Με ή χωρίς συμφωνία στο Κυπριακό, ο στόχος της Τουρκίας είναι ξεκάθαρος και αφορά την εσαεί παρουσία της στο νησί. Αυτό ήταν το σαφές μήνυμα της Άγκυρας προς τη Λευκωσία, όπως φαίνεται να το έχει διατυπώσει ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, κατά τη συνάντηση που είχε πρόσφατα με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη στη Νέα Υόρκη.
Η θέση της Άγκυρας συνδέεται, όπως εξηγήθηκε, με τα στρατηγικά συμφέροντα της χώρας στην περιοχή και φαίνεται πως η στρατιωτική, πολιτική παρουσία στην Κύπρο, όπως προδήλως αφέθηκε να εννοηθεί, είναι αδιαπραγμάτευτη.
Είναι σαφές και ειπώθηκε εμμέσως από τον Τσαβούσογλου πως για την Τουρκία ισχύει η θεωρία Νταβούτογλου πως «ακόμη κι αν δεν υπήρχε ούτε ένας μουσουλμάνος Τούρκος εκεί, η Τουρκία όφειλε να διατηρεί ένα κυπριακό ζήτημα... Καμία παγκόσμια και περιφερειακή δύναμη που κάνει στρατηγικούς υπολογισμούς στη Μέση Ανατολή, στην Αν. Μεσόγειο, στο Αιγαίο, στη διώρυγα του Σουέζ και στον Περσικό Κόλπο δεν μπορεί να παραμελήσει την Κύπρο».
Γιατί η προσπάθεια τώρα της Τουρκίας για προσέγγιση-επαφές και μάλιστα απευθείας με τη Λευκωσία; Ο Τσαβούσογλου είχε εντολές από τον Ερντογάν να μιλήσει με την κυπριακή Κυβέρνηση. Ο λόγος είναι οι προσπάθειες της Τουρκίας για αναβάθμιση της τελωνειακής ένωσης με την Ε.Ε. Γι’ αυτό και είναι σαφές πως θεωρεί πως θα ευνοήσει τους χειρισμούς της τουρκικής Κυβέρνησης μια κινητικότητα στο Κυπριακό, κάποιες συναντήσεις, συζητήσεις ή ακόμη και επανάληψη της διαδικασίας. Αυτό φαίνεται να εκτιμούν οι Τούρκοι, που δεν ενδιαφέρονται για αποτέλεσμα. Θα ληφθεί υπόψη από τους Ευρωπαίους ενώ η Λευκωσία δεν θα μπορεί να μπλοκάρει τις συζητήσεις για την τελωνειακή ένωση, σύμφωνα με άρθρο του philnews.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, στην 90λεπτη περίπου συνάντηση που είχε με τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, στη Νέα Υόρκη, αναφέρθηκε στην ιδέα της χαλαρής ομοσπονδίας ζητώντας από την τουρκική πλευρά να μην επιμένει στα βέτο. Υπενθυμίζεται συναφώς ότι ο Πρόεδρος στο έγγραφο που υπέβαλε στο Κραν Μοντανά σημείωνε τα εξής: «Υπάρχει ετοιμότητα να λάβουμε υπόψη ότι οι αποφάσεις θα λαμβάνονται με απλή πλειοψηφία σε ορισμένα θεσμικά όργανα με την πρόβλεψη για μία ευνοϊκή ψήφο και από τις δύο πλευρές».
Επί της ιδέας αυτής που κατατέθηκε από τον Πρόεδρο Αναστασιάδη στη συνάντηση της Νέας Υόρκης, που πραγματοποιήθηκε την Κυριακή 23 Σεπτεμβρίου, ο Τσαβούσογλου δεν αντέδρασε. Επιφυλάχθηκε να πράξει τούτο σε μεταγενέστερο στάδιο, καθώς είπε πως θα επιδιώξει κι άλλες συναντήσεις. Ό,τι είχε ουσιαστικά να αναφέρει το είπε με το μήνυμά του πως η Τουρκία δεν πρόκειται να αποχωρήσει από την Κύπρο. Την ίδια ώρα, ο Τσαβούσογλου έχει αναφέρει πολλές φορές στις επαφές του ότι η Τουρκία ευνοεί μια λύση συνομοσπονδιακής μορφής. Με αυτό το μοντέλο η Άγκυρα διασφαλίζει τον έλεγχο του νησιού, όπως είναι και η επιδίωξή της.
Γιατί, όμως, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης κατέθεσε αυτή την ιδέα; Υπάρχουν διάφορες εξηγήσεις, χωρίς να υπάρχει επικρατούσα.
Πρώτον, ο Πρόεδρος διαπιστώνει ότι το υπό συζήτηση πλαίσιο δεν οδηγεί πουθενά και πως έπρεπε να γίνει μια κίνηση με στόχο να κουνήσει τα λιμνάζοντα νερά. Αυτό προφανώς θεωρεί πως πρέπει να γίνει με υπέρβαση. Σημειώνεται συναφώς πως στο Κραν Μοντανά, στην κατ΄ ιδίαν συνάντηση που είχε με τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου, όταν κατέρρευσε η Πενταμερής, του είχε πει πως «δεν οδηγούμαστε πουθενά …». Κατά τον Τσαβούσογλου ο Πρόεδρος αναφέρθηκε στα δυο κράτη. Ισχυρισμός που διαψεύδεται από την Κυβέρνηση.
