Τα ερείπια οικοδομής που χρονολογούνται από την περίοδο του Αυτοκράτορα Κωνσταντίνου στην Εκκλησία του Παναγίου Τάφου είναι μεταξύ των ανακαλύψεων που αποκαλύφθηκαν κατά τη διάρκεια των συνεχιζόμενων ανασκαφών στον χριστιανικό ιερό χώρο από τον Μάρτιο του 2022 ως μέρος ενός σύνθετου διετούς έργου επισκευής και αποκατάστασης πλακόστρωτων πετρών της αρχαίας εκκλησίας.
Τα ευρήματα παρουσιάστηκαν σε ηγέτες της χριστιανικής κοινότητας του ναού κατά τη διάρκεια επίσκεψης στις ανασκαφές στις 11 Ιουλίου από τους Δρ. Beatrice Brancazi και Stefano De Togni, μέλη της αρχαιολογικής ομάδας από το Τμήμα Αρχαιοτήτων του Πανεπιστημίου Sapienza της Ρώμης που εκτελούν το έργο υπό τη διεύθυνση της καθηγήτριας Francesca Romana Stasolla, με τη βοήθεια των καθηγητών Giorgia Maria Annoscia και Massimiliano David.
Οι ερευνητές είπαν ότι τα στρώματα βράχου του λατομείου πέτρας που χρησιμοποιήθηκε κατά την ανέγερση της εκκλησίας κατά την περίοδο του Κωνσταντίνου είχαν αποκαλυφθεί.
«Βρέθηκαν τα στρώματα βράχου του λατομείου», είπε η Romana Stasolla σε δελτίο τύπου που εξέδωσε η Φραγκισκανική Επιμελήτρια των Αγίων Τόπων μετά την επίσκεψη των χριστιανών ηγετών.
Σύμφωνα με την παράδοση, μέχρι τον πρώτο αιώνα π.Χ. ο χώρος στον οποίο βρίσκεται η εκκλησία ήταν λατομείο πέτρας και τα ίχνη αυτών των δραστηριοτήτων είναι ακόμη ευδιάκριτα στα παρεκκλήσια κάτω από τη σημερινή εκκλησία.
Οι ανασκαφές
Οι ανασκαφές γίνονται ανάλογα με το πού γίνονται εργασίες αποκατάστασης στα πεζοδρόμια και τον Μάιο οι αρχαιολόγοι ξεκίνησαν την ανασκαφή στο βόρειο σηκό της βασιλικής, γνωστό και ως Καμάρες της Παναγίας, και σε τμήμα της βορειοδυτικής ροτόντας. Οι εργασίες γίνονται όλο το εικοσιτετράωρο και με τρόπο που να μην διαταράσσεται η καθημερινή κίνηση εντός της εκκλησίας. Είναι η πρώτη φορά που γίνεται μια τέτοια συστηματική ανασκαφή του ναού.
Οι αρχαιολόγοι είπαν ότι βρήκαν επίσης στοιχεία για τάφρες που έσκαψε ο Ιταλός Φραγκισκανός μοναχός και ο καθηγητής αρχαιολογίας του Studium Biblicum Franciscanum, Virginio Corbo, τη δεκαετία του 1960. Το δημοσίευμα του Τύπου σημείωσε ότι τα στρώματα του λατομικού βράχου αποτελούνται από διαφορετικά ύψη από «βαθιές και ανώμαλες τομές». «Οι λειτουργίες του εργοταξίου του Κωνσταντίνου είχαν ως πρωταρχική τους απαίτηση τη γεφύρωση τέτοιας ανομοιομορφίας υψομέτρου για τη δημιουργία ενός ενιαίου και ομοιογενούς σχεδίου για την κατασκευή των δομών της εκκλησίας και των παραρτημάτων της», είπε η Romana Stasolla στην ανακοίνωση.
Προοδευτικά στρώματα εδάφους πλούσια σε κεραμικό υλικό που επιτρέπουν την αποστράγγιση του νερού χρησιμοποιήθηκαν για την ισοπέδωση της περιοχής, είπε. Κατάφεραν επίσης να αναλύσουν τις μεθόδους κατασκευής της θεμελίωσης του βόρειου περιμετρικού τοίχου του Κωνσταντινικού συγκροτήματος, είπε, και αποκάλυψαν ψηφιδωτά πλακίδια που πιστεύεται ότι προέρχονται από πεζοδρόμια δαπέδου.
Ο Κωνσταντίνος ξεκίνησε την κατασκευή μιας εκκλησίας στο σημείο το 326 π.Χ., χτίζοντας πάνω από τον ναό του Ρωμαίου αυτοκράτορα Αδριανού του Καπιτωλίου Δία που χτίστηκε μεταξύ 135 και 136 π.Χ. καθώς κατέστειλε μια αντιρωμαϊκή εξέγερση ιδρύοντας την πόλη Aelia Capitolina. Στη βορειοδυτική περιοχή της ροτόντας οι αρχαιολόγοι συνέχισαν την ανασκαφή μιας σήραγγας κοντά στο αυλάκι, που παραδοσιακά θεωρούνταν ως ο τάφος του Ιησού από τους χριστιανούς, που είχε αποκαλυφθεί κατά την πρώτη φάση των εργασιών αποκατάστασης στην εκκλησία. Η σήραγγα κατεβαίνει κατακόρυφα 2,8 μ. δίπλα στο κουφάρι και μετά συνεχίζει οριζόντια προς τα βόρεια, ανέφερε η έκθεση.
«Η ανακάλυψή του σε σχέση με την ανασκαφική στρωματογραφία και η σύνδεσή του με ολόκληρο το σύστημα εκροής νερού είναι μια σημαντική πτυχή στη μελέτη των αρχιτεκτονικών στοιχείων και θα αναλυθεί στο πλαίσιο του έργου», αναφέρεται στην έκθεση. Η επεξεργασία των υλικών που αποκαλύφθηκαν στην ανασκαφή πραγματοποιείται σε πραγματικό χρόνο μεταξύ Ιερουσαλήμ και Ρώμης, σημειώνεται στην έκθεση, και τα δεδομένα που υποβλήθηκαν σε επεξεργασία κατά τη διάρκεια της ανασκαφής εισάγονται σε μια βάση δεδομένων που δημιουργήθηκε για το έργο, η οποία συνδέεται με διαφορετικές ιστορικές και αρχειακές πηγές με απομακρυσμένες υποστήριξη από μέλη της ομάδας στη Ρώμη.
Αυτή η δεύτερη φάση των εργασιών αποκατάστασης στον Ναό του Παναγίου Τάφου διεξάγεται υπό τη διεύθυνση της Φραγκισκανικής Επιμέλειας των Αγίων Τόπων σε συνεργασία με το Ελληνορθόδοξο Πατριαρχείο και το Αρμενικό Πατριαρχείο, τους τρεις ιστορικούς φύλακες της Εκκλησίας σύμφωνα με τη συμφωνία για το Status Quo του 1852, που εδραίωσε την εδαφική διαίρεση μεταξύ των χριστιανικών κοινοτήτων στην εκκλησία και σε άλλους ιερούς χριστιανικούς χώρους.
Κατά την έναρξη των πρόσφατων εργασιών αποκατάστασης και ανασκαφής τον Μάρτιο, ο καθηγητής Giorgo Piras, διευθυντής του Τμήματος Αρχαίων Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Sapienza της Ρώμης, δήλωσε στην The Jerusalem Post ότι τα περισσότερα από τα λείψανα που βρέθηκαν πιθανότατα θα καλυφθούν σύμφωνα με η παρούσα κατάσταση.
