Τελεσίγραφο λίγες μέρες πριν από την κρίσιμη σαββατιάτικη συνεδρίαση της Ιεραρχίας έστειλε προς την Ελλαδική Εκκλησία σε συνέντευξή του στο RIA Novosti και στην Όλγα Λίτσιτς ο Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ Ιλαρίων για το ουκρανικό εκκλησιαστικό ζήτημα.
“Η Ελληνική Εκκλησία είναι αυτοκέφαλη και ελπίζω ότι θα λάβει μια υπεύθυνη απόφαση, η οποία θα αντιστοιχεί στο πνεύμα και το γράμμα των εκκλησιαστικών κανόνων, χωρίς πίεση από το εξωτερικό. Η Εκκλησία της Ελλάδος γνωρίζει ότι η ουκρανική ψευδο-εκκλησιαστική δομή, η οποία έλαβε ένα τόμο από την Κωνσταντινούπολη, αποτελείται από ανθρώπους που δεν έχουν κανονικές χειροτονίες. Μέρος των "ιεραρχών" της προέρχεται από έναν απατεώνα - έναν διάκονο που έθεσε εαυτόν ως ορθόδοξο επίσκοπο και κατέληξε πίσω από τα σίδερα. Το άλλο μέρος προέρχεται από έναν πρώην μητροπολίτη αναθεματισμένο. Μπορεί η καλή ροή του νερού να γίνει από σάπια πηγές; Η έκδοση ενός Τόμου αυτοκεφαλίας σε αυτή την ομάδα ήταν ένα λάθος εκ μέρους της Κωνσταντινούπολης. Αλλά ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος ενημερώθηκε εσφαλμένα από τις τότε ουκρανικές αρχές και από τους δικούς του εμπειρογνώμονες για τις ουκρανικές υποθέσεις. Του είπαν ότι ο Πόροσενκο θα παραμείνει στην εξουσία και θα τερματίσει την εκκαθάριση της κανονικής Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας, ενώ ο Πόροσενκο απέτυχε ντροπιαστικά στις εκλογές και εγκατέλειψε την πολιτική αρένα. Ο πατριάρχης πληροφορήθηκε ότι μετά την παραχώρηση του Τόμου, σχεδόν όλοι οι κανονικοί επισκόποι θα ενταχθούν στη νέα δομή, αλλά μόνο δύο από τους ενενήντα εντάχθηκαν. Στον Πατριάρχη είπαν ότι η Μόσχα κρατούσε το Κίεβο στην αγκαλιά της, αλλά αποδείχθηκε ότι αυτό δεν συνέβη ούτε οι ίδιοι οι Ορθόδοξοι της Ουκρανίας, κατά συντριπτική πλειοψηφία, δεν ήθελαν να τα “σπάσουν” με τη Ρωσική Εκκλησία.Τέλος, στον πατριάρχη ειπαν ότι ο Τόμος θα ενώσει όλους τους Ορθόδοξους Ουκρανούς. Αλλά δεν μπορούσε να ενώσει ούτε τους ίδιους τους σχισματικούς”
Τόνισε επίσης πως “υπάρχουν πολλοί ιεράρχες στην ελληνική εκκλησία που γνωρίζουν καλά την πραγματική κατάσταση στην Ουκρανία. Γνωρίζουν ότι η συντριπτική πλειοψηφία του Ορθοδόξου ποιμνίου παραμένει ενωμένη γύρω από τον Μητροπολίτη Κιέβου και πάσης Ουκρανίας Ονούφριο. Πρόκειται για 12 χιλιάδες ενορίες, πάνω από 200 μοναστήρια και εκατομμύρια πιστούς. Αυτοί οι πιστοί γνωρίζουν ποιοι είναι οι σχισματικοί και δεν θα τους ακολουθήσουν ποτέ. Ποτέ δεν θα ανταλλάξουν τα ζωογόνα ρεύματα του ευλογημένου νερού για το σάπιο νερό”.
Ξεκαθαρίζει πάντως πως "αυτοί που αναγνωρίσουν τη διάσπαση θα απομονωθούν. Εμείς στη Ρωσική Εκκλησία αισθανόμαστε την ισχυρή υποστήριξη των τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών. Ορισμένες εκκλησίες έχουν εκφράσει ανοιχτά τη διαφωνία τους με τη νομιμοποίηση του ουκρανικού σχίσματος, ενώ άλλες διαφωνούν σιωπηρά με αυτό.”
Σε άλλο σημείο τόνισε πως “τώρα είναι σημαντικό να μην σπεύσουμε σε μονομερείς αποφάσεις που μπορούν μόνο να επιδεινώσουν τη διαίρεση που έχει προκύψει. Ας περιμένουμε καλύτερα εκείνη την ευλογημένη ημέρα, όταν όλες οι τοπικές Εκκλησίες, κινούμενες από το Άγιο Πνεύμα, θα μπορέσουν να συναντηθούν και να αποφασίσουν σε πανορθόδοξο επίπεδο το μέλλον της Ορθοδοξίας της Ουκρανίας”.
Στο δε καίριο ερώτημα για το πώς θα συμπεριφερθεί η Ρωσική Εκκλησία εάν η Ελληνική Εκκλησία να αναγνωρίσει την νέα ουκρανική εκκλησία, απάντησε με νόημα:
“Πώς θα συμπεριφερόταν η Εκκλησία της Ελλάδας εάν η Ρωσική Εκκλησία αναγνώριζε ένα από τα σχίσματα του παλαιού ημερολογίου; Νομίζω ότι η απάντηση είναι προφανής. Όταν η Κωνσταντινούπολη παραχώρησε τον τόμο στους ουκρανικούς σχισματικούς, δεν είχαμε άλλη επιλογή παρά να διακόψουμε την ευχαριστιακή κοινωνία. Πολλοί Έλληνες ιεράρχες δεν το καταλαβαίνουν, βρήκαν την αντίδρασή μας πολύ σκληρή, χωρίς να αφήνουν χώρο για διάλογο.
Είμαστε ανοιχτοί στο διάλογο και ελπίζουμε στο διάλογο. Ζητήσαμε επανειλημμένα έναν τέτοιο διάλογο με τον Πατριάρχη της Κωνσταντινούπολης. Και τώρα καλούμε να επιλυθούν ζητήματα τόσο μεγάλης σημασίας σε πανορθόδοξο επίπεδο και όχι με μονομερείς αποφάσεις μεμονωμένων τοπικών Εκκλησιών.
Εάν δεν μπορούμε τώρα να επιλύσουμε το ζήτημα χωρίς να παραβλέπουμε την ενότητα των εκκλησιών, ας κάνουμε ένα διάλειμμα. Θα δώσουμε στο Άγιο Πνεύμα την ευκαιρία να μας βοηθήσει να καταλάβουμε τι είναι δύσκολο να καταλάβουμε χωρίς τη βοήθειά Του.
Σε κάθε Θεία Λειτουργία προσφέρουμε προσευχές για την ενότητα της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Πιστεύουμε ότι αυτή η ενότητα θα διατηρηθεί και ότι οι απαραίτητες αποφάσεις θα ληφθούν με την πάροδο του χρόνου”
