Τις αντικανονικές, ληστρικές ενέργειες του Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Βαρθολομαίου στο Ουκρανικό ζήτημα, που δίχασαν την παγκόσμια Ορθοδοξία, χαρακτήρισε ως κεντρική πρόκληση στον τομέα της εξωτερικής δραστηριότητας της Ρωσικής Ορθοδόξου Εκκλησίας ο μητροπολίτης Βολοκολάμσκ Ιλαρίωνας, απαντώντας σε ερώτηση της παρουσιάστριας της εκπομπής «Εκκλησία και κόσμος.
Ο πρόεδρος του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων (ΤΕΕΣ) του Πατριαρχείου Μόσχας τόνισε: «Εκείνο, το οποίο αντιμετωπίσαμε το 2018, δίχασε όλη την Ορθόδοξη Εκκλησία και το σχίσμα βαθαίνει εξαιτίας των ενεργειών του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως».
«Είναι μεγάλη τραγωδία, αλλά όπως έχω προηγουμένως και κατ᾽ επανάληψιν πει, είναι ένα σχίσμα, που εξελίσσεται εκτός των ορίων της Ρωσικής Εκκλησίας», τόνισε ο πρόεδρος του ΤΕΕΣ και συνέχισε: «Θλιβόμαστε για τον λόγο αυτό. Προσευχόμαστε και για τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο και για άλλους ιεράρχες, οι οποίοι προσχώρησαν στο σχίσμα ή υποστήριξαν αυτό, αλλά ευχαριστούμε τον Θεό, που το σχίσμα δεν έθιξε την Εκκλησία μας».
«Η ιεραρχία μας και στη Ρωσία, και στην Ουκρανία, και στη Λευκορωσία, και στη Μολδαβία και σε άλλες χώρες, που υπάγονται στον καθ᾽ ημάς κανονικό χώρο και πέραν αυτού, διατηρεί ομοφροσύνη και αλληλεγγύη», υπογράμμισε ο μητροπολίτης Ιλαρίωνας και συνέχισε: «Σε όλα αυτά τα χρόνια η καθ᾽ημάς Εκκλησία δεν απώλεσε κάποιο τμήμα του κανονικού εδάφους της, δεν απωλέσαμε ναούς, εκτός εκείνων, οι οποίοι αρπάχθηκαν από τους Ουκρανούς σχισματικούς, αλλά εκεί κτίσθηκε πλέον ένας μεγάλος αριθμός νέων ναών». Επιπλέον, όπως υπενθύμισε ο πρόεδρος του ΤΕΕΣ, το 2019 αποκαταστάθηκε η ενότητα με τη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία της Αρχιεπισκοπής των δυτικών ενοριών της ρωσικής παραδόσεως, η οποία υπαγόταν επί μακρόν στο Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως.
«Η κύρια αποστολή της Εκκλησίας είναι να ενισχύσουμε την ενότητά μας», είναι πεπεισμένος ο ιεράρχης. Επίσης υπογράμμισε ότι οι σημαντικότεροι σκοποί του υπό τη διεύθυνσή του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων είναι η προστασία των ιερών ορίων της Ρωσικής Ορθοδόξου Εκκλησίας και να μην επιτραπούν επιβουλές κατά της κληρονομιάς της, η οποία διαμορφώθηκε στο διάβα των αιώνων.
«Εκείνο δε, το οποίο συμβαίνει εκτός των ορίων της καθ᾽ ημάς Εκκλησίας, επαφίεται στη συνείδηση των ανθρώπων, οι οποίοι διαπράττουν τις αντικανονικές ενέργειες. Αυτές οι πράξεις τούς ντρόπιασαν ήδη εδώ και βεβαίως και στο μέλλοντα αιώνα θα έχουν να απολογηθούν για αυτά», ανέφερε ο μητροπολίτης Βολοκολάμσκ Ιλαρίωνας.