Η Άγκυρα επιχειρεί να δώσει υπόσταση στο έκνομο και ανυπόστατο τουρκολιβυκό μνημόνιο, με την Αθήνα να παρακολουθεί στενά τις κινήσεις της γείτονος, της Τρίπολης αλλά και της Βεγγάζης.
Το τουρκικό αποτύπωμα γίνεται ολοένα και πιο έντονο στην Ανατολική Λιβύη, με τον Επικεφαλής των Τουρκικών Μυστικών Υπηρεσιών Ιμπραήμ Καλίν να πραγματοποιεί επίσκεψη στη Βεγγάζη.
Πρόκειται για την πρώτη επαφή υψηλόβαθμου Τούρκου αξιωματούχου με τον Χαλίφα Χαφτάρ. Επιπρόσθετα, ο έμπιστος του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είχε επαφές και με τον γιο του και νέο διοικητή του Εθνικού Στρατού της Λιβύης, Σαντάμ Χαφτάρ.
Η Τουρκία εργάζεται συστηματικά από το 2022, προκειμένου να αποκτήσει πρόσβαση στην ανατολική Λιβύη, το Κοινοβούλιο και γενικότερα στην οικογένεια του Χαλίφα Χαφτάρ.
Κατά τη συνάντησή τους, η οποία πραγματοποιήθηκε λίγες ώρες μετά τον ελλιμενισμό του τουρκικού πλοίου TCG Kınalıada στο λιμάνι της Βεγγάζης, συζητήθηκαν θέματα διμερούς συνεργασίας, κοινών συμφερόντων και περιφερειακής ασφάλειας.
Η συγκεκριμένη επίσκεψη πραγματοποιήθηκε σε μία περίοδο που η Τουρκία επιχειρεί να αποκαταστήσει τις σχέσεις της με τον ισχυρό άνδρα της Ανατολικής Λιβύης, τη στιγμή που η κυβέρνηση της Τρίπολης θεωρείται «δορυφόρος» της Άγκυρας.
Υπενθυμίζεται πώς στις αρχές Απριλίου ο γιος του στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ, Σαντάμ Χαφτάρ επισκέφθηκε την Άγκυρα, ύστερα από πρόσκληση του Τούρκου Υπουργού Αμυνας, Γιασάρ Γκιουλέρ. Εναν μήνα αργότερα, το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων της Λιβύης δημοσίευσε την είδηση πως το Κοινοβούλιο της χώρας αποφάσισε να συστήσει μια τεχνική επιτροπή για να εξετάσει το ζήτημα της κύρωσης του τουρκολιβυκού μνημονίου.
Σύμφωνα με δημοσίευμα του Bloomberg, η Βουλή των Αντιπροσώπων στη Βεγγάζη αναμένεται τις επόμενες εβδομάδες να ψηφίσει για το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο του 2019, δίνοντας το πράσινο φως στην Άγκυρα να πραγματοποιήσει έρευνες στη θαλάσσια περιοχή μεταξύ Λιβύης και Κρήτης.
Σε περίπτωση που η Ανατολική Λιβύη και το κοινοβούλιο που εδρεύει εκεί κυρώσει το έκνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο, τότε ακυρώνεται ένα από τα επιχειρήματα στην ελληνική φαρέτρα.
Oι κινήσεις της Αθήνας
Η Αθήνα διατρανώνει πώς το μνημόνιο Άγκυρας Τρίπολης είναι παράνομο. Μία θέση που υιοθετείται και στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
«Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπενθυμίζει ότι το Μνημόνιο Συνεννόησης Τουρκίας–Λιβύης για την οριοθέτηση περιοχών θαλάσσιας Δικαιοδοσίας στη Μεσόγειο παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων κρατών, δεν συνάδει με το Δίκαιο της Θάλασσας και δεν μπορεί να παράγει έννομες συνέπειες για τρίτα κράτη», αναφέρεται στο τελικό κείμενο.
Συνεπώς, η Άγκυρα δεν μπορεί εύκολα να το ενεργοποιήσει καθώς η Τουρκία είναι υποψήφια προς ένταξη χώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Υπενθυμίζεται, πώς την Κυριακή δημοσιεύθηκε από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών η ελληνική ρηματική διακοίνωση προς τη Λιβύη, με την οποία η Αθήνα απορρίπτει ως άκυρους και αβάσιμους τους ισχυρισμούς της Λιβύης σε βάρος της χώρας μας.
«Ικανοποιητική» και «λειτουργική» χαρακτήρισε ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας Γιώργος Γεραπετρίτης, τη σχέση Ελλάδας - Λιβύης μέσα από συνέντευξή του στο Open, τονίζοντας πώς η Ελλάδα είναι η μόνη ευρωπαίκή χώρα η οποία μπορεί να ομιλεί σε υψηλότερο επίπεδο και με τις δύο πλευρές.
Σύμφωνα με τον Υπουργό Εξωτερικών θα υπάρξουν και επισκέψεις Λίβυων αξιωματούχων στο μέλλον.
Σε σχέση με την Ανατολική Λιβύη και τη Βεγγάζη τονίζεται πώς ουδέποτε δεν διερράγησαν οι δεσμοί. Παράλληλα, η Αθήνα συνομιλεί με τη Δυτική Λιβύη προκειμένου «να προχωρήσουμε σε οριοθέτηση μεταξύ Ελλάδος και Λιβύης», όπως ανέφερε ο Υπουργός Εξωτερικών. Η Αθήνα κινείται με γνώμονα το Διεθνές Δίκαιο προβάλλοντας τη θέση πώς η Τουρκία δεν έχει αντικείμενες ακτές με τη Λιβύη, αντιθέτως έχει με την Ελλάδα.
Ωστόσο, η κυβέρνηση έχει διαμηνύσει πώς «δεν πρόκειται να επιτρέψει καμία παραβίαση κυριαρχικών δικαιωμάτων, υπό οποιαδήποτε συνθήκη».
