Το θρίλερ με τον ενεργειακό πόλεμο που έχει κηρύξει η Μόσχα στην ΕΕ καλά κρατεί, με την Ευρώπη να βρίσκεται αντιμέτωπη με έναν χειμώνα που μπορεί να την καταστρέψει.
Στοίχημα, όπως σημειώνει σε ανάλυσή του το Politico, δεν θα είναι μόνο τα αποθέματα φυσικού αερίου της ΕΕ, αλλά και η πολιτική της αποφασιστικότητα να συνεχίσει να στηρίζει την Ουκρανία στον αγώνα της κατά της Ρωσίας.
Τον τελευταίο χρόνο, ο Βλαντίμιρ Πούτιν έχει αποδείξει περίτρανα την… ικανότητά του να προκαλεί χάος στις ευρωπαϊκές τιμές ενέργειας με ένα μείγμα απειλών και περικοπών στην προμήθεια, πλήττοντας σοβαρά τις βιομηχανίες που… διψούν για ενέργεια. Με αυτόν τον τρόπο αναγκάζει τις κυβερνήσεις να προχωρούν σε δαπανηρές κρατικές παρεμβάσεις για να βοηθήσουν τους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις προκειμένου να πληρώσουν τους λογαριασμούς ενέργειας.
Το πιο ισχυρό όπλο του Πούτιν
Όμως, τις τελευταίες εβδομάδες τα… παιχνίδια του Ρώσου προέδρου για τον καθορισμό των τιμών φαίνεται να πέφτουν στο κενό, καθώς οι αγορές αποσιωπούν τις δηλώσεις του Κρεμλίνου. Ωστόσο, αυτό μπορεί να αλλάξει από τη μια στιγμή στην άλλη, καθώς οι θερμοκρασίες αρχίζουν να πέφτουν σημαντικά όσο πλησιάζουμε στον χειμώνα. Όπως σημειώνει το Poltico, το πώς θα εξελιχθεί η επόμενη φάση του ενεργειακού πολέμου της Μόσχας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από κάτι που κανένας πολιτικός δεν μπορεί να ελέγξει: τον καιρό.
«Αν έχουμε λίγη τύχη με τον καιρό, θα έχουμε την ευκαιρία να περάσουμε τον χειμώνα άνετα», δήλωσε πρόσφατα ο Γερμανός υπουργός Οικονομίας, Ρόμπερτ Χάμπεκ, επιβεβαιώνοντας ότι οι πιο ισχυροί ηγέτες της Ευρώπης βρίσκονται ουσιαστικά… παραδομένοι στις καιρικές συνθήκες που θα επικρατήσουν.
Σύμφωνα με το Politico, ένας πολύ ψυχρός χειμώνας θα μπορούσε να οδηγήσει σε όξυνση της πολιτικής αναταραχής για το κόστος διαβίωσης και το κόστος της υποστήριξης της Ευρώπης προς την Ουκρανία εάν οι Ευρωπαίοι αναγκαστούν να υπομείνουν τις κακουχίες των διακοπών ρεύματος και των κλειστών εργοστασίων.
Από την άλλη, ένας ήπιος χειμώνας, με τις ενεργειακές προμήθειες να έχουν περισσότερες πιθανότητες να διαρκέσουν, όπως προβλέπουν οι αναλυτές, θα επιτρέψει στους ηγέτες της ΕΕ να πουν ότι αντιμετώπισαν το όπλο του Πούτιν για το φυσικό αέριο και κέρδισαν.
Σπάνια έχουν εξαρτηθεί τόσο πολλά από μια πρόγνωση του καιρού, υποστηρίζει το ειδησεογραφικό πρακτορείο.
Πάντως, είναι ακόμη πολύ νωρίς για να πούμε με βεβαιότητα ποιες θερμοκρασίες μπορούμε να περιμένουμε ή ακόμα και πόσες βροχοπτώσεις και ανέμους θα υπάρχουν για την παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές.
Ο Carlo Buontempo, διευθυντής της Υπηρεσίας Κλιματικής Αλλαγής Copernicus στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Μεσοπρόθεσμων Μετεωρολογικών Προβλέψεων, δήλωσε ότι οι αγορές ενέργειας έχουν ιστορικά δώσει μεγάλη προσοχή στις χειμερινές προβλέψεις που βγαίνουν τον Νοέμβριο.
