Χαμηλά είναι τα αποθέματα γλυκού νερού στην Ευρώπη όπως προειδοποιούν επιστήμονες του University College London (UCL), μετά την ανάλυση δύο δεκαετιών δορυφορικών δεδομένων που δείχνουν συνεχή μείωση της υδατικής αποθήκευσης σε μεγάλες περιοχές της ηπείρου.
Σύμφωνα με νέα ανάλυση επιστημόνων του University College London (UCL), σε συνεργασία με το Watershed Investigations και την Guardian, εξέτασε δορυφορικά δεδομένα από το 2002 έως το 2024. Τα στοιχεία αυτά καταγράφουν αλλαγές στο βαρυτικό πεδίο της Γης και επιτρέπουν την εκτίμηση της ποσότητας νερού που βρίσκεται σε υπόγεια υδροφορία, λίμνες, ποτάμια και εδάφη.
Τα δεδομένα δείχνουν μια έντονη ανισορροπία: η βόρεια και βορειοδυτική Ευρώπη γίνονται ολοένα πιο υγρές, ενώ ολόκληρη η νότια και νοτιοανατολική Ευρώπη – από την Ισπανία και την Ιταλία έως τη Ρουμανία και την Ουκρανία, αλλά και τμήματα του Ηνωμένου Βασιλείου – παρουσιάζουν σημαντική ξηρασία.
Οι επιστήμονες τονίζουν ότι η τάση αυτή συνδέεται άμεσα με την κλιματική αλλαγή. «Πλέον βλέπουμε ξεκάθαρα τις συνέπειες της υπερθέρμανσης», σημειώνει ο καθηγητής Μοχάμαντ Σαμσοντούχα από το UCL, προσθέτοντας ότι η παγκόσμια αύξηση της θερμοκρασίας φαίνεται να κατευθύνεται προς τους +2°C.
Παρά το γεγονός ότι η συνολική χρήση νερού στην ΕΕ έχει μειωθεί, η άντληση υπόγειων υδάτων έχει αυξηθεί κατά 6% μέσα στις τελευταίες δύο δεκαετίες, κυρίως λόγω των αυξημένων αναγκών ύδρευσης και γεωργίας. Τα υπόγεια ύδατα αποτελούν 62% του νερού που χρησιμοποιείται για δημόσια ύδρευση στα κράτη-μέλη και 33% του νερού που απαιτείται για γεωργία.
Η παγκόσμια εικόνα: Περιοχές που οδεύουν προς την «ημέρα μηδέν»
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, οι τάσεις είναι μικτές: η δυτική χώρα γίνεται πιο υγρή, ενώ η ανατολική ξηραίνεται σταθερά. Οι έντονες καλοκαιρινές νεροποντές οδηγούν σε απορροή και πλημμύρες, χωρίς να ενισχύουν ουσιαστικά τα υπόγεια αποθέματα, ενώ ο χειμώνας – περίοδος αναπλήρωσης των υδάτων – φαίνεται να μικραίνει.
Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι η ξηρασία έχει ήδη σοβαρές επιπτώσεις. Η Ισπανία και άλλες χώρες της νότιας Ευρώπης αντιμετωπίζουν χαμηλά αποθέματα, γεγονός που μπορεί να επηρεάσει άμεσα τον εφοδιασμό τροφίμων σε ολόκληρη την ήπειρο.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προωθεί τη στρατηγική «water-smart economy», με στόχο τη μείωση της κατανάλωσης και των απωλειών στο δίκτυο, που σε ορισμένες χώρες φτάνουν μέχρι και το 57%. Η καθηγήτρια υδρολογίας Χάνα Κλοουκ από το Πανεπιστήμιο του Ρέντινγκ προειδοποιεί ότι αν ο χειμώνας δεν φέρει αρκετές βροχές, το Ηνωμένο Βασίλειο ενδέχεται να αντιμετωπίσει σοβαρούς περιορισμούς νερού το καλοκαίρι που έρχεται.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, ξηρασία πλήττει μεγάλες περιοχές της Μέσης Ανατολής, της Ασίας, της Νότιας Αμερικής και της βόρειας Αμερικής. Στο Ιράν, η Τεχεράνη βρίσκεται κοντά στην «ημέρα μηδέν» – το σημείο όπου δεν θα υπάρχει διαθέσιμο νερό στις βρύσες.
Οι επιστήμονες καταλήγουν ότι η Ευρώπη δεν μπορεί πλέον να θεωρείται προστατευμένη από τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης. Ζητούν άμεση εφαρμογή μέτρων εξοικονόμησης, επαναχρησιμοποίησης νερού και νέων πρακτικών διαχείρισης, προειδοποιώντας ότι η ήπειρος μπαίνει σε μια εποχή αυξανόμενης λειψυδρίας με σοβαρές επιπτώσεις για την κοινωνία, την οικονομία και τα οικοσυστήματα.
