Συνέντευξη στον Ευάγγελο Δ. Κόκκινο
«Μακροπρόθεσμα, η Ρωσία είναι πιθανό να αντιπροσωπεύει τη σοβαρότερη απειλή για την ευρωπαϊκή ασφάλεια», επισημαίνει σε αποκλειστική του συνέντευξη στο Πενταπόσταγμα ο Τζέιμι Γκάσκαρθ (Jamie Gaskarth), καθηγητής Εξωτερικής Πολιτικής και Διεθνών Σχέσεων του The Open University στο Μίλτον Κέινς της Αγγλίας και συγγραφέας βιβλίων και δημοσιευμάτων, συμπεριλαμβανομένου του «Secrets and Spies: UK Intelligence Accountability After Iraq and Snowden».
Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο Βρετανός καθηγητής, «τα βασικά λάθη στρατηγικής, τακτικής και η έλλειψη προσαρμογής έχουν οδηγήσει πολλούς να αμφισβητήσουν την έκταση της απειλής που αντιπροσωπεύει η Ρωσία» και ως εκ τούτου, «βραχυπρόθεσμα έως μεσοπρόθεσμα, η συμβατική απειλή από τη Ρωσία έχει μειωθεί».
«Στον απόηχο του πολέμου, η επιρροή της Ινδίας γίνεται πιο εμφανής»
Σχολιάζοντας τη δραστηριότητα των βρετανικών στρατιωτικών υπηρεσιών πληροφοριών στην Ουκρανία, ο κ. Γκάσκαρθ εξηγεί λακωνικά πως «οι αμερικανικές-ευρωπαϊκές υπηρεσίες πληροφοριών έχουν βοηθήσει όσον αφορά τις ασφαλείς επικοινωνίες και την παρακολούθηση, αλλά η ακριβής φύση αυτής της βοήθειας είναι σε μεγάλο βαθμό μυστική».
«Η Ρωσία είναι πιθανό να κλιμακώσει τις προσπάθειές της εάν απειληθεί η Κριμαία, αυτό μπορεί κάλλιστα να είναι μια κόκκινη γραμμή για αυτούς», προσθέτει ο ίδιος, αναλύοντας την πορεία του πολέμου στην Ουκρανία.
Αναφερόμενος στις συνεχιζόμενες απειλές της Τουρκίας κατά της Ελλάδας, ο Βρετανός καθηγητής, τονίζει πως «η στρατιωτική εμπλοκή της Τουρκίας στη Συρία είναι πιθανό να εμποδίσει την ικανότητά της να πολεμήσει με την Ελλάδα», ενώ όπως λέει, το Ηνωμένο Βασίλειο ως σύμμαχος και των δύο χωρών, στην περίπτωση σύγκρουσης «θα ζητήσει αυτοσυγκράτηση και διαπραγμάτευση».
Ωστόσο, ξεκαθαρίζει πως ενώ οι εντάσεις μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας θα πρέπει να είναι διαχειρίσιμες, το γεγονός ότι υπάρχουν πολλές άλλες συγκρούσεις που πρέπει να αντιμετωπιστούν, «αυξάνει τον κίνδυνο να επιτραπεί να πυροδοτηθεί [μια ελληνοτουρκική σύγκρουση], καθώς οι μεγάλες δυνάμεις κοιτάζουν αλλού».
«Αυτό που προκαλεί έκπληξη είναι η αδυναμία των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων να επιτύχουν εναέρια κυριαρχία»
Καταλήγοντας, ο κ. Γκάσκαρθ έκανε αναφορά στις νέες τακτικές και στις τεχνολογίες των υπηρεσιών πληροφοριών, αλλά και στις τάσεις για το μέλλον, όπως αυτές προκύπτουν από τον πόλεμο στην Ουκρανία.
«Μια βασική εξέλιξη στην Ουκρανία, που αναπτύσσεται τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, ήταν η χρήση drones και δορυφορικής επιτήρησης για την παροχή ζωντανών πληροφοριών πεδίου μάχης στις εμπόλεμες πλευρές», αναφέρει.
Επικεντρώνοντας την προσοχή στα ζητήματα αεροπορικής ισχύος, χαρακτηρίζει έκπληξη την αδυναμία της Ρωσίας να επιτύχει εναέρια κυριαρχία επί της Ουκρανίας. «Οι αντιαεροπορικοί πύραυλοι έχουν παίξει σημαντικό ρόλο σε αυτό, υπογραμμίζοντας ότι σε έναν σύγχρονο πόλεμο μεταξύ ανεπτυγμένων δυνάμεων, η τεχνολογία πυραύλων είναι εξαιρετικά σημαντική», καταλήγει.
