Με την αλλαγή θέσης σε δύο διακόπτες θα μπορούσε να έχει αποφευχθεί η πολύνεκρη αεροπορική τραγωδία στην Αιθιοπία με τη, μέχρι στιγμής ανεξήγητη επισήμως, πτώση του ολοκαίνουριου Boeing 737 Max 8. Εάν το δίδυμο των κυβερνητών κατέβαζε εγκαίρως αυτούς τους δύο διακόπτες, θα μπορούσε να είχε απενεργοποιηθεί ένα προβληματικό και, όπως ενδεχομένως αποδειχτεί εν καιρώ, μοιραίο υποσύστημα του αυτόματου πιλότου. Είναι αυτό που εξαναγκάζει το αεροσκάφος, ερήμην των χειριστών στον θάλαμο διακυβέρνησης, να στρέψει το ρύγχος προς τα κάτω και να βουτήξει απότομα.
Η ίδια η Boeing είχε προειδοποιήσει τους πιλότους των 737 Max ότι ένας συγκεκριμένος αισθητήρας του αεροσκάφους, αυτός που καταμετρά διαρκώς την κλίση (γωνία προσβολής), ενδέχεται ενίοτε να τροφοδοτεί την κεντρική μονάδα ελέγχου με εσφαλμένα δεδομένα. Εάν συμβεί κάτι τέτοιο, ο αυτόματος πιλότος επεμβαίνει άμεσα ώστε να αποτρέψει την αποσταθεροποίηση του αεροπλάνου. Και τότε δίνει την εντολή στροφής του ρύγχους προς τα κάτω, με μια μεταβολή κλίσης που διαρκεί έως και 10 δευτερόλεπτα. Αυτό οι πιλότοι θα πρέπει να το εκλάβουν ως σήμα συναγερμού και να προχωρήσουν στην απενεργοποίηση του αυτόματου πιλότου, ανακτώντας τον έλεγχο οι ίδιοι χειροκίνητα.
Εάν όμως ήταν κάτι τόσο απλό, τότε γιατί οι πιλότοι δεν κατέβασαν αυτούς τους δύο διακόπτες; Διότι μάλλον δεν γνώριζαν την ύπαρξή τους. Διότι κανείς δεν τους είχε εκπαιδεύσει έτσι ώστε να αντιμετωπίζουν με τον συγκεκριμένο τρόπο μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης εν ώρα πτήσης. Διότι η Boeing, η κατασκευάστρια εταιρεία του αεροσκάφους τύπου 737 Max 8 που έγινε ιπτάμενος ομαδικός τάφος για 157 ανθρώπους, δεν είχε περιλάβει το σχετικό πρωτόκολλο ενεργειών στο Εγχειρίδιο του Χειριστή, το «ευαγγέλιο» κάθε αεροπλάνου.
Μολονότι δεν τους επιτρέπεται να πλησιάσουν παρά μόνο έως την ταινία η οποία περιχαράσσει τον τόπο της συντριβής, οι συγγενείς των θυμάτων επιμένουν να προσέρχονται εκεί και να εκλιπαρούν με δάκρυα στα μάτια να τους αποδοθούν οι σοροί των αγαπημένων τους
Αμείλικτα ερωτήματα
Είναι ποτέ δυνατόν να έχουν συμβεί όλα αυτά; Μπορεί κανείς να διανοηθεί ότι ο ένας από τους δύο κολοσσούς της παγκόσμιας αεροπορικής βιομηχανίας, η πανίσχυρη Boeing, αμέλησε ή, ακόμη χειρότερα, απέκρυψε μια ύψιστης σημασίας πληροφορία από τους πιλότους των 737 Max; Πώς γίνεται να διακυβεύτηκε κατ’ αυτό τον ασυνείδητο τρόπο η ζωή χιλιάδων επιβατών που πετούσαν καθημερινά με τα συγκεκριμένα αεροπλάνα; Αλλά και πώς η ίδια η Boeing θα μπορούσε ποτέ να παρασιωπήσει ένα τόσο σοβαρό ζήτημα ασφαλείας; Από αμιγώς επιχειρηματική άποψη μια