Οι ανατιμήσεις σε βασικά προϊόντα έχουν ήδη γίνει αισθητές στους καταναλωτές της Ευρωζώνης, με τον «επίμονο» πληθωρισμό να απειλεί την οικονομική ανάκαμψη της περιοχής διαβρώνοντας το διαθέσιμο εισόδημα των καταναλωτών και αναγκάζοντας την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) να αποσύρει τα μέτρα στήριξης της πιο γρήγορα από ό,τι είχε προγραμματιστεί.
Σύμφωνα με δημοσκόπηση των Financial Times, πάνω από το 40% των 38 οικονομολόγων που συμμετείχαν στην έρευνα «έδειξαν» τον πληθωρισμό ως σημαντικό κίνδυνο για τις προοπτικές ανάπτυξης των 19 χωρών που μοιράζονται το ενιαίο νόμισμα. Έτσι για τους οικονομολόγους των FT, ο πληθωρισμός αναγνωρίζεται μαζί με την πανδημία, ως τους δύο βασικούς παράγοντες κινδύνου για το 2022.
«Ο πληθωρισμός θα επηρεάσει τους μισθούς, μειώνοντας τη ζήτηση», δήλωσε ο καθηγητής οικονομικών στο Copenhagen Business School, Jesper Rangvid, προσθέτοντας ότι «η ΕΚΤ μπορεί επίσης να χρειαστεί να ανταποκριθεί στους κινδύνους του πληθωρισμού αυξάνοντας τα επιτόκια, τιθασεύοντας την [οικονομική] άνοδο».
Ο πληθωρισμός αυξήθηκε απότομα φέτος καθώς η οικονομία της ευρωζώνης ανέκαμπτε από το σοκ της πανδημίας, με την αύξηση των τιμών καταναλωτή να φτάνει σε υψηλό ρεκόρ 4,9% τον Νοέμβριο. Όπως οι περισσότερες κεντρικές τράπεζες, η ΕΚΤ εξεπλάγην από τη συνεχιζόμενη ανοδική πίεση στις τιμές. Αυτόν τον μήνα αύξησε απότομα τις προβλέψεις της για τον πληθωρισμό στην Ευρωζώνη στο 2,6% για το 2021 και στο 3,2% για το 2022- και τα δύο πάνω από τον στόχο του 2%.
Οι εκτιμήσεις
«Οι οικονομικές μας προοπτικές συμβαδίζουν και πέφτουν με τις προοπτικές για τον πληθωρισμό», δήλωσε από την πλευρά της η οικονομολόγος στην Allianz, Katharina Utermöhl. «Αν δούμε εκτροχιασμό του πληθωρισμού που φαίνεται ότι θα παραμείνει πάνω από τον στόχο και μετά το 2022, τότε η ΕΚΤ θα πρέπει να χαλιναγωγήσει την πολιτική της πολύ πιο απότομα από ό,τι οραματίζεται σήμερα, κάτι που θα μπορούσε να επιβαρύνει την πραγματική οικονομία και να τροφοδοτήσει ανησυχίες για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα», πρόσθεσε.
Οι οικονομολόγοι των FT- οι οποίοι συμμετείχαν στη δημοσκόπηση προτού η ΕΚΤ ενημερώσει τις προβλέψεις της αυτόν τον μήνα- κατά μέσο όρο προέβλεψαν ότι ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη θα είναι 2,7% το 2022 και 1,9% το 2023. Η πρόβλεψή τους ήταν χαμηλότερη από αυτή της ΕΚΤ για το επόμενο έτος, αλλά πάνω από την πρόβλεψη της κεντρικής τράπεζας ότι ο πληθωρισμός θα πέσει στο 1,8% το 2023.
Ποια είναι η μεγαλύτερη πρόκληση
«Η άνοδος της τιμής της ενέργειας αντιπροσωπεύει σημαντικό κίνδυνο», δήλωσε ο Fabio Balboni, οικονομολόγος στην HSBC. «Περιορίζοντας την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών, έχουμε υπολογίσει ότι θα μπορούσε να στερήσει 0,5 ποσοστιαίες μονάδες από το επίπεδο του ΑΕΠ τα επόμενα τρίμηνα», γεγονός που θα «έθετε την ΕΚΤ σε δύσκολη θέση».
«Ο πληθωρισμός που έχει εκτροχιαστεί είναι πιο σημαντικός κίνδυνος [από την πανδημία]», δήλωσε ο Nicholas Bennenbroek, διεθνής οικονομολόγος της Wells Fargo. «Τα προηγούμενα κύματα του ιού Covid-19 είχαν συνήθως βραχυπρόθεσμες αρνητικές επιπτώσεις στην ανάπτυξη, αλλά δεν ήταν μακροχρόνια, ένα μοτίβο που αναμένουμε να συνεχιστεί», είπε. Αντίθετα, σχεδόν οι μισοί οικονομολόγοι που συμμετείχαν στην έρευνα θεώρησαν ότι εξακολουθεί να υπάρχει σημαντικός οικονομικός κίνδυνος από τις παραλλαγές του κορωνοϊού.
Οι οικονομολόγοι προβλέπουν κατά μέσο όρο ότι η οικονομία της Ευρωζώνης θα αναπτυχθεί κατά 4% το επόμενο έτος, ελαφρώς κάτω από το 4,2% που προβλέπει η ΕΚΤ. Σύμφωνα με τον καθηγητή στο Université libre de Bruxelles, André Sapir, η μεγαλύτερη πρόκληση για την Ευρωζώνη είναι «η εύρεση της σωστής ισορροπίας για μακροοικονομική πολιτική, τόσο δημοσιονομική όσο και νομισματική, ώστε να επιτραπεί μια συνεχής ανάκαμψη χωρίς ανεξέλεγκτες δημοσιονομικές θέσεις και διαφυγόντα πληθωρισμό».
