Ο Ερντογάν χαρτογραφεί συνεχή έλεγχο από τη Μεσόγειο έως το Μπαμπ αλ-Μαντάμπ, με στόχο να κυριαρχήσει στις ναυτιλιακές οδούς και την περιφερειακή στρατηγική, αναφέρει ισραηλινός ειδικός που ξαφνιάζει με αυτά που δηλώνει για Ελλάδα και άλλες χώρες της Ανατολικής Μεσογείου.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Χακάν Φιντάν ανακοίνωσε διακοπή του εμπορίου με το Ισραήλ, κλείσιμο λιμένων και περιορισμό του εναέριου χώρου, σε μια στρατηγική που βασίζεται στη ναυτιλιακή συμφωνία του Προέδρου Ερντογάν με την Λιβύη το 2019, η οποία παραχώρησε στην Άγκυρα μια απευθείας γραμμή χιλίων χιλιομέτρων σε αιγυπτιακά και ελληνικά ύδατα.
Η συμφωνία, που κατατέθηκε στον ΟΗΕ, προκάλεσε άμεση απόρριψη καθώς παραχωρήθηκαν φανταστικά σύνορα για στρατιωτική βοήθεια.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Το μεγάλο φαγοπότι του ΟΠΕΚΕΠΕ! Δείτε ανά περιφέρεια πόσα ΑΦΜ πήραν παράνομες επιδοτήσεις
Περίπου το 98% του εμπορίου του Ισραήλ εξαρτάται από την Ανατολική Μεσόγειο, με καλώδια βυθού που συνδέουν την χώρα με την Ευρώπη και πέρα από αυτήν.
Απελπισμένη για τουρκικά όπλα, η Λιβύη έδωσε αυτό το δώρο-εργαλείο στον Ερντογάν για να απειλήσει τις θαλάσσιες οδούς του Ισραήλ.
Η Λιβύη είναι διασπασμένη, αφού η κυβέρνηση της Τρίπολης, είναι εξαρτώμενη από τη στρατιωτική βοήθεια του Ερντογάν και ευθυγραμμισμένη με την Μουσουλμανική Αδελφότητα, το Κατάρ και τα παγκόσμια δίκτυα τζιχάντ.
Απέναντι σε αυτήν βρίσκεται το ανατολικό στρατόπεδο του Στρατηγού Χαφτάρ, υποστηριζόμενο από τη Ρωσία, και από τη Σαουδική Αραβία, τα ΗΑΕ και την Αίγυπτο, των οποίων τα συμφέροντα ασφαλείας συχνά συγκλίνουν με αυτά του Ισραήλ.
Ο Χαφτάρ απέρριψε τη συμφωνία του 2019 ως παράνομη παράδοση της κυριαρχίας της Λιβύης.
Σήμερα η Βεγγάζη όμως αλλάζει στάση μετά τη συνάντηση του Χαφτάρ με τον επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών της Τουρκίας, και η Βουλή των Αντιπροσώπων του Τομπρούκ, που κάποτε ήταν αντίθετη, ετοιμάζεται να την εγκρίνει.
Αυτό που ξεκίνησε ως μια μονόπλευρη συμφωνία με την Τρίπολη αποτελεί πλέον μοχλό που εκτείνεται και στα δύο στρατόπεδα.
Η συμφωνία αμφισβητήθηκε στα δικαστήρια και από τις δύο πλευρές. Το 2021, το Εφετείο της Αλ-Μπάιντα στην Λιβύη, ακύρωσε το Μνημόνιο Συνεργασίας με την Τουρκία, κρίνοντας ότι η Τρίπολη δεν είχε εξουσία χωρίς κοινοβουλευτική έγκριση.
Το 2024, το Εφετείο της Τρίπολης (δυτικά) ακύρωσε μια συμφωνία φυσικού αερίου Τουρκίας-Λιβύης, κρίνοντας ότι στηριζόταν στα ίδια φανταστικά σύνορα.
Την ίδια περίοδο η Τουρκία υποστηρίζει ότι τα ελληνικά νησιά δικαιούνται μόνο στενά χωρικά ύδατα, χωρίς ΑΟΖ.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Διαφθορά και σήψη σε όλους τους κλάδους! Διευθυντές υπουργείων και δημοσίων υπηρεσιών ξεπλένουν μαύρο χρήμα μέσω στοιχηματικών εταιρειών
Το διεθνές δίκαιο ορίζει το αντίθετο, το Δίκαιο της Θάλασσας, αν και δεν έχει υπογραφεί από την Τουρκία, παραμένει δεσμευτικό.
