«Λευκός» καπνός βγήκε τελικά για το πολιτικό θρίλερ γύρω από το Brexit, καθώς οριστικοποιήθηκαν την Πέμπτη 24 Δεκεμβρίου οι τελευταίες λεπτομέρειες της συμφωνίας μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και Μεγάλης Βρετανίας.
Λίγο πριν αποχωρήσει το 2020, με βάση το χρονοδιάγραμμα που υπήρχε, το Ηνωμένο Βασίλειο αποτελεί… ξένο μέρος για την ΕΕ από το νέο έτος και αυτό θα επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό τη ζωή και των ελλήνων εργαζόμενων αλλά και σπουδαστών στη Μεγάλη Βρετανία. Με βάση και τους όρους της συμφωνίας που ανακοινώθηκαν.
Οι επιπτώσεις είναι αναπόφευκτες
Οι εξαγωγές, ο τουρισμός και ο χρηματοπιστωτικός κλάδος ενδέχεται να επηρεαστούν σημαντικά από τις επερχόμενες αλλαγές.
Η διατάραξη της νομισματικής ισοτιμίας με την ισχυροποίηση του ευρώ έναντι της στερλίνας καθιστά τα ελληνικά εξαγώγιμα προϊόντα πιο ακριβά και άρα λιγότερο ανταγωνιστικά.
Οι ελληνικές εξαγωγές προς το Ηνωμένο Βασίλειο φτάνουν σε ετήσια βάση τα 2,5 δισ. ευρώ, αντιστοιχώντας στο 1,4% του ΑΕΠ και αφορούν κυρίως τρόφιμα, φρέσκα και τυποποιημένα.
Καθώς η Βρετανία αποτελεί κορυφαίο ακαδημαϊκό πόλο έλξης για έλληνες φοιτητές, η έξοδος της από την Ε.Ε. επηρεάζει και τις ζωές δεκάδων χιλιάδων ελληνικών οικογενειών. Μάλιστα, οι έλληνες απόφοιτοι βρετανικών ανώτατων ιδρυμάτων ξεπερνούν τους 300 χιλιάδες.
Παράλληλα, περίπου 40.000 Έλληνες διδάσκουν ή εργάζονται σε βρετανικά πανεπιστήμια, ενώ 165.000 έλληνες φοιτητές παρακολουθούν βρετανικά προγράμματα σπουδών στην Ελλάδα.
Αύξηση διδάκτρων
Οι φοιτητές που θα εγγραφούν σε βρετανικά πανεπιστήμια το επόμενο ακαδημαϊκό έτος (2021) αλλά και αργότερα θα έρθουν αντιμέτωποι με σημαντική αύξηση των διδάκτρων. Θα χρειαστεί να καταβάλουν τα δίδακτρα των διεθνών φοιτητών, τα οποία ανέρχονται, κατά μέσο όρο (ανάλογα με το πανεπιστήμιο και το πτυχίο), σε 16.500 ευρώ τον χρόνο.
Ωστόσο, όσοι είναι ήδη εγγεγραμμένοι πριν από το τέλος Δεκεμβρίου 2020 έχουν εξασφαλίσει τα ίδια δίδακτρα που πληρώνουν και οι Βρετανοί συμφοιτητές τους. Επομένως ότι ισχύει μέχρι τώρα θα συνεχίσει να ισχύει μέχρι το πέρας των σπουδών τους.
Ένα, όμως, ακόμα προνόμιο που θα χαθεί για τους έλληνες φοιτητές από το 2021 και μετά είναι τα βρετανικά κρατικά φοιτητικά δάνεια για την πληρωμή διδάκτρων.
Με απόφαση της υπουργού Δημοσίων Πανεπιστημίων Μισέλ Ντόνλαν αποφασίστηκε ότι από το ακαδημαϊκό έτος 2021-2022 φοιτητές από την Ε.Ε. και την Ελβετία δεν δικαιούνται πλέον το φοιτητικό δάνειο για την κάλυψη των διδάκτρων σε βρετανικά πανεπιστήμια. Μέχρι σήμερα, τα φοιτητικά δάνεια χορηγούνταν από το υπουργείο Παιδείας σε φοιτητές, η αίτηση των οποίων είχε εγκριθεί από βρετανικό πανεπιστήμιο.