Αναλυτικά η συνέντευξη:
- Με τον πόλεμο στην Ουκρανία να μαίνεται και τη Ρωσία να υφίσταται συχνές ήττες - όπως η αποχώρηση από τη Χερσώνα - ποιες είναι οι αλλαγές στη διεθνή σκηνή; Ποιες είναι οι βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες συνέπειες για την Ευρώπη;
Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022 ήταν μια άμεση απειλή για την ευρωπαϊκή ασφάλεια και τη διεθνή τάξη. Ωστόσο, οι στρατιωτικές της επιδόσεις από τότε ήταν απογοητευτικές. Τα βασικά λάθη στρατηγικής, τακτικής και η έλλειψη προσαρμογής έχουν οδηγήσει πολλούς να αμφισβητήσουν την έκταση της απειλής που αντιπροσωπεύει η Ρωσία. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε κάποιο εφησυχασμό. Βραχυπρόθεσμα έως μεσοπρόθεσμα, η συμβατική απειλή από τη Ρωσία έχει μειωθεί. Η ενδημική διαφθορά στη ρωσική κοινωνία έχει σαφώς αντίκτυπο στον εξοπλισμό, την επιμελητεία, την ηγεσία και το δόγμα τους. Η Ρωσία εξαρτάται πλέον σε μεγάλο βαθμό από την Κίνα, και σε μικρότερο βαθμό την Ινδία, για να διατηρήσει τη διεθνή της θέση. Έχει επίσης γαλβανίσει τη συμμαχία του ΝΑΤΟ, ενισχύοντας τις δυνατότητες του ΝΑΤΟ με τις αιτήσεις ένταξης της Φινλανδίας και της Σουηδίας. Ωστόσο, η Ρωσία θα επανέλθει. Ο πόλεμος είναι πιθανό να δημιουργήσει ανασφάλεια στη ρωσική κοινωνία, τροφοδοτώντας πολιτικές αναταραχές και ενδεχομένως ανοίγοντας δρόμους για τον υπερεθνικισμό. Μακροπρόθεσμα, η Ρωσία είναι πιθανό να αντιπροσωπεύει τη σοβαρότερη απειλή για την ευρωπαϊκή ασφάλεια.
Στον απόηχο του πολέμου, η επιρροή της Ινδίας γίνεται πιο εμφανής. Ο ρόλος της στη διαμόρφωση της ρητορικής της δήλωσης της G20 έδειξε το βάρος της στις παγκόσμιες υποθέσεις. Το εάν η προσκόλλησή της στη μη ευθυγράμμιση είναι βιώσιμη είναι αμφισβητήσιμο.
Εν τω μεταξύ, ο Παγκόσμιος Νότος έχει υποφέρει ως αποτέλεσμα του πολέμου, με τους προϋπολογισμούς βοήθειας να ανακατευθύνονται στην ουκρανική βοήθεια, τις αυξανόμενες τιμές του πετρελαίου και του φυσικού αερίου και τα ζητήματα προμήθειας σιτηρών.
- Πού βλέπετε να οδηγείται η σύγκρουση στην Ουκρανία; Είναι πιθανός ένας παγκόσμιος πόλεμος ή η ολοκληρωτική ήττα της Ρωσίας;
Οι ουκρανικές δυνάμεις έχουν καλύτερα κίνητρα και, μέχρι στιγμής, έχουν επιδείξει καλύτερο επιχειρησιακό δόγμα και απόδοση. Δεδομένων επαρκών πόρων, είναι πιθανό να ανακτήσουν τα εδάφη που κατέλαβε η Ρωσία τους πρώτους μήνες του πολέμου και ενδεχομένως να ανακτήσουν ολόκληρο το Ντονμπάς. Για να διατηρήσει τον έλεγχό της, η Ουκρανία θα πρέπει να υποβάλει μια αξιόπιστη προσφορά για συμφιλίωση με αυτονομιστικές ομάδες και να προσφέρει κάποιες εγγυήσεις για την ασφάλεια και την πολιτιστική ασφάλεια των Ρωσόφωνων. Η Ρωσία είναι πιθανό να κλιμακώσει τις προσπάθειές της εάν απειληθεί η Κριμαία. Αυτό μπορεί κάλλιστα να είναι μια κόκκινη γραμμή για αυτούς. Εν τω μεταξύ, το εάν η Ρωσία θα μπορέσει να διατηρήσει την εγχώρια υποστήριξη για τον πόλεμό της θα εξαρτηθεί από το πόσο οι κυρώσεις πλήττουν ομάδες επιρροής στη ρωσική κοινωνία και την έκταση της επιστράτευσης και τους μετέπειτα αριθμούς νεκρών.