Τα μικρά νησιά μπορεί να έχουν μειωμένο βάρος, αλλά τα μεγάλα νησιά όπως η Κρήτη και η Ρόδος δεν μπορούν να διαγραφούν.
Στην Ανατολική Μεσόγειο, ουσιαστικά δεν υπάρχουν ανοιχτά ύδατα. Κάθε μίλι διεκδικείται ή αμφισβητείται. Οποιαδήποτε νέα τουρκική γραμμή ακυρώνει τα κυριαρχικά δικαιώματα των γειτόνων.
Η Τουρκία ενεργεί σαν να είναι έγκυρη η συμφωνία, στέλνοντας πλοία που υπογράφουν συμβάσεις και μια εννιάμηνη έρευνα βυθού 10.000 χλμ. για να εμβαθύνει τα «γεγονότα επί τόπου», επιβάλλοντας έτσι τα συμφέροντα της .
Η Ευρωπαϊκή Ένωση κήρυξε την τουρκολιβυκή συμφωνία νομικά άκυρη.
Οι κυρώσεις του 2019 κατά των «μη εξουσιοδοτημένων γεωτρήσεων» απέτυχαν. Οι περιπολίες του ΝΑΤΟ στα ανοικτά της Λιβύης δεν έχουν σταματήσει τα τουρκικά πλοία.
Οι διαιρέσεις της ΕΕ ήταν πιο έντονες στη στάση του Παρισιού, αφού η Γαλλία προστάτευσε τον Χαφτάρ στα συμβούλια της ΕΕ, μπλοκάροντας ένα προσχέδιο του 2019 που καταδίκαζε την επίθεσή του στην Τρίπολη, υποστηρίζοντας τον διπλωματικά χωρίς να συσπειρώσει την Ευρώπη, ενώ ακολουθούσε τη δική της πολιτική για τη Λιβύη με τον Χαφτάρ και τους συμμάχους του Κόλπου, αφήνοντας την ΕΕ κατακερματισμένη, και την Άγκυρα ανεξέλεγκτη.
Η Ευρώπη έχει δει το κόστος μιας τέτοιας ευπάθειας στο παρελθόν. Το 2022, η έκρηξη του αγωγού Nord Stream που μετέφερε ρωσικό φυσικό αέριο στη Γερμανία, αποκάλυψε την ευπάθεια της Ευρώπης σε υποθαλάσσιες επιθέσεις.
Ωστόσο, στην Ανατολική Μεσόγειο δεν έχει αναπτυχθεί καμία ειδική δύναμη της ΕΕ και η Άγκυρα εκμεταλλεύεται το κενό.
Αυτή η πρόκληση δεν είναι μοναδική στη Μεσόγειο. Η Αυστραλία αντιμετωπίζει μια παράλληλη απειλή, με πάνω από το 95% της παγκόσμιας συνδεσιμότητάς της, να εξαρτάται από υποθαλάσσια καλώδια, σε μια γκρίζα ζώνη όπου τα «ατυχήματα» κρύβουν δολιοφθορές.
Κινέζικα πλοία χαρτογράφησαν τις διαδρομές καλωδίων υπό το πρόσχημα της επιστήμης, (νόμιμη στη μορφή, στρατηγική στην ουσία), ενώ το ίδιο μοτίβο εφαρμόζει η Άγκυρα στη Μεσόγειο.
Αυτό που η Αυστραλία αποκαλεί «εύθραυστο κέντρο βάρους» κάτω από τον Νότιο Ωκεανό είναι στη Μεσόγειο, η ίδια η περιοχή που η Τουρκία επιδιώκει να ελέγξει.
Η εμπορική αρτηρία του Ισραήλ διασχίζει αυτήν την αμφισβητούμενη ζώνη και οποιαδήποτε τουρκική αξίωση θα μπορούσε να σημαίνει παρενόχληση των ισραηλινών πλοίων.
Η Διασύνδεση EuroAsia, που συνδέει το ηλεκτρικό δίκτυο του Ισραήλ μέσω Κύπρου με την Κρήτη και την Ελλάδα, εξαρτάται από τη σταθερότητα στην περιοχή.
Διηπειρωτικά καλώδια όπως το Blue-Raman διασχίζουν επίσης τα ίδια νερά.
Αυτά τα ( τουρκικά) σύνορα, τα οποία έχουν καταρρεύσει νομικά και αψηφούν τη γεωγραφική λογική, και δεν είναι απλώς ένας φανταστικός χάρτης.
Είναι ένα στρατηγικό μέσο, που στοχεύει στην εξάλειψη της Ελλάδας, στην πίεση της Αιγύπτου, και στον αποκλεισμό του Ισραήλ.