Υπάρχουν, ωστόσο, βρετανικά πανεπιστήμια, τα οποία προσφέρουν σε φοιτητές από χώρες-μέλη της Ε.Ε. προγράμματα σπουδών με έκπτωση στα δίδακτρα και μετά τη λήξη της μεταβατικής περιόδου του Brexit. Πρόκειται για κίνηση μεμονωμένων πανεπιστημιακών ιδρυμάτων, ώστε να μη μειωθεί σημαντικά η ροή φοιτητών από το εξωτερικό.
Φοιτητική βίζα
Οι έλληνες φοιτητές θα εντάσσονται τώρα στο καθεστώς φοιτητικής βίζας. Έναν νέο μηχανισμό που ονομάζεται Student Route, τον οποίο πρέπει να ακολουθήσουν οι πολίτες κράτους-μέλους της Ε.Ε. που θα φτάσουν στο Ηνωμένο Βασίλειο για σπουδές μετά την 1η Ιανουαρίου 2021.
Μολονότι δεν αποτελεί κάποια περίπλοκη διαδικασία, αποτελεί μια γραφειοκρατική επιβάρυνση που δεν υπήρχε στο παρελθόν.
Φαίνεται ότι για τους Έλληνες που εδώ και χρόνια ζουν και δραστηριοποιούνται στη Βρετανία δεν αλλάζει το σημερινό καθεστώς. Από την άλλη, αν τα μέλη της οικογένειας τους επιθυμούν να μετακομίσουν μαζί τους στη Βρετανία, αυτό καθίσταται δυσκολότερο.
Για παράδειγμα, για ορισμένα ζευγάρια, το ένα μέλος εργάζεται και διαμένει στην Αγγλία, ενώ το άλλο ετοιμαζόταν να ακολουθήσει. Η μετάβαση αυτή σε κάποιες περιπτώσεις δεν θα είναι εφικτή μετά τις 31 Δεκεμβρίου.
Επιπλέον, ακόμα και τέκνα ή σύζυγοι οφείλουν να πληρούν τους νέους και αυστηρούς κανόνες μετανάστευσης που έχει θέσει η χώρα.
Εργασία
Από το 2021 και μετά, σε περίπτωση που κάποιος δεν διαθέτει το pre settled status, δηλαδή το καθεστώς της άδειας προσωρινής παραμονής, η μετανάστευση καθίσταται εξαιρετικά περίπλοκη, επειδή θα υπόκειται στη νέα μεταναστευτική πολιτική του Λονδίνου.
Σύμφωνα με αυτή, οι ενδιαφερόμενοι μοριοδοτούνται με βάση τις δεξιότητες, τις γνώσεις, τις σπουδές και την εμπειρία τους. Αυτό δυσκολεύει τους ανειδίκευτους εργάτες, ενώ περιορίζονται οι ευκαιρίες για όλους τους υπόλοιπους.
Στους χαμηλής ειδίκευσης εργαζομένους, ενδέχεται να χορηγείται βίζα εργασίας διάρκειας μονάχα 12 μηνών.
Για να έχει κάποιος δικαίωμα αίτησης για βίζα, πρέπει να αποδείξει ότι κάποιος εργοδότης, εγκεκριμένος από το υπουργείο Εσωτερικών (Home Office), του προσφέρει θέση εργασίας στο απαιτούμενο επίπεδο εξειδίκευσης.
Ο μισθός που θα λαμβάνει πρέπει να ανέρχεται τουλάχιστον στο κατώτατο όριο μισθών (συνήθως 26.500 στερλίνες ετησίως).
Επίσης, απαραίτητο είναι πλέον κάποιος να μιλάει την αγγλική γλώσσα στο ενδιάμεσο επίπεδο Β1.
Ακόμα, όμως, και στην περίπτωση που κάποιος πληροί όλα τα παραπάνω και αποφασίσει να αναζητήσει την τύχη του στη Βρετανία, θα χρειαστεί να έχει ένα εξασφαλισμένο εισόδημα 25.000-30.000 στερλινών, αλλά και να δώσει έξι μήνες μπροστά νοίκι, ώστε να εξασφαλίσει τη στέγασή του.
