Σε μια αποκαλυπτική συζήτηση στο ΚΠΙΣΝ με τον διευθυντή της «Καθημερινής», Αλέξη Παπαχελά, η πρώην καγκελάριος της Γερμανίας, Άνγκελα Μέρκελ, αναφέρθηκε με δραματικό τόνο στην κρίσιμη περίοδο του 2015, αποκαλύπτοντας τις τεταμένες στιγμές που σημάδεψαν τις σχέσεις της με την Ελλάδα και την αγωνιώδη προσπάθειά της να κρατήσει τη χώρα στην Ευρωζώνη, παρά τις έντονες πιέσεις και τις εσωτερικές διαφωνίες.
Μια κρίση που συγκλόνισε την Ευρώπη
«Το 2010, η κρίση στην Ελλάδα αποκαλύφθηκε σε όλο της το μέγεθος», δήλωσε η Μέρκελ, περιγράφοντας το δίλημμα που αντιμετώπισε. «Η Ελλάδα χρειαζόταν χρήματα, αλλά η ‘ρήτρα μη διάσωσης’ του ευρώ περιόριζε τις επιλογές μας». Σε μια συνάντηση με τον τότε πρωθυπουργό Γιώργο Παπανδρέου, τον ρώτησε ευθέως τι επιθυμούσε, για να λάβει την αινιγματική απάντηση: «Τίποτα». Η σιωπή του Παπανδρέου στη συνεδρίαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου ενίσχυσε την εικόνα της Μέρκελ ως της «αυστηρής» ηγέτιδας που αρνούνταν τη χρηματοδότηση, ενώ ο Χέρμαν Βαν Ρομπάι, πρόεδρος του Συμβουλίου, κατέγραψε μια λιτή δέσμευση: «Η Ελλάδα θα κάνει ό,τι χρειάζεται, και εμείς θα στηρίξουμε το ευρώ».
Η σύγκρουση με τον Σόιμπλε και η απόφαση του 2011
Το 2011, η Μέρκελ έλαβε μια κρίσιμη απόφαση: «Θα έκανα ό,τι περνούσε από το χέρι μου για να κρατήσω την Ελλάδα στην Ευρωζώνη». Ωστόσο, η στάση του υπουργού Οικονομικών της, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, που πίεζε για έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ, δημιούργησε ένταση. «Του τηλεφωνούσα κάθε ώρα, εξηγώντας την κατάσταση, γιατί ήθελα οι αποφάσεις να είναι κοινές», αποκάλυψε, υπογραμμίζοντας την εσωτερική μάχη εντός της γερμανικής κυβέρνησης.
Η δραματική σχέση με τον Τσίπρα
Η άνοδος του Αλέξη Τσίπρα στην εξουσία το 2015 έφερε νέες προκλήσεις. Η Μέρκελ περιέγραψε την πρώτη τους συνάντηση στις Βρυξέλλες ως ψυχρή και την επίσκεψή του στο Βερολίνο ως ιδιαίτερα τεταμένη. «Όταν τον είδα να χαιρετά τους οπαδούς του έξω από την Καγκελαρία, σκέφτηκα ο θεός να φυλάει!», είπε με νόημα.
Η απόφαση του Τσίπρα να προχωρήσει σε δημοψήφισμα αποτέλεσε κεραυνό εν αιθρία. «Ήταν το πιο σοκαριστικό τηλεφώνημα της καριέρας μου», δήλωσε, περιγράφοντας τη σιωπή που ακολούθησε όταν ο Τσίπρας της ανακοίνωσε ότι θα ζητήσει από τον ελληνικό λαό να απορρίψει τη συμφωνία με τους δανειστές.
«Τον ρώτησα ποιο θα είναι το αποτέλεσμα, και μου είπε ‘Δεν ξέρω’. Εκεί έχασα τη φωνή μου».Παρά τις δυσκολίες, η Μέρκελ εξήρε την ελληνική διαπραγματευτική ομάδα που κατέληξε στο τρίτο μνημόνιο μετά από 17 ώρες έντονων συνομιλιών, σημειώνοντας το υψηλό επίπεδο επαγγελματισμού της
Το μεταναστευτικό και η συνεργασία με την Τουρκία
Η Μέρκελ αναφέρθηκε επίσης στη μεταναστευτική κρίση του 2015, περιγράφοντας την «δραματική» κατάσταση στην Ελλάδα, όπου καθημερινά έφταναν 10.000 πρόσφυγες. «Η Τουρκία δεν έκανε τίποτα για να ελέγξει τις ροές», είπε, εξηγώντας την απόφασή της να υποστηρίξει τη συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας, παρά τις δυσκολίες. «Η πολιτική είναι realpolitik.Το 95% των προσφύγων δεν έμπαινε στην ΕΕ. Ως αντάλλαγμα η Τουρκία πήρε χρήματα. Ήταν παρά πολύ μεγάλη πίεση εκείνη την περίοδο.
Έπρεπε να συνομιλήσω με τον Ερντογάν», τόνισε, περιγράφοντας την επίσκεψή της στα πολυτελή ανάκτορα της Κωνσταντινούπολης, όπου η πίεση για λύση ήταν ασφυκτική.
Μια κρίσιμη κληρονομιά
Η Μέρκελ αναγνώρισε τις αντικρουόμενες απόψεις της με τον Αντώνη Σαμαρά, με τον οποίο διατηρούσε φιλία σε κομματικό επίπεδο, αλλά διαφωνούσε συχνά για το κούρεμα του ελληνικού χρέους. «Ήθελα να αποφορτίσω την Ελλάδα, αλλά ο Τρισέ προειδοποιούσε ότι ένα κούρεμα θα κλόνιζε την εμπιστοσύνη στο ευρώ», εξήγησε. Η στάση της, παρόλο που συχνά θεωρήθηκε αυστηρή, είχε ως στόχο τη μακροπρόθεσμη σταθερότητα της Ελλάδας και της Ευρωζώνης.Η συζήτηση ανέδειξε το βάρος των αποφάσεών της σε μια από τις πιο ταραχώδεις περιόδους της ευρωπαϊκής ιστορίας, αποκαλύπτοντας τις εσωτερικές και εξωτερικές πιέσεις που διαμόρφωσαν την πολιτική της. Η Ελλάδα, όπως τόνισε, παρέμεινε στο ευρώ χάρη στην αποφασιστικότητά της, αλλά οι πληγές της κρίσης παραμένουν ανοιχτές, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην ευρωπαϊκή συνείδηση.
