Στην ενεργοποίηση του «Σχεδίου Β» προχώρησε η Τουρκία, μετά την παρατεταμένη σιωπή της Ουάσιγκτον σχετικά με το αίτημα επανένταξης στο πρόγραμμα των μαχητικών F-35. Αντίθετα, αξιοποιώντας τη φιλική στάση της Μεγάλης Βρετανίας, ο Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επέλεξε τη Γηραιά Αλβιώνα για την προμήθεια 20 μαχητικών Eurofighter Typhoon, σε μια πρώτη φάση συνεργασίας με ευρωπαϊκή χώρα που παρουσιάζει αυξανόμενο μουσουλμανικό πληθυσμό.
Το περιεχόμενο της συμφωνίας
Η διμερής συμφωνία προβλέπει ότι η Τουρκία θα αγοράσει 20 Eurofighter Typhoon έναντι 8 δισ. λιρών, ενώ αναζητά επιπλέον 24 αεροσκάφη από χώρες του Κόλπου. Με αυτή την κίνηση, η Άγκυρα επιχειρεί να ενισχύσει τις σχέσεις της με το ΝΑΤΟ και τη Δύση, ενώ ο στρατηγικός στόχος παραμένει η ταχεία ενίσχυση της τουρκικής αεράμυνας.
Η πίεση από Ελλάδα και Ισραήλ
Η αεροπορική υπεροχή του Ισραήλ (με εκατοντάδες F-15, F-16 και F-35) και η ισχυρή ελληνική δύναμη με Rafale και αναβαθμισμένα F-16 Viper ωθούν την Άγκυρα να αναζητήσει αντιστάθμισμα. Την ίδια στιγμή, ούτε η επιστροφή στο πρόγραμμα F-35 ούτε το εγχώριο μαχητικό ΤΑΙ KAAN φαίνεται να προχωρούν. Για τον Βρετανό Πρωθυπουργό Κιρ Στάρμερ, η συμφωνία αποτελεί «ορόσημο» για τις διμερείς σχέσεις, αν και η Τουρκία θα παραλάβει το πρώτο αεροσκάφος το 2030, όταν η Ελλάδα θα έχει ήδη παραλάβει τα πρώτα F-35.
Οπλισμός και τεχνολογικές προδιαγραφές
Η αναμέτρηση στους αιθέρες δεν θα κριθεί μόνο από τον τύπο των μαχητικών, αλλά και από τα συστήματα ραντάρ και τα στρατηγικά όπλα. Η Τουρκία διαθέτει παλαιάς γενιάς αεροσκάφη που χρειάζονται εκσυγχρονισμό, ενώ η συμφωνία για τα Eurofighter εξαρτάται από παραμέτρους όπως:
- χρόνος παράδοσης
- υποστήριξη και εκπαίδευση
- logistics
- οπλικά συστήματα
- διαλειτουργικότητα
Η ουσία της συμφωνίας θα κριθεί στις τεχνολογικές προδιαγραφές, δηλαδή στα συστήματα που θα ενσωματωθούν. Κρίσιμο ζήτημα είναι αν η έκδοση που συμφώνησε η Τουρκία θα διαθέτει το υπερσύγχρονο ραντάρ AESA, το οποίο προσφέρει:
- ηλεκτρονική σάρωση χωρίς μηχανική κίνηση
- μεγαλύτερη ακτίνα έρευνας
- ανθεκτικότητα σε παρεμβολές
- παρακολούθηση και εγκλωβισμό πολλαπλών στόχων
Τα ελληνικά Rafale διαθέτουν ήδη αυτό το ραντάρ, γεγονός που τα καθιστά ιδιαίτερα ισχυρά. Μέχρι στιγμής, δεν υπάρχει επίσημη ανακοίνωση από την Τουρκία για τα συστήματα ραντάρ, ούτε αν τα Eurofighter θα περιλαμβάνουν εξαρχής το AESA, κάτι που αν δεν συμβεί θα αποτελεί σοβαρή έλλειψη.
Ο ρόλος του πυραύλου METEOR
Ακόμη και με την προμήθεια των 20 Eurofighter, η Τουρκία δεν εξασφαλίζει ισοδυναμία με την Ελλάδα. Η ισορροπία θα κριθεί στον πύραυλο MBDA Meteor (BVR). Η Άγκυρα επιθυμεί να ενσωματώσει τον METEOR στα νέα αεροσκάφη, αλλά αυτό προκαλεί αντιδράσεις από ελληνικής πλευράς. Δεν είναι σαφές αν η προμήθεια θα αφορά όλα τα αεροσκάφη από την αρχή, ενώ το κόστος και ο χρόνος ενσωμάτωσης θα καθορίσουν την τελική αποτρεπτική ικανότητα της Τουρκίας. Αν η ενσωμάτωση γίνει σε δεύτερη φάση, η διαδικασία θα είναι αργή και ευνοϊκή για την Αθήνα.