Δεύτερον, ο Πρόεδρος ενόψει και των γεωτρήσεων στην κυπριακή ΑΟΖ προσπάθησε για λόγους τακτικής να κάνει μια κίνηση που θα δημιουργούσε κινητικότητα και έστελνε την μπάλα στο γήπεδο της Τουρκίας. Δηλαδή, να κάνει αυτός την κίνηση και να πρέπει να απαντήσουν οι Τούρκοι.
Ό,τι και να ισχύει, το θέμα είναι πως εισερχόμαστε σε μια νέα φάση, που όλες οι κινήσεις θα γίνονται σε τεντωμένο σχοινί. Κυρίως ενόψει των γεωτρήσεων από την αμερικανική εταιρεία ExxonMobil στα μέσα Νοεμβρίου και της γαλλικής Total στις αρχές του 2019. Είναι προφανές πως σε ό,τι αφορά τα επόμενα βήματα, αυτά προφανώς και θα επηρεασθούν και από την έκθεση Λουτ στον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ και τη συζήτηση του Κυπριακού στο Συμβούλιο Ασφαλείας, στο τέλος του τρέχοντος μηνός. Θα επηρεασθούν και από τις εξελίξεις στα ενεργειακά.
Μέχρι και πρόσφατα από κυβερνητικής πλευράς δηλωνόταν πως στα θέματα της εσωτερικής πτυχής του Κυπριακού είναι ζήτημα τριών μηνών να «κλείσουν και να συμφωνηθούν».
Τι άλλαξε;
Διαπιστώθηκε πως δεν θα είναι λειτουργικό το κράτος που θα προκύψει;
Γιατί τώρα και όχι την ώρα της διαπραγμάτευσης;
Είναι προφανές πως το σκηνικό θα ξεκαθαρίσει σύντομα. Με τον έναν ή τον άλλον τρόπο θα υπάρξουν εξελίξεις. Το θέμα είναι προς ποια κατεύθυνση θα είναι.
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΕΝΟΣ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ
Η δημιουργία ενός μηχανισμού ασφάλειας στην περιοχή φαίνεται να είναι το ζητούμενο για την Αθήνα και τη Λευκωσία, αλλά και κρατών της περιοχής μας. Αυτό φάνηκε και από την πρόσφατη σύνοδο κορυφής Ελλάδος, Κύπρου και Αιγύπτου που πραγματοποιήθηκε στην Ελούντα της Κρήτης. Αναφέρθηκε πως «η απειλή για έναν αποτελεί ουσιαστικά απειλή εναντίον όλων».
Έγινε λόγος για συλλογική αντίδραση. Πληροφορίες αναφέρουν πως το θέμα της ασφάλειας συζητήθηκε και κατά την τριμερή των ΥΠΕΞ στην Ιερουσαλήμ τον περασμένο μήνα. Συνεπώς, είναι πρόδηλο πως θα υπάρξουν κινήσεις προς αυτή την κατεύθυνση, φτάνει να δημιουργηθεί ένας μόνιμος μηχανισμός με τη συμμετοχή όλων των χωρών, που θα λειτουργεί αποτρεπτικά, και να μην επιτρέπει την αμφισβήτηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων των κρατών της περιοχής.
NEΕΣ ΑΠΕΙΛΕΣ ΚΑΙ NAVTEX ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΟΥΡΚΙΑ
Το βράδυ της Παρασκευής εξέδωσε NAVTEX (1016/18) με την οποία δεσμεύει μεγάλη περιοχη ακριβως στο σημειο που αυθαίρετα έχει ορίσει ως το απώτατο δυτικό άκρο της υφαλοκρηπίδας της η οποία με τον τρόπο αυτό επικαλύπτει ολη σχεδόν την ελληνικη και κυπριακή υφαλοκρηπίδα.
Με την NAVTEX, η Τουρκία δεσμεύει περιοχη σε ακτίνα 25 ν.μ. από το σημειο 34.30Ν029.00Ε για ασκήσεις με πραγματικά πυρά για την Τετάρτη 17 Οκτωβρίου, σε περιοχή που φυσικά δεν έχει δικαίωμα έκδοσης Αναγγελιών, ουτε δέσμευσης περιοχών για ασκήσεις.
Η περιοχή που έχει δεσμεύσει η Τουρκία όμως βρισκεται ακριβως στο σημείο που συναντώνται θεωρητικώς οι ΑΟΖ της Κύπρου και της Ελλάδας και το μήνυμα είναι σαφές καθως η Άγκυρα με βαση τους δικούς τη αυθαίρετους υπολογισμούς υποστηρίζει ότι η Ελλαδα και η Κυπρος δεν εχουν κοινά θαλάσσια σύνορα και ότι ολη η υφαλοκρηπίδα της Ανατολικής Μεσογείου (εκτος εκείνης που συμπίπτει με τα χωρικά ύδατα των νησιών) θα πρέπει να διαμοιρασθεί μεταξυ της Τουρκίας και της Αιγύπτου στην βάση της Μεσης Γραμμης, αναφέρει το hellasjournal και ο Νίκος Μελέτης.
Η Τουρκία επίσης υποστηρίζει ότι πρέπει και η ιδια να έχει λόγο για κάθε οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών στην Ανατολική Μεσόγειο, ενώ έχει ηδη από το 2004 αμφισβητήσει με Ρηματική Διακοίνωση στον ΟΗΕ την Συμφωνία οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών μεταξυ της Κυπρου και της Αιγύπτου.
