Η Τουρκία είναι έτοιμη να βοηθήσει στην ανοικοδόμηση της Γάζας, αλλά οι εντάσεις με το Ισραήλ θα μπορούσαν να αποτελέσουν εμπόδιο.
Ο ρόλος της Τουρκίας μεταπολεμικά στη Λωρίδα της Γάζας
Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν λέει ότι η Τουρκία θέλει να συμμετάσχει στην ανοικοδόμηση της Γάζας και είναι έτοιμη να ενταχθεί σε μια ειρηνευτική δύναμη μόλις τελειώσουν οι μάχες, ωστόσο οι αναλυτές προειδοποιούν ότι οι τεταμένες σχέσεις μεταξύ Άγκυρας και Τελ Αβίβ θα μπορούσαν να σταθούν εμπόδιο, αναφέρει Διεθνές ΜΜΕ, επισημαίνοντας:
Η Τουρκία ανταποκρίθηκε σε έκκληση της Χαμάς για βοήθεια στον εντοπισμό των σορών των Ισραηλινών ομήρων που αγνοούνται ακόμη στα ερείπια της Γάζας, στέλνοντας ειδικούς για να βοηθήσουν στην έρευνα.
Η Άγκυρα διατηρεί στενούς δεσμούς με τη Χαμάς, κάτι που ορισμένοι αναλυτές λένε ότι θα μπορούσε να την καταστήσει χρήσιμο μεσολαβητή - αν και οι τεταμένες σχέσεις με το Ισραήλ θα μπορούσαν να σταθούν εμπόδιο σε οποιαδήποτε ειρηνευτική αποστολή ή αποστολή ανοικοδόμησης, παρά την εμπειρία της Τουρκίας σε αυτούς τους τομείς.
«Η Τουρκία έχει εμπειρία σε αυτό - έχει ένα δόγμα», δήλωσε ο Μουράτ Ασλάν του Ιδρύματος SETA για Πολιτική, Οικονομική και Κοινωνική Έρευνα, μιας φιλοκυβερνητικής δεξαμενής σκέψης.
«Στο Αφγανιστάν, τη Βοσνία, ορισμένες αφρικανικές χώρες όπως η Σομαλία ή το Σουδάν, και στο Κοσσυφοπέδιο, η Τουρκία συνέβαλε είτε μέσω του οργανισμού βοήθειας Tika, που είναι υπεύθυνος για την ανοικοδόμηση, είτε μέσω των ενόπλων δυνάμεών της».
Ο Ασλάν πιστεύει ότι η προσέγγιση της Τουρκίας θα ήταν παρόμοια στη Γάζα. «Η Τουρκία θα στείλει στρατιώτες σίγουρα, για την προστασία των πολιτικών μονάδων», είπε.
Η Χαμάς δηλώνει ότι είναι προσηλωμένη στην εκεχειρία στη Γάζα και η επιστροφή των ομήρων παραμένει
Υψηλός κίνδυνος
Ωστόσο, άλλοι προειδοποιούν ότι η αποστολή δεν θα είναι εύκολη.
«Η Τουρκία μπορεί να γίνει μέρος αυτής της δύναμης προστασίας, αλλά δεν θα είναι εύκολο. Αυτή τη στιγμή φαίνεται πιο προβληματικό από ό,τι υποθέτουν πολλοί», δήλωσε ο Χουσεΐν Μπαγκσί, καθηγητής διεθνών σχέσεων στο Τεχνικό Πανεπιστήμιο Μέσης Ανατολής της Άγκυρας.
Ο Μπαγκσί φοβάται ότι η Γάζα θα μπορούσε να βυθιστεί στο χάος καθώς αντίπαλες ομάδες μάχονται για τον έλεγχο.
«Υπάρχουν μάχες μεταξύ της Χαμάς και των φυλών», είπε. «Δεν θα είναι εύκολο επειδή η Χαμάς πρέπει να παραδώσει τα όπλα της, που είναι η κύρια προϋπόθεση. Η Χαμάς δεν εμπιστεύεται 100% την Τουρκία - αν όχι, το Ισραήλ πιθανότατα θα δράσει».