τέτοια απόφαση θα ισοδυναμούσε με τελεσίδικη αυτοκαταστροφή, ιδιαίτερα εφόσον τα 737 Max είναι τα πιο εξελιγμένα, τα πιο κερδοφόρα, τα πιο δημοφιλή -έως προ ημερών τουλάχιστον- αεροσκάφη της Boeing. Επομένως, πέρα από την ανείπωτη οδύνη για την απώλεια 157 ανύποπτων ανθρώπων την περασμένη Κυριακή, η πτώση του 737 Max 8 οδηγεί, ενδεχομένως, στην αποκάλυψη ενός πρωτοφανούς σκανδάλου. Τόσο μεγάλου, ώστε θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο ακόμη και την ύπαρξη της Boeing, να φέρει το τέλος κατά έναν τρόπο παρόμοιο με την τύχη του Κονκόρντ, ύστερα από το δυστύχημα του Ιουλίου 2000 με τους 113 νεκρούς.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, το σενάριο που περιγράφηκε προηγουμένως, όσο παρανοϊκό ή απίθανο κι αν ακούγεται, συνιστά την πιθανότερη εξήγηση για τη μοιραία κατάληξη της πτήσης 302 των Ethiopian Airlines. Οποιαδήποτε εικασία για τα αίτια του φρικτού αυτού συμβάντος είναι εξαιρετικά παρακινδυνευμένη, ιδιαίτερα δε επί του παρόντος, όταν ακόμη η διερεύνηση των διαθέσιμων στοιχείων διανύει τις πρώτες της ώρες. Ομως το πιο ισχυρό επιχείρημα όσων υποστηρίζουν τη θεωρία της ελλιπούς εξοικείωσης των πιλότων με τον συγκεκριμένο αυτοματισμό του 737 είναι ουσιαστικά το προηγούμενο δυστύχημα-καρμπόν με ένα αεροσκάφος πανομοιότυπο με αυτό που κατέπεσε στην Αιθιοπία. Τα μυστικά εκείνης της τραγωδίας με σκάφος της Lion Air στην Ινδονησία στις 29 Οκτωβρίου του 2018 ίσως εξηγήσουν την τωρινή. Και αν τα δύο περιστατικά αναλυθούν συνδυαστικά, ίσως στοιχειοθετήσουν ένα από τα μεγαλύτερα σκάνδαλα στην ιστορία της πολιτικής αεροπορίας. Πάντως, σε σχέση με το δυστύχημα στην Αιθιοπία ήδη δύο άψυχοι μάρτυρες έχουν αρχίσει να καταθέτουν στο Παρίσι, στα ειδικά εργαστήρια του γαλλικού οργανισμού διερεύνησης αεροπορικών ατυχημάτων.
Πρόκειται για τους δύο μηχανισμούς καταγραφής δεδομένων της πτήσης 302 των Αιθιοπικών Αερογραμμών, τα γνωστά «μαύρα κουτιά». Υπό μία έννοια είναι οι μόνοι δύο επιζήσαντες του δυστυχήματος. Την ίδια στιγμή οι 157 νεκροί -ή μάλλον ό,τι έχει απομείνει από αυτούς- περισυλλέγονται, κυριολεκτικά κομμάτι-κομμάτι, στο πλαίσιο μιας μακάβριας επιχείρησης στο σημείο της συντριβής. Μολονότι δεν τους επιτρέπεται να πλησιάσουν παρά μόνο έως την ταινία η οποία περιχαράσσει τον τόπο της συντριβής, οι συγγενείς των θυμάτων επιμένουν να προσέρχονται εκεί τις ημέρες που ακολούθησαν την πτώση του 737 Max. Είναι άνθρωποι που απαιτούν να τους αποδοθούν οι σοροί των αγαπημένων τους, αν και το μόνο που τους απομένει να κάνουν είναι να πλαντάξουν στη θέα των άμορφων μετάλλων και να αποχωρήσουν τσακισμένοι.
