Αυτό υποστηρίζουν επιστήμονες στην Ολλανδία, οι οποίοι προειδοποιούν ότι τα αυξημένα επίπεδα διοξειδίου του άνθρακα (CO₂) στην ατμόσφαιρα κάνουν βασικές καλλιέργειες, όπως το ρύζι και το κριθάρι, πιο θερμιδογόνες και λιγότερο θρεπτικές.
Αυτό θα συμβάλει στη λεγόμενη «κρυφή πείνα», όπου οι άνθρωποι λαμβάνουν επαρκείς θερμίδες, αλλά ανεπαρκή θρεπτικά συστατικά.
Περισσότερες θερμίδες, μικρότερη διατροφική αξία
Το CO₂ αυξάνει τις θερμίδες ενισχύοντας τη φωτοσύνθεση, η οποία παράγει περισσότερα σάκχαρα και άμυλο στις καλλιέργειες.
Ωστόσο, αυτή η αύξηση μειώνει τις συγκεντρώσεις πρωτεϊνών και θρεπτικών συστατικών, οδηγώντας έτσι σε τρόφιμα με περισσότερες θερμίδες, αλλά χαμηλότερη συνολική θρεπτική αξία.
Η ομάδα από το Πανεπιστήμιο του Leiden προειδοποιεί για μια «εκτεταμένη μεταβολή της συστατικής σύνθεσης» σε μεγάλο εύρος δημοφιλών εδώδιμων φυτών.
«Η διατροφική ασφάλεια απειλείται, ακόμη κι αν υπάρχει προς το παρόν η επισιτιστική επάρκεια», επισημαίνουν στη μετα-ανάλυσή τους.
Ως αποτέλεσμα, οι άνθρωποι θα αντιμετωπίζουν υψηλότερα ποσοστά παχυσαρκίας, εξασθενημένο ανοσοποιητικό και περισσότερες χρόνιες ασθένειες.
Χάνονται τα θρεπτικά συστατικά από τα λαχανικά
Οι ερευνητές ανέλυσαν και συνέκριναν δεδομένα από διάφορες μελέτες από καλλιέργειες σε διαφορετικά επίπεδα CO₂, τόσο σε εσωτερικούς όσο και σε εξωτερικούς χώρους.
Εξέτασαν συνολικά 43 εδώδιμες καλλιέργειες, όπως ρύζι, κριθάρι, πατάτες, ντομάτες, σιτάρι, σόγια, φιστίκια και μαρούλι.
Σύμφωνα με την ανάλυση, όταν το επίπεδο CO₂ διπλασιάζεται, διπλασιάζεται και η αρνητική επίδραση στα θρεπτικά συστατικά των καλλιεργειών.
Κατά μέσο όρο, απαραίτητα θρεπτικά συστατικά όπως ο ψευδάργυρος, ο σίδηρος και οι πρωτεΐνες μειώνονται κατά 4,4%, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις η μείωση φτάνει έως και το 38%.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Φοινικούντα: Κοντά στην πλήρη εξιχνίαση οι Αρχές - Πιθανή εμπλοκή ατόμων από το στενό οικογενειακό περιβάλλον
Τα ρεβίθια εμφάνισαν τη μεγαλύτερη και πιο σημαντική μέση μείωση ενός μεμονωμένου θρεπτικού συστατικού (του ψευδαργύρου), ενώ το σιτάρι και το ρύζι – οι δύο πιο δημοφιλείς καλλιέργειες παγκοσμίως – επηρεάζονται επίσης σημαντικά.
Η ομάδα προειδοποιεί: «Το ρύζι είναι η κύρια βασική τροφή για πάνω από το μισό του παγκόσμιου πληθυσμού, και άλλα 2,5 δισεκατομμύρια άνθρωποι εξαρτώνται από το σιτάρι. Και τα δύο εμφανίζουν σημαντικές μειώσεις σε απαραίτητα θρεπτικά συστατικά, όπως πρωτεΐνη, ψευδάργυρο και σίδηρο».
Την ίδια στιγμή, ο αριθμός θερμίδων ανά δείγμα αυξάνεται, γεγονός που υποδηλώνει ότι τα επίπεδα παχυσαρκίας θα αυξηθούν, ανεξάρτητα από το πόσο τρώμε ή πόσο γυμναζόμαστε.
Η μελέτη διαπίστωσε επίσης ότι οι συγκεντρώσεις επιβλαβών ουσιών όπως ο υδράργυρος και ο μόλυβδος ενδέχεται να αυξάνονται λόγω των υψηλών επιπέδων CO2, αν και απαιτούνται περισσότερα δεδομένα για να διερευνηθεί περαιτέρω αυτό το ζήτημα.
Συνολικά, τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι η τροφή μας θα γίνει πιο θερμιδογόνα, λιγότερο θρεπτική και πιο τοξική, καθώς αυξάνονται οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου.
Ανησυχίες και για τις τροφές από θερμοκήπια
Ανεξάρτητα από το πόσο τρώμε, η αυξανόμενη συγκέντρωση CO₂ μπορεί να προκαλέσει προβλήματα υγείας απλώς επειδή οι τροφές μας θα στερούνται θρεπτικών συστατικών.
Οι άνθρωποι ίσως χρειαστεί να προσαρμόσουν τη διατροφή τους στο μέλλον ή να βρουν περισσότερο χώρο και εξοπλισμό για να καλλιεργούν φαγώσιμα φυτά σε ειδικές, πιο αυστηρά ελεγχόμενες συνθήκες CO₂.
«Η μείωση της θρεπτικής αξίας μπορεί να έχει καταστροφικές συνέπειες για την υγεία, συμβάλλοντας σε (περαιτέρω) υποσιτισμό, ακόμη και σε πληθυσμούς που μέχρι πρόσφατα είχαν επάρκεια», αναφέρει η ομάδα.
Η μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο Global Change Biology, εγείρει επίσης ανησυχίες για τα τρόφιμα που καλλιεργούνται βιομηχανικά σε θερμοκήπια με αυξημένο CO₂.
Τα θερμοκήπια μπορούν να συμβάλουν στη βελτίωση της διατροφικής ποιότητας αυξάνοντας τη διατροφική ποικιλία και διαθεσιμότητα, αλλά η συγκέντρωση θρεπτικών συστατικών σε αυτά τα τρόφιμα «πρέπει να λαμβάνεται υπόψη ως επιπλέον παράμετρος», προσθέτουν οι επιστήμονες.
Οι καύσωνες αυξάνουν το βάρος στους άνδρες
Μια άλλη μελέτη του 2022 βρήκε ότι η έκθεση στο ηλιακό φως διεγείρει την απελευθέρωση μιας ορμόνης της πείνας από το δέρμα. Ωστόσο, τα αποτελέσματα αυτά εμφανίζονται μόνο στους άνδρες.
Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ στο Ισραήλ υποστηρίζουν ότι οι άνδρες είναι πιο πιθανό να πάρουν βάρος το καλοκαίρι λόγω αυτής της ορμόνης.
Στις γυναίκες, ωστόσο, τα οιστρογόνα παρεμβαίνει στην απελευθέρωση αυτής της ορμόνης της πείνας, με αποτέλεσμα να μην αλλάζει η όρεξη.
«Αυτά τα αποτελέσματα αναδεικνύουν το δέρμα ως βασικό ρυθμιστή της ενεργειακής ισορροπίας και μπορεί να οδηγήσουν σε θεραπευτικές προσεγγίσεις για θεραπείες ενδοκρινικών ασθενειών ανά φύλο», έγραψε η ερευνητική ομάδα.