Βαθιά δυσπιστία μεταξύ Ισραήλ-Τουρκίας
Οποιαδήποτε τουρκική ανάπτυξη θα απαιτούσε επίσης τη συγκατάθεση του Ισραήλ, κάτι που φαίνεται απίθανο δεδομένης της κατάρρευσης των σχέσεων μεταξύ των ηγετών της χώρας.
Ο Ερντογάν και ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου ανταλλάσσουν τακτικά προσβολές από την έναρξη της τρέχουσας σύγκρουσης στη Γάζα, και η ένθερμη υποστήριξη της Άγκυρας προς τη Χαμάς έχει εμβαθύνει περαιτέρω την έλλειψη εμπιστοσύνης.
Ισραηλινοί αναλυτές λένε ότι η κυβέρνηση διστάζει να επιτρέψει την παρουσία τουρκικών στρατευμάτων στη Γάζα, επικαλούμενη βαθιές εντάσεις και δυσπιστία μεταξύ των δύο χωρών.
Η Γάλια Λίντενστραους του Ινστιτούτου Μελετών Εθνικής Ασφάλειας στο Τελ Αβίβ δήλωσε ότι υπάρχει μικρός ενθουσιασμός για την εμπλοκή μιας μουσουλμανικής ειρηνευτικής δύναμης, καθώς τυχόν θύματα θα μπορούσαν να πυροδοτήσουν οργή σε όλο τον μουσουλμανικό κόσμο και να επιδεινώσουν τις σχέσεις.
«Αυτή η σύγκρουση στη Γάζα έχει αυξήσει τις εντάσεις μεταξύ Τουρκίας και Ισραήλ, ιδιαίτερα μεταξύ των δύο ηγετών», πρόσθεσε.
Οποιοσδήποτε τουρκικός ρόλος στη Γάζα πιθανότατα θα χρειαζόταν την υποστήριξη των ΗΠΑ για να προχωρήσει, δεδομένης της αντίστασης του Ισραήλ, προειδοποιούν οι παρατηρητές.
Ο Ασλάν πιστεύει ότι η Ουάσινγκτον θα μπορούσε να βοηθήσει στη γεφύρωση του χάσματος. «Ο Ερντογάν έχει πράγματι μια γοητευτική δύναμη πάνω στη Χαμάς», είπε.
«Επομένως, εναπόκειται στην Τουρκία να παροτρύνει τη Χαμάς να αποδεχτεί ορισμένα πράγματα και στις Ηνωμένες Πολιτείες να πιέσουν το Ισραήλ να αποδεχτεί τους όρους μιας μακροπρόθεσμης ειρήνης. Πιστεύω ότι ο Τραμπ το γνωρίζει πολύ καλά, επειδή δεν υπάρχει εμπιστοσύνη στο Ισραήλ. Αυτό είναι γεγονός, όχι μόνο για τους κατοίκους της Γάζας ή τους Παλαιστίνιους ή τους Τούρκους, αλλά σε όλο τον κόσμο συνολικά».
Ο Ασλάν λέει ότι η εμπιστοσύνη θα ήταν απαραίτητη για να πειστεί η Χαμάς να αφοπλιστεί. «Πιστεύω ότι η Χαμάς θα καταθέσει τα όπλα της όταν νιώσει ασφαλής και πρέπει να δει φιλικά πρόσωπα στη Γάζα για να πειστεί».
Ο δρόμος προς την ομαλοποίηση
Η τουρκική εμπλοκή στη Γάζα θα μπορούσε επίσης να βοηθήσει να ανοίξει ο δρόμος για μια επαναφορά στις σχέσεις μεταξύ Άγκυρας και Τελ Αβίβ.
