Η μέτρηση των επιπέδων των ηπατικών ενζύμων είναι μία από τις βασικότερες αιματολογικές εξετάσεις που δίνουν πολλά στοιχεία σχετικά με την υγεία του ύπατος.
Στις αναλύσεις αίματος που κάνουν για πολλούς λόγους οι γιατροί στους ασθενείς τους, μετρούνται μεταξύ άλλων και τα ηπατικά ένζυμα. Πρόκειται για μια από τις βασικές αιματολογικές εξετάσεις που δίνουν πολύτιμες πληροφορίες για την κατάσταση του ήπατος.
Η αύξηση των ηπατικών ενζύμων στο αίμα παρατηρείται συχνά. Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους τα ηπατικά ένζυμα μπορούν να αυξηθούν.
Καθόλου τυχαίο δεν είναι λοιπόν, το εύρημα της αύξησης των ηπατικών ενζύμων στο αίμα κατά τη διάρκεια μιας αιματολογικής εξέτασης. Και αυτό γιατί πολύ συχνά παρατηρείται το φαινόμενο αυτό το οποίο δεν συνδέεται με μια συγκεκριμένη πάθηση αλλά με διάφορες παθολογικές καταστάσεις.
Ενδεχομένως θα πρέπει ο ασθενής να υποβληθεί και σε άλλες συμπληρωματικές εξετάσεις (π.χ υπερηχογράφημα ήπατος, αναγνώριση ιών ή αντισωμάτων κατά των ιών στο αίμα, μαγνητική τομογραφία και άλλες) για να καταλήξει στην τελική του διάγνωση.
Όμως ποιες είναι οι αιτίες που αυξάνουν τις τιμές των ηπατικών ενζύμων;
Φάρμακα: Αρκετά φάρμακα έχουν τοξική επίδραση στο συκώτι με αποτέλεσμα να αυξάνουν τα ένζυμα του, στο αίμα. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνοντα τα αντιβιοτικά, φάρμακα που μειώνουν τη χοληστερόλη στο αίμα (στατίνες), μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα, παρακεταμόλη, αντιεπιληπτικά φάρμακα. Για το λόγο αυτό επιβάλλεται οι ασθενείς να ενημερώνουν πλήρως το γιατρό τους για οποιαδήποτε φάρμακο λαμβάνουν.
Βιταμίνες: Η κατάχρηση βιταμινών ή άλλων συμπληρωμάτων διατροφής μπορεί να προκαλέσει ηπατική τοξικότητα και αύξηση των ηπατικών ενζύμων στο αίμα
Αλκοόλ: Το αλκοόλ είναι ιδιαίτερα τοξικό για το συκώτι και έτσι όσοι καταναλώνουν υπερβολικές ποσότητες αλκοόλ είναι δυνατόν να έχουν αυξημένα ηπατικά ένζυμα στο αίμα τους
Παχυσαρκία: Η παχυσαρκία μεταξύ των άλλων κακών που προκαλεί στον οργανισμό, είναι αιτία φλεγμονής στο συκώτι και προκαλεί αύξηση στο αίμα των ηπατικών ενζύμων
Διαβήτης: Ο σακχαρώδης διαβήτης συνοδεύεται από ηπατικές αλλοιώσεις με αύξηση των ενζύμων
Τριγλυκερίδια αίματος: Η αύξηση των τριγλυκεριδίων που είναι μια από τις μορφές των λιπιδίων αίματος, συνοδεύεται από αύξηση ηπατικών ενζύμων
Ιογενείς ηπατίτιδες όπως είναι η ηπατίτιδα Β, Α, C,
Αυτοάνοσες παθήσεις: Στις αυτοάνοσες παθήσεις, ο οργανισμός παράγει παθολογικά αντισώματα τα οποία επιτίθενται κατά των δικών του οργάνων. Στις αυτοάνοσες ηπατίτιδες το ανοσολογικό σύστημα του οργανισμού προκαλεί βλάβες που οδηγούν σε αύξηση των ηπατικών ενζύμων. Επίσης οι αυτοάνοσες παθήσεις που προσβάλλουν το χοληφόρο σύστημα συνοδεύονται από αύξηση των ενζύμων.
Μεταβολικές νόσοι του ήπατος: Στις ασθένειες αυτές συσσωρεύεται παθολογικά ένα στοιχείο στο συκώτι με τοξικό αποτέλεσμα, βλάβες στον ηπατικό ιστό και αύξηση των ενζύμων. Στην αιμοχρωμάτωση έχουμε συσσώρευση σιδήρου ενώ στη νόσο του Wilson υπάρχει κατακράτηση χαλκού στο συκώτι
Όγκοι του ήπατος και του χοληφόρου συστήματος
Όπως έχουμε ήδη αναφέρει υπάρχουν και περιπτώσεις στις οποίες δεν αναγνωρίζεται τελικά η αιτία μιας αύξησης των ηπατικών ενζύμων στο συκώτι.
Η διεξοδική διερεύνηση για την αναγνώριση της αιτίας που προκαλεί αύξηση των ηπατικών ενζύμων είναι απαραίτητη. Η θεραπεία εξαρτάται από τη γενεσιουργό αιτία.
Εάν τα αυξημένα ηπατικά ένζυμα είναι οριακά έξω από τις τυπικές κλίμακες, τότε θα πρέπει να γίνονται περαιτέρω ιατρικές εξετάσεις για να διευκρινιστούν οι λόγοι, αλλά δεν σημαίνει απαραίτητα ότι υπάρχει ήδη κάποια ηπατική βλάβη.
Οι φυσιολογικές τιμές είναι για ΑLT 7-56 IU/L για AST και 5-40 IU/L (μονάδες ορού ανά λίτρο, με τον ορό να ορίζεται ως το υγρό συστατικό του αίματος). Οι εξετάσεις αίματος για τη λειτουργία του ήπατος και η επαναλαμβανόμενη εξέταση των ηπατικών ενζύμων πρέπει να αξιολογούνται μόνο από τον γιατρό που θα συνεκτιμά όλα τα στοιχεία.
Αυτές οι εξετάσεις είναι απλώς μια στιγμιαία αποτύπωση των επιπέδων των ενζύμων του ήπατος, τη στιγμή που λήφθηκε το δείγμα αίματος. Ετσι, κάποιος που έχει επίπεδο ALT 250 IU/L δεν είναι απαραιτήτως σε πολύ χειρότερη κατάσταση από κάποιον με ALT 50 IU/L. Για παράδειγμα, ένας ασθενής με ιική ηπατίτιδα μπορεί να έχει προσωρινά ακόμα και χιλιάδες μονάδες ορού ανά λίτρο και να ανανήψει αργότερα, χωρίς να προκληθεί καμία ζημιά στο ήπαρ.