- Πιο νότια από την Ουκρανία, η απειλή πολέμου της Τουρκίας κατά της Ελλάδας έχει συγκεντρώσει διεθνή πρωτοσέλιδα τους τελευταίους μήνες. Θεωρείτε πιθανό έναν ελληνοτουρκικό πόλεμο; Εάν ναι, ποια θα είναι η αντίδραση του Ηνωμένου Βασιλείου, ως συμμάχου στο ΝΑΤΟ;
Η στρατιωτική εμπλοκή της Τουρκίας στη Συρία είναι πιθανό να εμποδίσει την ικανότητά της να πολεμήσει με την Ελλάδα. Το Ηνωμένο Βασίλειο είναι σύμμαχος και των δύο χωρών και θα ζητήσει αυτοσυγκράτηση και διαπραγμάτευση.
- Πώς διαμορφώνονται οι διεθνείς σχέσεις/εταιρικές σχέσεις/συμμαχίες από τον πόλεμο στην Ουκρανία, την απειλή της Κίνας στην Ταϊβάν, αλλά και τη συνεχή απειλή της Τουρκίας κατά της Ελλάδας στην ανατολική Μεσόγειο;
Ο Πρόεδρος Σι έχει εδραιώσει την εξουσία στην Κίνα και η χώρα είναι ικανή όσο ποτέ για να εισβάλει στην Ταϊβάν, εάν το αποφασίσει. Οι ΗΠΑ και η Ευρώπη επικεντρώνονται στην Ουκρανία και οι πόροι θα επεκταθούν εάν χρειαστεί για να αντιμετωπίσουν την Κίνα καθώς και τη Ρωσία. Αυτό που μπορεί να εμποδίζει την Κίνα είναι η παρατήρηση των συνεπειών της απερίσκεπτης στρατιωτικής δράσης για τη Ρωσία. Η τελευταία είναι διπλωματικά απομονωμένη, έχει υποστεί ευρεία καταδίκη από τη διεθνή κοινότητα καθώς και κυρώσεις, και έχει αγωνιστεί για να πετύχει στρατιωτική νίκη. Η Κίνα θα γνωρίζει επίσης ότι μια θαλάσσια εισβολή είναι πολύ πιο δύσκολη από μια εισβολή από τη στεριά. Οι εντάσεις μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας θα πρέπει να είναι διαχειρίσιμες, αλλά με πολλές άλλες συγκρούσεις να πρέπει να αντιμετωπιστούν, υπάρχει κίνδυνος να επιτραπεί να πυροδοτηθεί, καθώς οι μεγάλες δυνάμεις κοιτάζουν αλλού.
- Μέσα από δεκαετίες επιχειρήσεων επί του πεδίου αλλά και παρασκηνιακά, τί είναι αυτό που άλλαξε στις τακτικές και τις τεχνολογίες των υπηρεσιών πληροφοριών; Ποιες είναι οι τάσεις για το μέλλον των δραστηριοτήτων τους;
Μια βασική εξέλιξη στην Ουκρανία, που αναπτύσσεται τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, ήταν η χρήση drones και δορυφορικής επιτήρησης για την παροχή ζωντανών πληροφοριών πεδίου μάχης στις εμπόλεμες πλευρές. Είναι πιο δύσκολο να επιτύχεις στρατηγική έκπληξη, να κρύψεις τη δύναμή σου και τις γραμμές άμυνας και να προστατέψεις τις γραμμές ανεφοδιασμού σου. Παρόλα αυτά, ο πόλεμος υπογράμμισε τη σημασία της μάζας, του επαρκούς εφοδιασμού, ενίσχυσης, πυροβολικού και του βαρέως στρατού. Αυτό που προκαλεί έκπληξη είναι η αδυναμία των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων να επιτύχουν εναέρια κυριαρχία. Οι αντιαεροπορικοί πύραυλοι έχουν παίξει σημαντικό ρόλο σε αυτό, υπογραμμίζοντας ότι σε έναν σύγχρονο πόλεμο μεταξύ ανεπτυγμένων δυνάμεων, η τεχνολογία πυραύλων είναι εξαιρετικά σημαντική.