους παραγωγούς αγροτικών προϊόντων, η ΕΕ εξετάζει μηχανισμούς απορρόφησης των επιπτώσεων.
Αυτή η αύξηση των εισαγωγών δεν συνεπάγεται υποχρεωτική κατάργηση των υφιστάμενων ευρωπαϊκών κανονισμών, αλλά απαιτεί προσεκτική εξισορρόπηση των περιβαλλοντικών και αγροτικών πολιτικών.
Αμοιβαία κατάργηση δασμών στα βιομηχανικά προϊόντα
Η ΕΕ προσφέρεται επίσης να διαπραγματευτεί την πλήρη εξάλειψη των δασμών σε όλα τα βιομηχανικά αγαθά, εξαιρουμένων των αγροτικών προϊόντων. Πρόκειται για μια φιλόδοξη πρόταση που θα μπορούσε να ενισχύσει σημαντικά το διατλαντικό εμπόριο.
Η ιδέα αυτή έχει ως στόχο:
- Την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των βιομηχανιών και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού.
- Την αποτροπή της μεταφοράς παραγωγικών μονάδων εκτός Ευρώπης ή ΗΠΑ λόγω δασμών.
- Την απλοποίηση του εμπορίου, με πιθανή δημιουργία ενός πιο σταθερού ρυθμιστικού πλαισίου.
Ωστόσο, τέτοιες μεταρρυθμίσεις απαιτούν τη συναίνεση όλων των κρατών-μελών και την έγκριση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, γεγονός που περιπλέκει τις διαπραγματεύσεις.
Διπλωματική στρατηγική: Καρότο και μαστίγιο
Η προσέγγιση της ΕΕ δεν βασίζεται μόνο στις παραχωρήσεις. Αντιθέτως, εφαρμόζει μια ισορροπημένη διπλωματική στρατηγική που περιλαμβάνει:
- Προσφορές κινήτρων: Όπως οι αυξημένες εισαγωγές και η πρόταση για κατάργηση δασμών.
- Προετοιμασία για αντίποινα: Αν οι ΗΠΑ επιμείνουν στην επιβολή δασμών σε βασικά ευρωπαϊκά προϊόντα όπως τα αυτοκίνητα ή τα ποτά, η ΕΕ είναι έτοιμη να ανταποδώσει με δασμούς ύψους έως 26 δισ. ευρώ.
Αυτή η ισορροπημένη προσέγγιση επιδιώκει να ενθαρρύνει τη συνεργασία, διατηρώντας παράλληλα τη διαπραγματευτική ισχύ της Ένωσης.
Κοινό μέτωπο για την αντιμετώπιση της κινεζικής υπερπαραγωγής
Η ΕΕ επιχειρεί επίσης να επαναφέρει το διάλογο σε ένα πιο στρατηγικό επίπεδο, προτείνοντας κοινές πρωτοβουλίες με τις ΗΠΑ για:
- Την αντιμετώπιση της κινεζικής υπερπαραγωγής χάλυβα και αλουμινίου, η οποία οδηγεί σε πτώση τιμών και αθέμιτο ανταγωνισμό.
- Την ενίσχυση του μηχανισμού επιτήρησης διεθνούς εμπορίου μέσω του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου.
Η δημιουργία ενός τέτοιου διατλαντικού μετώπου ενισχύει την πιθανότητα συνεργασίας, αντί σύγκρουσης.
Πολιτικές και κοινωνικές αντιδράσεις στο εσωτερικό της ΕΕ
Η προσφορά της ΕΕ προς τον Τραμπ δεν είναι καθολικά αποδεκτή εντός της Ένωσης. Ορισμένα κράτη μέλη, όπως η Γαλλία, εκφράζουν σοβαρές επιφυλάξεις, ειδικά σε θέματα:
- Περιβαλλοντικής συμμόρφωσης: Η Γαλλία επιμένει ότι οι εμπορικοί εταίροι της ΕΕ πρέπει να τηρούν τη Συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα.
- Προστασίας αγροτικής παραγωγής: Αγροτικές ενώσεις σε Ισπανία, Πολωνία και Ιταλία φοβούνται πιέσεις στους τοπικούς παραγωγούς από τις εισαγωγές φθηνότερων αμερικανικών προϊόντων.
Η ΕΕ θα πρέπει να προσαρμόσει την προσφορά της ώστε να μην διακινδυνεύσει την κοινωνική και πολιτική συνοχή της.
Προθεσμίες και κρίσιμοι σταθμοί
Η πίεση του χρόνου είναι μεγάλη. Οι ΗΠΑ έχουν ανακοινώσει ότι οι νέοι δασμοί ενδέχεται να τεθούν σε ισχύ τον Ιούλιο. Μέχρι τότε, η ΕΕ πρέπει να παρουσιάσει μια νομικά δεσμευτική πρόταση, να διασφαλίσει εσωτερική συνοχή και αποδοχή της συμφωνίας, να προετοιμαστεί για το ενδεχόμενο αποτυχίας των συνομιλιών.
Η επιτυχία ή η αποτυχία αυτών των διαπραγματεύσεων μπορεί να καθορίσει την πορεία των διατλαντικών σχέσεων για τα επόμενα χρόνια.