Μέσω αυτού, η Τουρκία επιδιώκει να ελέγξει τις κρίσιμες υποδομές στις οποίες βασίζονται το Ισραήλ και η ασφάλεια και η οικονομία της περιοχής.
Χωρίς τον έλεγχο της Βόρειας Κύπρου από την Τουρκία, που κατέχεται από το 1974 και έχει μετατραπεί σε προωθημένη βάση του δόγματος «Μαβί Βατάν» (Γαλάζια Πατρίδα) για την εκτεταμένη τουρκική κυριαρχία στην Ανατολική Μεσόγειο, η ναυτιλιακή συμφωνία με τη Λιβύη θα είχε παραμείνει μια μυθοπλασία.
Η Βόρεια Κύπρος δίνει στην Άγκυρα ένα εφαλτήριο για να επεκτείνει μια άμεση γραμμή προς τη Λιβύη, συνδέοντας την φανταστική θαλάσσια γραμμή με τον ευρύτερο σχεδιασμό της Μαβί Βατάν.
Για το Ισραήλ, αυτή η κατοχή δεν είναι αφηρημένη, από τις βάσεις μη επανδρωμένων αεροσκαφών και πυραύλων εκεί, η Τουρκία μπορεί να στοχεύσει ταχέως τις ισραηλινές πλατφόρμες φυσικού αερίου, ναυτικά περιουσιακά στοιχεία και επικοινωνίες, ενώ παράλληλα επιτρέπει την κάλυψη της Χαμάς και των ιρανικών επιχειρήσεων, με έναν γνώριμο τρόπο από τον πόλεμο δι' αντιπροσώπων της Τεχεράνης.
Αυτό είναι το μέτωπο που έχει ως στόχο να αντιμετωπίσει η «Οργή του Ποσειδώνα», και η επέκταση της “Γαλάζιας Πατρίδας” στην Λιβύη μπορεί μια μέρα να δοκιμάσει την περιοχή με παρόμοιο τρόπο.
Στην Ερυθρά Θάλασσα, η Άγκυρα λειτουργεί μέσω των Χούθι, διακόπτοντας τη ναυτιλία του Σουέζ και εκτρέποντας το εμπόριο Ασίας-Ευρώπης σε χερσαίες διαδρομές που ελέγχει η Άγκυρα, αντικατοπτρίζοντας έτσι την εξάρτηση του Ιράν από πληρεξούσιους για να διαταράξει τις θαλάσσιες διαδρομές.
Αυτή η στρατηγική δεν στοχεύει μόνο στο παγκόσμιο εμπόριο αλλά και στην ίδια την Αίγυπτο, υπονομεύοντας την Διώρυγα του Σουέζ, ενώ ο Ερντογάν επιδιώκει να υπονομεύσει το καθεστώς του Αλ-Σίσι, να διαβρώσει την οικονομική ζωτική γραμμή της Αιγύπτου και να ενδυναμώσει την Μουσουλμανική Αδελφότητα, που είναι μακροχρόνιοι ιδεολογικοί σύμμαχοι του.
Με αυτόν τον τρόπο, η Άγκυρα σκιαγραφεί μια συνεχή στρατηγική περικύκλωση από τη Μεσόγειο έως το Μπαμπ αλ-Μαντέμπ, που έχει σχεδιαστεί για να ελέγχει τις εμπορικές διαδρομές και να αναδιαμορφώνει την περιφερειακή στρατηγική.
Η Κρίση του Σουέζ (δεύτερος αραβοϊσραηλινός πόλεμος) του 1956 και ο Πόλεμος των Έξι Ημερών του 1967 ξέσπασαν και οι δύο από το Ισραήλ για να σπάσει τον ναυτικό αποκλεισμό του Εϊλάτ από την Αίγυπτο.
Σήμερα, η Αίγυπτος στέκεται στο πλευρό του Ισραήλ ενάντια σε μια παρόμοια διαρκή θαλάσσια απειλή από την Τουρκία, και θα μπορούσε να είναι συνεργάτης στην εξάλειψή της.
Ο Shay Gal είναι ειδικός στη διεθνή πολιτική, τη διαχείριση κρίσεων και τις στρατηγικές επικοινωνίες. Δραστηριοποιείται παγκοσμίως, εστιάζοντας στις σχέσεις ισχύος, τη γεωπολιτική στρατηγική και τη δημόσια διπλωματία, καθώς και στον αντίκτυπό τους στην πολιτική και τη λήψη αποφάσεων.
