Ο Όσιος Ξενοφών κατοικούσε στην Κωνσταντινούπολη κατά τους χρόνους των αυτοκρατόρων Ιουστίνου Α’ (518 – 527 μ.Χ.) και Ιουστινιανού (527 – 565 μ.Χ.). Ήταν πλούσιος συγκλητικός και διακρινόταν για την βαθιά ευσέβειά του προς τον Θεό.
Η γυναίκα του Μαρία και τα παιδιά τους, Αρκάδιος και Ιωάννης έδρασαν στην Κωνσταντινούπολη στους χρόνους του αυτοκράτορα Ιουστινιανού. Ο άγιος και η οικογένειά του ακολούθησαν κατά γράμμα τη θεία εντολή. Βρίσκονταν συνεχώς στο πλευρό των πτωχών και απόρων, τους οποίους περιέθαλπαν.
Παράλληλα ο Ξενοφών, θέλησε λόγω και της ευγενικής του καταγωγής, να δώσει ανάλογη μόρφωση και στα παιδιά του και μάλιστα κοντά σε σοφούς διδασκάλους στη Βηρυτό της Φοινίκης. Στο δρόμο όμως για τη Βηρυτό, τα παιδιά του χάθηκαν σε ναυάγιο και ο όσιος με τη γυναίκα του έσπευσαν επί τόπου προκειμένου να τα αναζητήσουν.
Μετά από κοπιαστική πολυήμερη αναζήτηση, ο όσιος βρήκε τους γιους του μοναχούς. Αμέσως μαζί με τη γυναίκα του ασπάσθηκαν τον μοναχισμό και άρχισαν μία νέα ευσεβή ασκητική ζωή. Εκοιμήθησαν σε βαθύ γήρας εν ειρήνη.
Τα 2/3 της σιαγόνας «μετά 10 ὀδόντων» του Οσίου Αρκαδίου βρίσκονται στη Μονή Ξενοφώντος Αγίου Όρους.
Αποτμήματα του Ιερού Λειψάνου του Αγίου Ξενοφώντα βρίσκονται στη Μονή Ταξιαρχών Αιγιαλείας και στο Παρεκκλήσιο Οσίας Ξένης της Ρωσίδος Μάνδρας Αττικής.
