Ο κόσμος εξακολουθεί να κινείται προς μια καταστροφική αύξηση της θερμοκρασίας κατά 2,6°C, καθώς οι χώρες δεν έχουν αναλάβει ακόμη επαρκώς ισχυρές δεσμεύσεις για το κλίμα, ενώ οι εκπομπές από ορυκτά καύσιμα έχουν φτάσει σε ιστορικά υψηλά επίπεδα, σύμφωνα με δύο σημαντικές νέες εκθέσεις.
Παρά τις υποσχέσεις τους, τα σχέδια των κυβερνήσεων για τη μείωση των εκπομπών, που υποβλήθηκαν ενόψει των συνομιλιών για το κλίμα COP30 στη Βραζιλία, δεν έχουν προσφέρει ουσιαστική πρόοδο στην αποτροπή της επικίνδυνης υπερθέρμανσης του πλανήτη για τέταρτη συνεχόμενη χρονιά, σύμφωνα με την ενημέρωση του Climate Action Tracker.
Οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα από ορυκτά καύσιμα, σε δισεκατομμύρια τόνους ετησίως
Σύμφωνα με το Guardian, πλέον προβλέπεται ότι η θερμοκρασία του πλανήτη θα αυξηθεί κατά 2,6°C πάνω από τα προ-βιομηχανικά επίπεδα μέχρι το τέλος του αιώνα.
Μια τέτοια αύξηση ξεπερνά κατά πολύ τα όρια που προβλέπει η Συμφωνία του Παρισιού και θα οδηγήσει τον κόσμο σε μια επικίνδυνη νέα εποχή ακραίων καιρικών φαινομένων και σοβαρών επιπτώσεων στις κοινωνίες και τα οικοσυστήματα.
Μια δεύτερη έκθεση δείχνει ότι οι εκπομπές από ορυκτά καύσιμα που τροφοδοτούν την κλιματική κρίση θα αυξηθούν κατά περίπου 1% φέτος, φτάνοντας σε νέο ρεκόρ. Ωστόσο, ο ρυθμός αύξησης έχει μειωθεί περισσότερο από το μισό τα τελευταία χρόνια.
Την τελευταία δεκαετία, οι εκπομπές από άνθρακα, πετρέλαιο και φυσικό αέριο αυξήθηκαν κατά 0,8% ετησίως, έναντι 2% την προηγούμενη δεκαετία. Η ραγδαία ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας πλησιάζει πλέον στο να καλύψει την ετήσια αύξηση της παγκόσμιας ζήτησης για ενέργεια, χωρίς ωστόσο να την ξεπερνά ακόμη.
«Ένας κόσμος που θερμαίνεται κατά 2,6°C σημαίνει παγκόσμια καταστροφή», προειδοποιεί ο διευθύνων σύμβουλος της Climate Analytics. Μια τέτοια άνοδος, όπως λέει, θα μπορούσε να προκαλέσει κρίσιμα «σημεία καμπής» στο κλίμα: κατάρρευση της κυκλοφορίας του Ατλαντικού Ωκεανού, απώλεια των κοραλλιογενών υφάλων, μακροπρόθεσμη υποχώρηση των παγετώνων και μετατροπή του τροπικού δάσους του Αμαζονίου σε σαβάνα.
«Όλα αυτά θα σήμαιναν το τέλος της γεωργίας στο Ηνωμένο Βασίλειο και σε ολόκληρη την Ευρώπη, ξηρασία και αποτυχία των βροχών των μουσώνων στην Ασία, αλλά και θανατηφόρα κύματα καύσωνα και υγρασίας. Δεν είναι καθόλου καλή προοπτική. Πρέπει να αποφύγουμε αυτό το σενάριο», πρόσθεσε
Ο πλανήτης έχει ήδη θερμανθεί κατά περίπου 1,3°C σε σχέση με την εποχή της Βιομηχανικής Επανάστασης, εξαιτίας της αποδάσωσης και της καύσης ορυκτών καυσίμων, γεγονός που έχει ήδη προκαλέσει πιο έντονες καταιγίδες, πυρκαγιές, ξηρασίες και άλλες φυσικές καταστροφές.
Σύμφωνα με τη Συμφωνία του Παρισιού, που υπογράφηκε το 2016, οι χώρες υποχρεούνται να ενημερώνουν περιοδικά τα σχέδιά τους για τη μείωση των εκπομπών – τα λεγόμενα Εθνικά Καθορισμένα Συμβολές (NDC). Οι νέες υποβολές αναμένονται στο πλαίσιο του τρέχοντος γύρου των συνομιλιών του ΟΗΕ στο Μπελέμ της Βραζιλίας.
Ωστόσο, μόνο 100 χώρες έχουν υποβάλει μέχρι στιγμής νέα σχέδια, και οι προβλεπόμενες μειώσεις θεωρούνται ανεπαρκείς για να αντιμετωπιστεί η κρίση.
Σε ένα σενάριο που λαμβάνει υπόψη τόσο τους στόχους μηδενικού ισοζυγίου εκπομπών όσο και τις υφιστάμενες NDC, οι προοπτικές έχουν ελαφρώς επιδεινωθεί: η αναμενόμενη υπερθέρμανση αυξήθηκε από 2,1°C σε 2,2°C έως το τέλος του αιώνα. Η επιδείνωση αποδίδεται κυρίως στην αποχώρηση των ΗΠΑ από τη Συμφωνία του Παρισιού.
Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει χαρακτηρίσει την κλιματική κρίση «φάρσα», έχει ανατρέψει τις πολιτικές για την προστασία του κλίματος στις ΗΠΑ και έχει προωθήσει την εξόρυξη πετρελαίου και φυσικού αερίου στη χώρα και στο εξωτερικό. Για πρώτη φορά, οι ΗΠΑ δεν έστειλαν αντιπροσωπεία στη σύνοδο κορυφής της COP.
Αν και ο ρυθμός υπερθέρμανσης του πλανήτη παραμένει επικίνδυνα υψηλός, οι προβλέψεις είναι πλέον πιο αισιόδοξες σε σχέση με το 2016, όταν αναμενόταν άνοδος 3,6°C έως το 2100. Η βελτίωση αυτή οφείλεται κυρίως στην εκρηκτική ανάπτυξη της καθαρής ενέργειας και στη μείωση της χρήσης άνθρακα – του πιο ρυπογόνου καυσίμου.
Ωστόσο, σύμφωνα με την τελευταία αξιολόγηση του Global Carbon Project, οι εκπομπές από ορυκτά καύσιμα αναμένεται να αυξηθούν κατά περίπου 1% και το 2025, διατηρώντας τον πλανήτη σε πορεία επικίνδυνης υπερθέρμανσης.