Έλληνες πολίτες στο Ηνωμένο Βασίλειο:
Η απόκτηση καθεστώτος μονίμου διαμένοντος ή προσωρινά μονίμου διαμένοντος, που γίνεται μέσω ηλεκτρονικής αίτησης, επιτρέπει στους πολίτες της Ε.Ε. να συνεχίσουν να κατοικούν, να σπουδάζουν, να εργάζονται, να χρησιμοποιούν τις υπηρεσίες του βρετανικού Εθνικού Συστήματος Υγείας και να δικαιούνται κοινωνική ασφάλιση.
Ενδιαφέρον για ελληνικά ακίνητα
Μετά την εφαρμογή του Brexit, οι αγοραστές από τη Βρετανία θα θεωρούνται πλέον υπήκοοι τρίτων χωρών. Αυτό σημαίνει ότι η διακίνηση γι’ αυτούς δεν θα είναι ελεύθερη. Ορισμένοι από τους Βρετανούς που δραστηριοποιούνται επαγγελματικά σε πολλές χώρες της Ε.Ε. στρέφονται προς την απόκτηση της ελληνικής Golden Visa.
Διαβίωση
Η διαφαινόμενη πτώση της στερλίνας σε σχέση με το ευρώ θα μειώσει το κόστος της διαβίωσης για τους έλληνες μετανάστες. Το οικονομικό όφελος θα είναι ανάλογο με το επίπεδο στο οποίο θα σταθεροποιηθεί η ισοτιμία των δύο νομισμάτων. Το όφελος από μια πτώση της στερλίνας κατά 10% περίπου μπορεί να εξοικονομήσει 2.000-3.000 ευρώ ετησίως για κάθε φοιτητή. Αντιθέτως, η πτώση της στερλίνας έναντι του ευρώ θα ακριβύνει αισθητά τις διακοπές των Βρετανών στο εξωτερικό και άρα αναμένεται να μειωθεί η ροή τουριστών από το Ηνωμένο Βασίλειο στην Ελλάδα. Αλλάζουν επίσης οι όροι για τη νοσηλεία, καθώς δεν θα υπάρχει η τωρινή συνεργασία του ελληνικού υπουργείου Υγείας με το βρετανικό.
Τραπεζικοί λογαριασμοί
Δυσκολίες θα υπάρξουν και για όσους Έλληνες διαθέτουν τραπεζικό λογαριασμό στη Βρετανία. Από την 1η Ιανουαρίου, οι βρετανικές τράπεζες θα χρειαστούν συγκεκριμένες άδειες για κάθε χώρα, προκειμένου να συνεχίσουν να παρέχουν ορισμένα προϊόντα.
Μείωσης της ροής των τουριστών
Το διαζύγιο Βρετανίας–ΕΕ ενδέχεται να επιφέρει μείωση των βρετανών τουριστών στη χώρα μας.
Δύο δισ. ετησίως φτάνουν τα έσοδα της Ελλάδας από τους Βρετανούς τουρίστες, αποτελώντας τη δεύτερη μεγαλύτερη τουριστική αγορά για τη χώρα μας. Επίσης, το συνάλλαγμα θα είναι πολύ πιο ακριβό με μια πιθανή πτώση της λίρας.
Εργασία
Από το 2021 και μετά, σε περίπτωση που κάποιος δεν διαθέτει το pre settled status, δηλαδή το καθεστώς της άδειας προσωρινής παραμονής, η μετανάστευση καθίσταται εξαιρετικά περίπλοκη, επειδή θα υπόκειται στη νέα μεταναστευτική πολιτική του Λονδίνου.
Σύμφωνα με αυτή, οι ενδιαφερόμενοι μοριοδοτούνται με βάση τις δεξιότητες, τις γνώσεις, τις σπουδές και την εμπειρία τους. Αυτό δυσκολεύει τους ανειδίκευτους εργάτες, ενώ περιορίζονται οι ευκαιρίες για όλους τους υπόλοιπους.
Στους χαμηλής ειδίκευσης εργαζομένους, ενδέχεται να χορηγείται βίζα εργασίας διάρκειας μονάχα 12 μηνών.
