Σε έναν κόσμο όπου η τεχνολογία διεκδικεί όλο και μεγαλύτερο κομμάτι της καθημερινότητάς μας, η έννοια της ιδιωτικότητας μοιάζει με φάντασμα που σβήνει. Η πρόσφατη παρέμβαση ενός Έλληνα πρώην πράκτορα της CIA, του Τζον Κυριάκου, ήρθε να εγείρει ανησυχίες για την έκταση των ικανοτήτων των μυστικών υπηρεσιών. Ο Κυριάκου, γνωστός για το βαρύ ιστορικό του στην αποκάλυψη εσωτερικών πρακτικών της αμερικανικής υπηρεσίας πληροφοριών (CIA), έκανε δηλώσεις που προκάλεσαν κλυδωνισμούς διεθνώς. Σύμφωνα με τον ίδιο, οι τεχνικές δυνατότητες παρακολούθησης των μυστικών υπηρεσιών δεν περιορίζονται πλέον στις παραδοσιακές μεθόδους, όπως οι υποκλοπές τηλεφωνικών συνομιλιών, αλλά μπορούν δυνητικά να διεισδύσουν βαθιά στην ψηφιακή ζωή του κάθε ανθρώπου.
Σύμφωνα με το NewsAuto, ο Κυριάκου περιγράφει ένα ψηφιακό περιβάλλον όπου οι δυνατότητες παρακολούθησης είναι πολύ μεγαλύτερες απ’ όσο φαντάζεται ο μέσος πολίτης. Ο πρώην πράκτορας, ο οποίος υπηρέτησε στη CIA από τις αρχές της δεκαετίας του '90, υποστηρίζει, σύμφωνα με διεθνή δημοσιεύματα, ότι τα εργαλεία που φέρεται να διαθέτουν οι υπηρεσίες έχουν την τεχνική δυνατότητα να μετατρέψουν τις καθημερινές μας «έξυπνες» συσκευές –από το κινητό τηλέφωνο μέχρι την τηλεόραση– σε συσκευές καταγραφής, ακόμη και ελέγχου. Είναι η ώρα να συνειδητοποιήσουμε ότι η ασφάλεια της ιδιωτικής μας ζωής έχει περάσει σε μια νέα, πολύ πιο επισφαλή εποχή, αν λάβουμε υπόψη αυτούς τους ισχυρισμούς.
Τεχνικές Δυνατότητες vs. Αποδείξεις Χρήσης: Η Αγωνία του Πολίτη
Ο πυρήνας των δηλώσεων του κ. Κυριάκου εστιάζει στην τεχνολογική υπεροχή που θεωρητικά απέκτησαν οι υπηρεσίες, εκμεταλλευόμενες τις διαρροές του 2017, γνωστές ως Vault 7. Αυτές οι διαρροές, όπως τις περιγράφει ο ίδιος, δείχνουν ότι η CIA είναι τεχνολογικά ικανή να αποκτά απομακρυσμένη πρόσβαση σε μια πληθώρα «έξυπνων» συσκευών. Η εξέλιξη αυτή έχει ξεπεράσει κατά πολύ τις παραδοσιακές δυνατότητες.
Ένα από τα πιο τρομακτικά σενάρια που αναφέρθηκαν είναι η ικανότητα των υπηρεσιών να μετατρέπουν έναν έξυπνο τηλεοπτικό δέκτη σε ενεργό μικρόφωνο, ακόμη και όταν αυτός φαίνεται απενεργοποιημένος. Ουσιαστικά, ο Κυριάκου περιγράφει μια τεχνική δυνατότητα όπου ο διάλογος, οι σκέψεις και οι συζητήσεις που λαμβάνουν χώρα στον προσωπικό χώρο του πολίτη, στο σαλόνι του, μπορούν δυνητικά να καταγράφονται από απόσταση, χωρίς ο χρήστης να έχει την παραμικρή υποψία.
Οι πληροφορίες αυτές δεν έχουν επιβεβαιωθεί από επίσημες αμερικανικές αρχές, όμως η συζήτηση που προκύπτει αγγίζει τα όρια ιδιωτικότητας και ασφάλειας στη σύγχρονη εποχή.
Ο πρώην πράκτορας ανέφερε, επίσης, την τεχνική δυνατότητα απομακρυσμένης πρόσβασης στους υπολογιστές που ενσωματώνονται στα σύγχρονα αυτοκίνητα. Αυτό διευρύνει τον κίνδυνο όχι μόνο στον στατικό χώρο του σπιτιού, αλλά και εν κινήσει, καθιστώντας κάθε ψηφιακό μας βήμα δυνητικά παρακολουθήσιμο. Η τεχνολογία, σύμφωνα με τους ισχυρισμούς, έχει φέρει τις υπηρεσίες σε θέση να επεξεργάζονται και να αξιοποιούν τεράστιους όγκους δεδομένων – μια κατάσταση που φέρνει αντιμέτωπη την εθνική ασφάλεια με την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων του πολίτη.
Η Ηθική Διάσταση: Ποιο είναι το όριο των κρατικών μηχανισμών;
Πέρα από την τεχνολογική διάσταση, οι δηλώσεις του Τζον Κυριάκου θέτουν επιτακτικά ένα μείζον ηθικό και πολιτικό ερώτημα για τον ρόλο των υπηρεσιών πληροφοριών στην εποχή μας. Ο ίδιος ο Κυριάκου, έχοντας πληρώσει το τίμημα στο παρελθόν για τη δημοσιοποίηση εσωτερικών πρακτικών, αντιπροσωπεύει τη φωνή που ζητά διαφάνεια και δημόσιο διάλογο για το ποιό είναι το όριο της κρατικής εξουσίας στο ψηφιακό πεδίο.
Η ταχεία εξέλιξη της τεχνολογίας έχει ενσωματώσει την ψηφιακή παρακολούθηση στην καθημερινότητα. Επομένως, το ερώτημα δεν είναι μόνο τι μπορούν τεχνικά να κάνουν οι υπηρεσίες, αλλά τι επιτρέπεται να κάνουν. Η κοινωνία των πολιτών, οι ρυθμιστικές αρχές και οι ίδιοι οι χρήστες της τεχνολογίας, καλούνται τώρα να διαμορφώσουν έναν διάλογο που θα βρει τη σωστή ισορροπία.
Η μάχη για την ιδιωτικότητα δεν είναι απλώς νομική ή τεχνική, αλλά βαθιά πολιτική και υπαρξιακή. Όπως τονίζουν ειδικοί και αναλυτές, η συλλογή τεράστιων όγκων δεδομένων, νόμιμη ή παράνομη, δημιουργεί ένα εύθραυστο πεδίο στο οποίο το κράτος μπορεί να αποκτήσει πρωτοφανή ισχύ έναντι του πολίτη.
Η αποκάλυψη του Κυριάκου αποτελεί ένα καμπανάκι κινδύνου. Η συζήτηση για την ικανότητα των μυστικών υπηρεσιών να «ακούν» και να «βλέπουν» μέσα από συσκευές που χρησιμοποιούνται εν κινήσει ή στο σπίτι, φέρνει στην επιφάνεια το θεμελιώδες ζήτημα της σχέσης μεταξύ κράτους και πολιτών στην ψηφιακή εποχή. Μπορεί ένα κράτος να προστατεύει την εθνική ασφάλεια καταπατώντας, εν αγνοία του πολίτη, την προσωπική του ζωή; Αυτό είναι το μεγάλο, αιχμηρό ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί.