Προς το παρόν, υπάρχει ένας αέρας επιφυλακτικής εμπιστοσύνης μεταξύ των διπλωματών της ΕΕ ότι οι προετοιμασίες για τον χειμώνα θα είναι αρκετές για να αποφευχθεί το εφιαλτικό σενάριο των κυλιόμενων μπλακ άουτ.
Οι αποθήκες φυσικού αερίου σε ολόκληρη την ΕΕ είναι ήδη κατά 86% γεμάτες, πολύ πριν από τον στόχο που είχε τεθεί για το 80% έως τον Νοέμβριο. Ένας διπλωμάτης της ΕΕ προέβλεψε ότι, ακόμη και αν ο Πούτιν διακόψει το υπόλοιπο 9% του φυσικού αερίου της ΕΕ που προέρχεται από τη Ρωσία (από 40% μόλις πέρυσι), το μπλοκ θα μπορούσε να αποφύγει τις διακοπές ρεύματος.
Την ίδια στιγμή, η τιμή του φυσικού αερίου έχει σταθεροποιηθεί, ενώ οι κυβερνήσεις και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επεξεργάζονται μέτρα για τη μείωση της ζήτησης και ακόμη και για τη χορήγηση δελτίων χρήσης ενέργειας. Η Goldman Sachs δήλωσε πρόσφατα πως αναμένει ότι οι τιμές θα πέσουν κάτω από τα 100 ευρώ ανά μεγαβατώρα τους πρώτους τρεις μήνες του 2023, πολύ χαμηλότερα από την κορύφωση-ρεκόρ του Αυγούστου που έφτασε τα 346 ευρώ.
Ο Aslak Berg, οικονομολόγος και πρώην σύμβουλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ελεύθερου Εμπορίου και της νορβηγικής κυβέρνησης, δήλωσε ότι η επίθεση της Ρωσίας στον εφοδιασμό της Ευρώπης με φυσικό αέριο έχει προκαλέσει σημαντική οικονομική ζημία. «Προκαλεί πόνο τώρα, αλλά η επίδραση μειώνεται με τον καιρό. Η οικονομία προσαρμόζεται, βρίσκετε άλλες πηγές φυσικού αερίου, ενέργειας, μειώνετε την κατανάλωση», δήλωσε.
Η αβεβαιότητα του 2023
Εάν ο φετινός χειμώνας είναι σύμφωνος με τον μέσο όρο της πενταετίας, η ανάλυση της εταιρείας ενεργειακών συμβούλων Wood Mackenzie προβλέπει ότι η Ευρώπη θα μπορούσε να περάσει με μόλις το ένα τέταρτο της αποθηκευτικής της ικανότητας φυσικού αερίου που έχει απομείνει. Εάν η Ρωσία προχωρήσει ακόμη περισσότερο και διακόψει όλες τις προμήθειές της, η ΕΕ θα πρέπει να υπολογίζει ότι θα έχει απομείνει περίπου το 15% του φυσικού αερίου στην αποθήκη μέχρι το τέλος του χειμώνα.
Εισερχόμενοι στο 2023, οι αναλυτές προβλέπουν ότι η αναπλήρωση των αποθεμάτων φυσικού αερίου το νέο έτος θα είναι πολύ πιο δύσκολη για την ΕΕ απ’ ό,τι το 2022, κάτι που πιθανόν να οδηγήσει τις τιμές και πάλι σε άνοδο. Σύμφωνα με την εκτίμηση της Goldman Sachs, αυτό οφείλεται στο ότι, σε αντίθεση με φέτος, η Ευρώπη θα βρίσκεται σε ένα σημείο εκκίνησης από το σχεδόν μηδενικό ρωσικό αέριο.
Αυτό σημαίνει ότι, ακόμη και αν η Ευρώπη ξεπεράσει αλώβητη τον φετινό χειμώνα, μπορεί να αντιμετωπίσει ένα ακόμη έτος ενεργειακής ανησυχίας.
«Το πόσο γρήγορα θα μπορέσει η ΕΕ να επιστρέψει σε ασφαλή επίπεδα αποθήκευσης φυσικού αερίου το 2023 θα εξαρτηθεί εν μέρει από το πόσο φυσικό αέριο θα έχει απομείνει από τον χειμώνα. Κι αυτό, όπως και τόσα άλλα αυτή τη στιγμή, εξαρτάται από τον καιρό», καταλήγει το Politico.