Να επιστρέψουν στην Ελλάδα, επιθυμούν δεκάδες επιστήμονες που εργάζονται σε άλλες χώρες, όπως και η «νέα γενιά» των νέων ταλαντούχων ερευνητών που έχει μεταναστεύσει στο εξωτερικό στη διάρκεια της οικονομικής κρίσης. Την απάντηση στην αγωνία του brain drain που εκφράζουν πολιτικοί και ακαδημαϊκοί φορείς τα τελευταία χρόνια -χωρίς ωστόσο να εισηγούνται αποτελεσματικές πολιτικές για την αντιμετώπιση του φαινομένου - δίνουν τα στοιχεία ερευνών που δίνονται στην δημοσιότητα από επίσημους φορείς.
Σχεδόν έξι στους δέκα (το 58%) Έλληνες επιστήμονες που ζουν και εργάζονται στο εξωτερικό, επιθυμούν να επιστρέψουν στην Ελλάδα. Γιατί θέλουν να επιστρέψουν; Οι περισσότεροι (το 70%) αναφέρουν ως αιτία την ποιότητα ζωής στη χώρα μας, καθώς και την επιθυμία να είναι κοντά στις οικογένειές τους (42%). Οι προϋποθέσεις που θα διευκόλυναν την επιστροφή τους στην Ελλάδα, σχετίζονται με την αύξηση των αποδοχών τους (44%) και με την εύρεση εργασίας στον τομέα της ειδίκευσης τους στη χώρα μας (36%).
Αυτά προκύπτουν, σύμφωνα με το Εθνικό κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ), από τα προκαταρκτικά στοιχεία έρευνας για την καταγραφή των αναγκών, των δεξιοτήτων και των προθέσεων των Ελλήνων επιστημόνων του εξωτερικού. Η έρευνα έγινε στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας του ΕΚΤ "Γέφυρες Γνώσης και Συνεργασίας", στόχος της οποίας είναι η δικτύωση των Ελλήνων επιστημόνων παγκοσμίως και η σύνδεση τους με την ελληνική οικονομία.προς το εξωτερικό, η οποία εντείνεται τα έτη 2011 έως 2014.
Μέχρι σήμερα, έχουν εγγραφεί περισσότεροι από 1.200 Έλληνες από 40 χώρες, ενώ οι μοναδικοί επισκέπτες του δικτυακού τόπου είναι περισσότεροι από 200.000. Όπως προαναφέρθηκε ήδη, σύμφωνα με τα προκαταρκτικά στοιχεία έρευνας της πρωτοβουλίας για την καταγραφή των αναγκών και των δεξιοτήτων και των προθέσεων των Ελλήνων επιστημόνων που ζουν και εργάζονται στο εξωτερικό, το 58% επιθυμεί να επιστρέψει στην Ελλάδα.
Επίσης, σε ερώτημα που αφορά την πρόθεση διασύνδεσής τους με την Ελλάδα, ένα πάρα πολύ υψηλό ποσοστό (86%) ενδιαφέρεται για δράσεις που αφορούν μεταφορά καλών πρακτικών, γνώσης, τεχνολογίας στην Ελλάδα. Επίσης, το 84% ενδιαφέρεται να συνεργαστεί με ελληνικά Πανεπιστήμια ή/και Ερευνητικά Κέντρα, το 80% ενδιαφέρεται να συνεργαστεί σε δράσεις με αντικείμενο την Έρευνα & Ανάπτυξη, ενώ ακολουθούν, κατά σειρά, η πρόσβαση σε προγράμματα κινητικότητας επιστημόνων (75%), η ανάληψη/ανάθεση εργασιών σε ελληνικές εταιρείες/φορείς/οργανισμούς (71%) και η συνεργασία με ελληνικές επιχειρήσεις για τη δημιουργία προϊόντων ή/και εργασιών (70%).
Παράλληλα, με βάση τα αποτελέσματα που προέκυψαν από τις πρωτογενείς έρευνες του ΕΚΤ, σε σύνολο 2.697 υποτρόφων, το 20% επέστρεψε από το εξωτερικό όπου διέμενε τα τελευταία πέντε έτη για επαγγελματική απασχόληση και σπουδές. Αξίζει να σημειωθεί ότι για το 39% των ωφελούμενων υποτρόφων που αναζητούσαν εργασία στο εξωτερικό, οι δράσεις λειτούργησαν ανασταλτικά στην προοπτική μετεγκατάστασης. Οι νέοι και οι νέες αυτής της κατηγορίας αποτίμησαν πολύ θετικά όλες τις παραπάνω δράσεις, καθώς και συναφείς δράσεις ερευνητικού και ακαδημαϊκού χαρακτήρα, όπως οι δράσεις που χρηματοδοτεί το Ελληνικό Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας (ΕΛΙΔΕΚ), στην προσπάθεια αντιμετώπισης της φυγής ανθρώπινου δυναμικού υψηλής εκπαίδευσης στο εξωτερικό.
