Είναι ένα από τα λίγα (και παράξενα!) ονόματα από προσωπικότητες του παρελθόντος που εμφανίζεται συχνά πυκνά. Παίζει με την φαντασία μας και είναι η χαρά του μέσου συνωμοσιολόγου. Το αρχικό του όνομα ήταν Μισέλ ντε Νοστρεντάμ, στην Ιστορία θα έμενε γνωστός ως Νοστράδαμος.
Γεννήθηκε στην Προβηγκία τον Δεκέμβριο του 1503. Έφηβος ακόμη ξεκίνησε τις σπουδές του στην ιατρική στο Πανεπιστήμιο της Αβινιόν οι οποίες όμως έληξαν πρόωρα εξαιτίας της επιδημίας μαύρης πανώλης που εμφανίστηκε στην ευρύτερη περιοχή.
Προσπαθώντας να βρει αντίδοτο, στράφηκε στην βοτανολογία και ξεκίνησε να περιδιαβαίνει την γαλλική ύπαιθρο γι’ αυτόν τον σκοπό. Έφτιαξε, μάλιστα, ένα χάπι από αγριοτριανταφυλλιά για τα ήπια συμπτώματα της ασθένειας. Το χάπι (συμπλήρωμα πιο σωστά) ήταν πλούσιο σε βιταμίνη C και πρακτικά πιο αποτελεσματικό από τις πρωτόγονες θεραπευτικές μεθόδους της εποχής.
Όπως ήταν σύνηθες, οι άνθρωποι εκείνης της εποχής έδιναν μεγάλη βάση σε αστρολογικά σημάδια και προβλέψεις. Ο Νοστράδαμος ξεκίνησε την καριέρα του γράφοντας κάτι σαν τον δικό μας καζαμία και κέρδισε την προσοχή της ελίτ κάνοντας διάσημους φίλους.
Το πιο σημαντικό βιβλίο του όμως, που αντέχει στον χρόνο μέχρι και σήμερα με εκατοντάδες επανεκδόσεις, είναι οι «Προφητείες». Για να το συντάξει, ‘’δανείστηκε’’ (δεν υπήρχε ο όρος λογοκλοπή τον 16ο αιώνα) κομμάτια από Ρωμαίους ιστορικούς, τον Πλούταρχο αλλά και συγγραφείς που είχαν καταγράψει τις δικές τους προβλέψεις για το μέλλον.
Οι προφητείες του Νοστράδαμου έχουν μορφή τετράστιχου, διφορούμενο νόημα που μπορεί να ερμηνευθεί με διάφορους τρόπους και μοτίβα που έχουν να κάνουν με φυσικές καταστροφές, πρόσωπα με εξουσία και πανδημίες. Ο ορισμός του viral εν ολίγοις.
Πότε ξεκίνησαν οι προφητείες;
Έπεσε ποτέ μέσα; Ακόμα και σε αυτά που ήταν σχετικά συγκεκριμένος, υπάρχουν περιθώρια για διαφορετικές ερμηνείες. Για παράδειγμα, μια προφητεία μιλούσε για ένα νεαρό λιοντάρι που θα κατανικήσει το γηραιότερο καρφώνοντάς το στα μάτια. Λίγα χρόνια μετά, ο βασιλιάς της Γαλλίας, Ερρίκος ο Β’, τραυματίστηκε θανάσιμα σε μια κονταρομαχία όταν ο αντίπαλός του τον κάρφωσε με την λόγχη του, πού; Σωστά μαντέψατε, στα μάτια. Ποιο ζώο δέσποζε στο οικόσημο του Ερρίκου; Σωστά μαντέψατε και πάλι, ένα λιοντάρι.
Από αυτό το σημείο, η δημοφιλία του εκτοξεύτηκε. Σε ένα άλλο σημείο, γράφει πως δύο μεταλλικά πουλιά θα πέσουν πάνω σε μια μητρόπολη και φλόγες θα περικυκλώσουν αυτή τη νέα πόλη. Εύκολο να συμπεράνει κανείς πως αναφέρεται στα γεγονότα της 11ης Σεπτεμβρίου 2001. Δύσκολο να συμπεράνει κανείς πως αυτό δεν το έγραψε ποτέ ο Νοστράδαμος αλλά κάποιος στο διαδίκτυο ένωσε κομμάτια από προφητείες βάζοντας ορισμένες σύγχρονες λεπτομέρειες.
Κι εδώ ξεκινούν τα προβλήματα. Τα γραπτά του Νοστράδαμου γίνονται ένα λάστιχο που ο καθένας το τεντώνει ώστε να εξυπηρετεί το εκάστοτε γεγονός. Συχνά, διάφοροι ακαδημαϊκοί τονίζουν πως οι μεταφράσεις από τα γαλλικά είναι κάκιστες και ενισχύουν τις παρερμηνείες (μιλάμε, άλλωστε, για γαλλικά του 16ου αιώνα). Το αποτέλεσμα είναι να εμφανίζονται προφητείες του ίδιου που δεν υπάρχουν σε δικά του κείμενα ή υπάρχουσες προφητείες να μεταφράζονται στα αγγλικά αποτυπώνοντας διαφορετικά νοήματα.
Σε κάθε περίπτωση, οι ασάφειες των προφητειών, τα μοτίβα που μας απασχολούν μέχρι σήμερα και η μυστικιστική τους αποτύπωση σε 4 στίχους, εγείρουν την φαντασία μας και τους φόβους μας για το μέλλον.
Πάντως, αν θέλει κάποιος να τον μιμηθεί και να εξασφαλίσει την υστεροφημία του, μπορεί να ‘’προφητέψει’’ καμία δεκαριά καταστροφές και άλλους τόσους θανάτους διασήμων, να τα στολίσει με διφορούμενες λεπτομέρειες και στα μισά τουλάχιστον θα επιβεβαιωθεί. Έτοιμο το προφητικό χάρισμα!
