Τα σχέδια για τον διπλασιασμό των καζίνο στην κατεχόμενη Κύπρο από 32 σε 64 πυροδοτούν έντονη ανησυχία, καθώς το ψευδοκράτος ποντάρει στην «σκοτεινή» οικονομία, προκαλώντας φόβους στους Τουρκοκύπριους που θα ήθελαν να δουν τις σχέσεις τους με τον έξω κόσμο να εξομαλύνονται, σύμφωνα με τους Financial Times.
Αποκομμένο από εμπορικούς περιορισμούς και διεθνή εμπάργκο και χωρίς να αναγνωρίζεται από καμία χώρα εκτός από την Τουρκία, το κατεχόμενο τμήμα του νησιού εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την τουρκική οικονομική υποστήριξη. Η ασταθής λίρα ωστόσο έχει εκτοξεύσει τον πληθωρισμό της περιοχής τα τελευταία χρόνια και η ανάκαμψή της από την πανδημία Covid-19 έχει σταματήσει.
Καθώς οι ηγέτες αναζητούν ολοένα και περισσότερο νέες πηγές εσόδων, το ψευδοκράτος πέρασε τον Ιούνιο έναν νόμο που καταργεί τους μακροχρόνιους περιορισμούς στα καζίνο. Όμως με ήδη 32 καζίνο σε μια περιοχή στο μέγεθος μιας αγγλικής κομητείας, πολλοί Τουρκοκύπριοι φοβούνται ότι η περαιτέρω ανάπτυξη θα μπορούσε να μετατρέψει την περιοχή σε συνώνυμο του τζόγου και της διαφθοράς.
«Έχουμε εισαγάγει ανοιχτά την εγκληματική οικονομία στο σύστημά μας», δήλωσε ο Τουρκοκύπριος οικονομολόγος Μερτκάν Χαμίτ, που συνεργάζεται με την Παγκόσμια Τράπεζα. «Από την εποχή της Covid, νέα στοιχεία εισήλθαν στην οικονομία, κυρίως από τη σκοτεινή πλευρά».
Πολλοί Τουρκοκύπριοι φοβούνται ότι η κίνηση αυτή θα βλάψει περαιτέρω τις πιθανότητες επίλυσης του «κυπριακού». Ο ΟΗΕ θεωρεί την τουρκική κατοχή παράνομη. Οι Τουρκοκύπριοι είναι πολίτες της ΕΕ, αλλά η περιοχή εξαιρείται από τη νομοθεσία της ΕΕ, η οποία περιλαμβάνει και τις οδηγίες κατά του ξεπλύματος χρήματος.
«Εκτός κι αν λύσουμε το κυπριακό, μας απομένουν μόνο αυτού του είδους οι δραστηριότητες, γιατί η δυνατότητά μας να βρούμε χρηματοδότηση είναι περιορισμένη», είπε ο Κεμάλ Μπαϊκάλι, που εργάζεται στο EU One Stop Shop, μια πρωτοβουλία της ΕΕ που προωθεί το εμπόριο κατά μήκος της Πράσινης Γραμμής. «Βασιζόμαστε πάρα πολύ στις επενδύσεις της Τουρκίας, και αυτό έχει πολιτικό κόστος».
Οι φόβοι αυτοί εντείνονται από άλλο νομοσχέδιο που αναμένεται να συζητηθεί τον Σεπτέμβριο, το οποίο θα επιτρέπει την κατάθεση ξένου συναλλάγματος σε τραπεζικούς λογαριασμούς του ψευδοκράτους με αντάλλαγμα επιτόκιο 3%. Ο Χαμίτ και άλλοι λένε ότι η «κυβέρνηση» κινδυνεύει να «διευκολύνει το ξέπλυμα χρήματος» εάν το νομοσχέδιο περάσει.
Με τις περισσότερες εξαγωγές να έχουν μπλοκαριστεί από τη διεθνή κοινότητα, τα κατεχόμενα παράγουν πάνω από το 75% του ΑΕΠ τους μέσω υπηρεσιών όπως ο τουρισμός και η ανώτατη εκπαίδευση, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα. Όταν η πανδημία σταμάτησε τη ζήτηση για αυτές τις υπηρεσίες το 2020, το ΑΕΠ μειώθηκε κατά 16,2% περισσότερο από οποιαδήποτε χώρα στην Ευρώπη. Έκτοτε δυσκολεύεται να καλύψει τα κενά. Στο μεταξύ, η λίρα βρίσκεται σε σταθερή πτώση από το 2021, τροφοδοτώντας μια δραματική αύξηση στο κόστος ζωής. Ο ετήσιος πληθωρισμός στην περιοχή ήταν 36% τον Ιούνιο.
Η χαλαρή στάση των αρχών έχει επιτρέψει ακόμη και σε φαινομενικά αθώους τομείς της οικονομίας να βυθιστούν σε σκάνδαλα. Η ταχεία επέκταση του τομέα της ανώτατης εκπαίδευσης έχει αφήσει τα ιδιωτικά πανεπιστήμια να δρουν ανεξέλεγκτα στα κατεχόμενα. Κάποια έχουν εμπλακεί σε κατηγορίες για απάτη και παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καθώς φοιτητές πέφτουν θύματα εκμετάλλευσης.
Η κατάργηση των περιορισμών στον αριθμό των αδειών καζίνο στοχεύει στην προσέλκυση περισσότερων τουριστών από την Τουρκία, όπου τα καζίνο είναι απαγορευμένα. Το ψευδοκράτος είναι εδώ και καιρό προορισμός για τζογαδόρους, αλλά οι ειδικοί λένε ότι οι χαλαροί νόμοι θα καταστήσουν την οικονομία ακόμη πιο εξαρτημένη από τον τομέα αυτόν. «Δημιουργούμε ένα τέρας που δεν μπορούμε να ελέγξουμε. Στην πραγματικότητα, το έχουμε ήδη δημιουργήσει, αλλά τώρα το διπλασιάζουμε», είπε ο Χαμίτ.