Για να έχει κάποιος δικαίωμα αίτησης για βίζα, πρέπει να αποδείξει ότι κάποιος εργοδότης, εγκεκριμένος από το υπουργείο Εσωτερικών (Home Office), του προσφέρει θέση εργασίας στο απαιτούμενο επίπεδο εξειδίκευσης.
Ο μισθός που θα λαμβάνει πρέπει να ανέρχεται τουλάχιστον στο κατώτατο όριο μισθών (συνήθως 26.500 στερλίνες ετησίως).
Επίσης, απαραίτητο είναι πλέον κάποιος να μιλάει την αγγλική γλώσσα στο ενδιάμεσο επίπεδο Β1.
Ακόμα, όμως, και στην περίπτωση που κάποιος πληροί όλα τα παραπάνω και αποφασίσει να αναζητήσει την τύχη του στη Βρετανία, θα χρειαστεί να έχει ένα εξασφαλισμένο εισόδημα 25.000-30.000 στερλινών, αλλά και να δώσει έξι μήνες μπροστά νοίκι, ώστε να εξασφαλίσει τη στέγασή του.
Έλληνες πολίτες στο Ηνωμένο Βασίλειο:
Η απόκτηση καθεστώτος μονίμου διαμένοντος ή προσωρινά μονίμου διαμένοντος, που γίνεται μέσω ηλεκτρονικής αίτησης, επιτρέπει στους πολίτες της Ε.Ε. να συνεχίσουν να κατοικούν, να σπουδάζουν, να εργάζονται, να χρησιμοποιούν τις υπηρεσίες του βρετανικού Εθνικού Συστήματος Υγείας και να δικαιούνται κοινωνική ασφάλιση.
Ενδιαφέρον για ελληνικά ακίνητα
Μετά την εφαρμογή του Brexit, οι αγοραστές από τη Βρετανία θα θεωρούνται πλέον υπήκοοι τρίτων χωρών. Αυτό σημαίνει ότι η διακίνηση γι’ αυτούς δεν θα είναι ελεύθερη. Ορισμένοι από τους Βρετανούς που δραστηριοποιούνται επαγγελματικά σε πολλές χώρες της Ε.Ε. στρέφονται προς την απόκτηση της ελληνικής Golden Visa.
Διαβίωση
Η διαφαινόμενη πτώση της στερλίνας σε σχέση με το ευρώ θα μειώσει το κόστος της διαβίωσης για τους έλληνες μετανάστες. Το οικονομικό όφελος θα είναι ανάλογο με το επίπεδο στο οποίο θα σταθεροποιηθεί η ισοτιμία των δύο νομισμάτων. Το όφελος από μια πτώση της στερλίνας κατά 10% περίπου μπορεί να εξοικονομήσει 2.000-3.000 ευρώ ετησίως για κάθε φοιτητή. Αντιθέτως, η πτώση της στερλίνας έναντι του ευρώ θα ακριβύνει αισθητά τις διακοπές των Βρετανών στο εξωτερικό και άρα αναμένεται να μειωθεί η ροή τουριστών από το Ηνωμένο Βασίλειο στην Ελλάδα. Αλλάζουν επίσης οι όροι για τη νοσηλεία, καθώς δεν θα υπάρχει η τωρινή συνεργασία του ελληνικού υπουργείου Υγείας με το βρετανικό.
Τραπεζικοί λογαριασμοί
Δυσκολίες θα υπάρξουν και για όσους Έλληνες διαθέτουν τραπεζικό λογαριασμό στη Βρετανία. Από την 1η Ιανουαρίου, οι βρετανικές τράπεζες θα χρειαστούν συγκεκριμένες άδειες για κάθε χώρα, προκειμένου να συνεχίσουν να παρέχουν ορισμένα προϊόντα.
Μείωσης της ροής των τουριστών
Το διαζύγιο Βρετανίας–ΕΕ ενδέχεται να επιφέρει μείωση των βρετανών τουριστών στη χώρα μας.
Δύο δισ. ετησίως φτάνουν τα έσοδα της Ελλάδας από τους Βρετανούς τουρίστες, αποτελώντας τη δεύτερη μεγαλύτερη τουριστική αγορά για τη χώρα μας. Επίσης, το συνάλλαγμα θα είναι πολύ πιο ακριβό με μια πιθανή πτώση της λίρας.