Ο Μπαγκτσί πιστεύει ότι ο Ερντογάν ελπίζει σε πολιτική αλλαγή στο Ισραήλ για να το καταστήσει αυτό δυνατό. «Θα υπάρξουν εκλογές», είπε. «Ο Ερντογάν βασίζεται στην ήττα του Νετανιάχου. Αλλά αν κερδίσει, τότε πρέπει να τον αντιμετωπίσει, επειδή και οι δύο πλευρές πρέπει να είναι πραγματιστικές και ρεαλίστριες».
Ο Μπαγκσί είπε ότι μεγάλο μέρος της έντονης ρητορικής και των δύο ανδρών απευθύνεται σε εγχώριο κοινό, με αμφότερους να έχουν τη φήμη πολιτικών επιζώντων και πραγματιστών.
Εάν οι ειρηνευτικές προσπάθειες κερδίσουν έδαφος, οι παρατηρητές λένε ότι η συνεργασία στη Γάζα θα μπορούσε να προσφέρει μια πορεία προς την ανοικοδόμηση της εμπιστοσύνης - και να εξυπηρετήσει και τις δύο χώρες καθώς ανταγωνίζονται για περιφερειακή επιρροή.
Στόχος του Ερντογάν είναι να πατήσει πόδι ο τουρκικός στρατός στη Λωρίδα της Γάζας
Η Τουρκία φαίνεται να είναι στριμωγμένη από τις ΗΠΑ, αναφορικά με την μη τήρηση της συμφωνίας από την Χαμάς, ως εγγυήτρια δύναμη και γι' αυτό έχει αποστείλλει ομάδες ειδικών για ανεύρεση των πτωμάτων των Ισραηλινών ομήρων.
Ωστόσο γνωρίζουμε ότι διακαής πόθος του Ερντογάν είναι να πατήσει πόδι ο τουρκικός στρατός στη Λωρίδα της Γάζας, κάτι που φυσικά δεν επιθυμεί το Ισραήλ.
Αυτό μπορεί να αποπειραθεί να το πετύχει η Τουρκία μόνο χάρη στη Χαμάς.
Ήδη η Τουρκία ως εγγυήτρια δύναμη της συμφωνίας για λογαριασμό της Χαμάς, έχει στείλει ειδικούς για την ανεύρεση πτωμάτων των Ισραηλινών ομήρων.
Τι θα γίνει αμέσως μετά αν η Χαμάς επικαλεστεί πως δεν παραδώσει τα όπλα σε οποιονδήποτε άλλο πλην των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων, με τον Ερντογάν να εγγυάται εκ νέου την παράδοση αυτών, αποστέλλοντας αυτή τη φορά στρατιωτικές δυνάμεις, εξέλιξη που προλειαίνεται όπως είδαμε παραπάνω από τον Τούρκο Μουράτ Ασλάν του Ιδρύματος SETA;
Αν ενδώσει σε κάτι τέτοιο ο Τράμπ προκειμένου να αποφευχθεί αιματοχυσία από νέα Ισραηλινή στρατιωτική επιχείρηση ,πως θα γίνει στη συνέχεια η αποχώρηση του τουρκικού στρατού, ο οποίος θα βρει ρόλο εγγυητή της εσωτερικής ασφάλειας στη Λωρίδα της Γάζας, προκειμένου η Χαμάς που θα έχει φαινομενικά παραδώσει τα όπλα να μην χάσει την εξουσία;
Ειδικότερα την Ελλάδα δεν την συμφέρει η ανάπτυξη τουρκικών στρατιωτικών δυνάμεων στη Λωρίδα της Γάζας, ενώ αντιθέτως στα πλαίσια της στρατιωτικής διπλωματίας θα πρέπει να επιδιώξει την αποστολή δικής της στρατιωτικής δύναμης, ενδυναμώνοντας ακόμη περισσότερο την συμμαχία της με το Ισραήλ αλλά και Αραβικές χώρες με τις οποίες διατηρεί πολύ καλές σχέσεις.
Θέλει τόλμη η άσκηση εξωτερικής πολιτικής και όχι μόνο διαβήματα.
