Ευρωπαικά ΜΜΕ ξεκίνησαν τις πιέσεις στην Αθήνα, αναφέροντας ότι "η Ελλάδα μπλοκάρει τη μεγαλύτερη συμμετοχή της Τουρκίας στα αμυντικά δάνεια SAFE ύψους 150 δισεκατομμυρίων ευρώ της ΕΕ, υποστηρίζοντας ότι η Ευρώπη δεν μπορεί να βασίζεται σε μια τρίτη χώρα που απειλεί ένα κράτος μέλος της ΕΕ".
Το ίδιο ΜΜΕ ( euractiv.com) αποκαλύπτει ότι "η Τουρκία είναι έτοιμη να συζητήσει με την Ελλάδα το μέγεθος των χωρικών της υδάτων στο Αιγαίο Πέλαγος, το οποίο η Αθήνα έχει χρησιμοποιήσει για να αντιταχθεί στην εξασφάλιση μεγαλύτερης πρόσβασης για τις βιομηχανίες της από την Άγκυρα στο μέσο δανεισμού στρατιωτικών προμηθειών ύψους 150 δισεκατομμυρίων ευρώ της ΕΕ.
Προς το παρόν, οι Τούρκοι κατασκευαστές μπορούν να παράγουν μόνο έως και 35% του κόστους των εξαρτημάτων ενός τελικού προϊόντος που αγοράζεται μέσω του προγράμματος. Τα επιλέξιμα προϊόντα που αγοράζονται με αμυντικά δάνεια SAFE πρέπει να έχουν τουλάχιστον το 65% του κόστους των εξαρτημάτων τους κατασκευασμένα στην ΕΕ, τη Νορβηγία ή την Ουκρανία.
Η Άγκυρα υπέβαλε αίτηση τον Ιούνιο για να δώσει στους κατασκευαστές όπλων της μεγαλύτερη πρόσβαση σε συμφωνίες που χρηματοδοτούνται από τα δάνεια, έγραψε η μόνιμη αντιπροσωπεία της Τουρκίας στην ΕΕ στο Euractiv την Τρίτη.
Ωστόσο, η Ελλάδα και η Κύπρος έχουν αντιταχθεί στην προσφορά της Άγκυρας. Και ενώ οι αμυντικές αποφάσεις μπορούν να ληφθούν με ειδική πλειοψηφία, στην πράξη οι πρωτεύουσες της ΕΕ συνήθως περιμένουν τη συναίνεση, καθιστώντας την έγκριση για την Άγκυρα ένα μακρινό όνειρο".
«Η Τουρκία, όπως πάντα, είναι έτοιμη και πρόθυμη να συζητήσει με την Ελλάδα διασυνδεδεμένα ζητήματα του Αιγαίου, συμπεριλαμβανομένου του εύρους της χωρικής θάλασσας στο Αιγαίο Πέλαγος, η οποία είναι έξι ναυτικά μίλια και για τις δύο χώρες αυτή τη στιγμή», δήλωσε η μόνιμη αντιπροσωπεία.
Η Τουρκία και η Ελλάδα διαφιλονικούν εδώ και καιρό για τα χωρικά ύδατα στο Αιγαίο Πέλαγος, μια περιοχή που πιστεύεται ότι περιέχει σημαντικά ενεργειακά αποθέματα
Η Ελλάδα επικαλείται τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS), βάσει της οποίας δικαιούται να διεκδικήσει χωρική θάλασσα έως και 12 ναυτικά μίλια από την ακτογραμμή της. Ωστόσο, η Τουρκία - η οποία δεν έχει επικυρώσει την UNCLOS - έχει απειλήσει την Ελλάδα με πόλεμο (casus belli) σε περίπτωση που προβεί σε ένα τέτοιο βήμα.
Οι ελληνικές αρχές υποστηρίζουν ότι η Ευρώπη δεν μπορεί να βασίζεται σε μια τρίτη χώρα που απειλεί ένα κράτος μέλος της ΕΕ. Η μόνιμη τουρκική αντιπροσωπεία λέει ότι η Αθήνα έχει «παρερμηνεύσει» την απειλή πολέμου και προτρέπει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη της ΕΕ να δώσουν προτεραιότητα στα «αμοιβαία συμφέροντα, όχι στις πολιτικές προκαταλήψεις».
Καμία απειλή κατά της Κύπρου
Μια δεύτερη αντίρρηση στην πρόσβαση της Τουρκίας στο SAFE προέρχεται από την Κύπρο, η οποία, μαζί με την Ελλάδα, αντιτίθεται στην παρουσία της Τουρκίας στο βόρειο τμήμα του νησιού.
Η τουρκική αντιπροσωπεία της ΕΕ δήλωσε ότι η χώρα «δεν αποτελεί απειλή» για τη Λευκωσία, καθώς «αυτό που οι Ελληνοκύπριοι αντιλαμβάνονται ως «απειλή» είναι η αποτελεσματική εγγύηση της Τουρκίας για την ασφάλεια και την ευημερία των Τουρκοκυπρίων απέναντι στους ελληνοκυπριακούς στόχους για ελληνοποίηση ολόκληρου του νησιού».
Οι διαπραγματεύσεις με την Επιτροπή δεν έχουν ακόμη ξεκινήσει, καθώς οι αξιωματούχοι της ΕΕ εξακολουθούν να εξετάζουν την αίτηση της Άγκυρας.
Ο Κύπριος πρόεδρος Νίκος Χριστοδουλίδης δήλωσε πριν από τη συνάντηση των ηγετών της ΕΕ τον Οκτώβριο ότι η θέση της Κύπρου είχε υιοθετηθεί για να κρατήσει την Τουρκία εκτός του σχεδίου.
Το Ηνωμένο Βασίλειο και ο Καναδάς είναι μέχρι στιγμής οι πιο προηγμένες χώρες που έχουν υποβάλει αίτηση για μεγαλύτερη πρόσβαση στο SAFE. Ωστόσο, ενώ οι διαπραγματεύσεις δεν συνδέονται με διπλωματικές διαφορές, οι συνομιλίες έχουν επιβραδυνθεί σχετικά με το ύψος του τέλους εισόδου που θα πρέπει να καταβάλουν οι δύο χώρες σε αντάλλαγμα για μεγαλύτερη πρόσβαση σε συμφωνίες που χρηματοδοτούνται μέσω των δανείων.
