Η εφαρμογή της συμφωνίας που επικύρωσε ήδη η τουρκική βουλή, θα ολοκληρωθεί αν μπορέσει να σταθεί στα πόδια της η νόμιμη κυβέρνηση της Λιβύης, λέει τώρα ο Ερντογάν, αφήνοντας ανοικτό παράθυρο ελιγμών.
Η τουρκική εθνοσυνέλευση επικύρωσε με συντριπτική πλειοψηφία το μνημόνιο συνεννόησης, που συνυπέγραψαν στις 27 Νοεμβρίου η τουρκική κυβέρνηση με τη διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση εθνικής ενότητας της Λιβύης για τις υφαλοκρηπίδες και τις ζώνες θαλάσσιας δικαιοδοσίας στην Ανατολική Μεσόγειο.
Όπως μεταδίδουν τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης, τα οποία επικαλείται το Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων, το μνημόνιο εγκρίθηκε με 293 ψήφους. Υπέρ της συμφωνίας ψήφισαν τέσσερα κόμματα, το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ), το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP), το Κόμμα Εθνικιστικού Κινήματος (MHP) και το Καλό Κόμμα (ΙΥΙ Parti).
Την επικύρωση από τη Βουλή είχε προαναγγείλει από χθες ο υπουργός Ενέργειας της Τουρκίας, Φατίχ Ντονμεζ, λίγες ώρες πριν από τη συνάντηση του πρωθυπουργού της Ελλάδας κ. Μητσοτάκη με τον Πρόεδρο της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν.
Ο Τούρκος Πρόεδρος, μιλώντας σήμερα στους δημοσιογράφους στο Λονδίνο, είπε πως η Τουρκία δεν πρόκειται να υποχωρήσει στο θέμα του μνημονίου της με τη Λιβύη για τη θαλάσσια δικαιοδοσία στην Ανατολική Μεσόγειο. Ωστόσο άφησε ανοικτό ένα παράθυρο ελιγμών, λέγοντας ότι θα προχωρήσει στην εφαρμογή αν μπορέσει να σταθεί στα πόδια της (στο ύψος της) η νόμιμη κυβέρνηση της Λιβύης.
Η διαιρεμένη Λιβύη
Η Λιβύη είναι από το 2014 διαιρεμένη σε αντίπαλα στρατιωτικά και πολιτικά στρατόπεδα τα οποία έχουν την έδρα τους στην πρωτεύουσα Τρίπολη και στην ανατολική Λιβύη. Η κυβέρνηση Σάρατζ βρίσκεται σε σύγκρουση με τις δυνάμεις με επικεφαλής τον Χαλίφα Χάφταρ που έχουν την έδρα τους στην ανατολική Λιβύη.
Ο Χάφταρ ελέγχει το μεγαλύτερο μέρος των λιβυκών πετρελαιοπηγών και πετρελαϊκών εγκαταστάσεων, όμως τα πετρελαϊκά έσοδα ελέγχονται από την κεντρική τράπεζα στην Τρίπολη. Οι δύο αντίπαλες στρατιωτικές συμμαχίες αντιπαρατίθενται επίσης στα περίχωρα της πρωτεύουσας.
Τον Ιούνιο, ο Λιβυκός Εθνικός Στρατός (LNA) του Χάφταρ ανακοίνωσε πως διέκοψε όλες τις σχέσεις με την Τουρκία και πως όλες οι τουρκικές εμπορικές πτήσεις ή τα τουρκικά πλοία που προσπαθούν να φθάσουν στη Λιβύη θα αντιμετωπίζονται ως εχθρικά.
Σύμφωνα με διπλωμάτες, η Άγκυρα έχει προμηθεύσει τον Σάρατζ με μη επανδρωμένα αεροπλάνα και με φορτηγά, ενώ ο LNA δέχεται υποστήριξη από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και την Αίγυπτο.
Σημειώνεται ότι η κυβέρνηση στην ανατολική Λιβύη, όπου εδρεύουν από το 2014 υπό τον Χαλίφα Χάφταρ πολιτικές παρατάξεις αντίθετες στην κυβέρνηση του Φάγεζ αλ-Σάρατζ, έχει ανακοινώσει πως το Μνημόνιο Συνεννόησης για τα θαλάσσια σύνορα είναι «παράνομο».
Γαλλία και Γερμανία έθεσαν επίμονα το θέμα
Η αρμόδια για τις εξωτερικές υποθέσεις επιτροπή του κοινοβουλίου που εδρεύει στην ανατολική Λιβύη αποκάλεσε το Μνημόνιο Συνεννόησης «κατάφωρη παραβίαση της ασφάλειας και της κυριαρχίας της Λιβύης» και απειλή για «την ειρήνη και την ασφάλεια στη Μεσόγειο».
Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε ότι Γαλλία και Γερμανία έθεσαν επίμονα το θέμα της συμφωνίας της Τουρκίας με τη Λιβύη κατά την τετραμερή στο Λονδίνο, προσθέτοντας πως ρώτησε την Γαλλία η οποία επέμενε παρά τις διευκρινίσεις του ίδιου «γιατί επιμένει τόσο τη στιγμή που δεν είναι εγγυήτρια δύναμη».
Για τη στάση της αξιωματικής αντιπολίτευσης στο θέμα ο Ερντογάν είπε «αυτοί παρακολουθούν από τις κερκίδες κι εμείς παίζουμε ποδόσφαιρο στο γήπεδο».
Σε δηλώσεις του από το Λονδίνο στους Τούρκους δημοσιογράφους, είπε ακόμη ότι το μνημόνιο συνεννόησης με τη Λιβύη το υπέγραψαν με τη νόμιμη κυβέρνηση της χώρας.
«Αυτή τη στιγμή οι φίλοι μας το διαβίβασαν στη Βουλή και η διαδικασία είναι σε εξέλιξη αυτή τη στιγμή. Αφού περάσει από την βουλή και γίνει ταχέως αυτό το βήμα θα έχει τεθεί πλέον σε ισχύ», ανέφερε. Αλλά, πρόσθεσε, «ασφαλώς η απέναντι πλευρά είναι αντίθετη. Εκείνοι που διεκδικούν δικαιώματα σε αυτά που δεν έχουν δικαιώματα σε τέτοια κατάσταση ασφαλώς βρίσκουν δυσκολίες».
Ασφαλώς, είπε, «όπως είναι ενοχλημένες κυρίως Ελλάδα αλλά και η Αίγυπτος, η ελληνοκυπριακή διοίκηση στη νότια Κύπρο (όπως είπε αναφερόμενος στην Κυπριακή Δημοκρατία) και το Ισραήλ, ενθαρρύνουν και την ΕΕ».
«Τώρα στην τετραμερή και η Γαλλία και η Γερμανία επέμειναν σε αυτό το θέμα. Εμείς κάνανε τις απαραίτητες δηλώσεις αλλά δυστυχώς η ενόχληση της Γαλλίας εξακολούθησε».
Μετά είπε «εσύ γιατί επιμένεις τόσο πολύ γι αυτό; Έχεις δικαίωμα εσύ εδώ; Εδώ εγγυήτριες χώρες είναι η Τουρκία, η Ελλάδα, η Βρετανία. Εσύ από που μπαίνεις εδώ; Εμείς εδώ χρησιμοποιούμε το δικαίωμά μας ως εγγυήτριες χώρες. Εκεί έχουμε ομογενείς μας και είμαστε με το μέρος των ομογενών μας. Επομένως θα εργαστούμε μέχρι τέλους για να προστατεύσουμε και τα δικά τους συμφέροντα. Δεν τίθεται θέμα να τους αποποιηθούμε», είπε ο Τούρκος Πρόεδρος.
Ο Ταγίπ Ερντογάν ανέφερε ότι «αυτή τη στιγμή το δίκιο βρίσκει το δρόμο του» και αυτό τους ενοχλεί. «Αλλά όλη η ιστορία είναι εδώ. Τώρα βλέπετε κάποιοι έχουν προσεγγίσεις όπως ‘αποσυρθείτε από εκεί, μην μένετε εδώ, διαφορετικά θα τα στείλουμε στην πατρίδα σας’. Εμείς εδώ θα προστατεύσουμε το δίκαιο των ομογενών μας», επανέλαβε.
Αναφερόμενος στην συμφωνία με τη Λιβύη, ο Τούρκος Πρόεδρος είπε ότι με αυτό το βήμα κάποιοι λένε ψέματα. «Εκτοξεύουν ηλιθιότητες του τύπου ότι δεν είναι σύμφωνη με το διεθνές δίκαιο και το διεθνές δίκαιο της θάλασσας», είπε ο Τούρκος πρόεδρος.
Κληθείς να σχολιάσει δήλωση του τουρκικού κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης CHP ότι η συμφωνία αυτή θα προκαλέσει νέες συζητήσεις, ο Τούρκος Πρόεδρος ανέφερε «πολύ σωστά το είπε». «Ασφαλώς και θα προκαλέσει νέες συζητήσεις. Ο χρόνος κυλάει σαν το νερό. Όλα αυτά τα κείμενα συμφωνίας θα ονομάζονται συμφωνίες ή μνημόνια; Όλα αυτά πρέπει να επικαιροποιηθούν. Αυτοί δεν ξέρουν καν ποιος έχει την πιο μεγάλη ακτογραμμή στην Μεσόγειο. Θα το μάθουν και αυτό. Να μας συγχωρέσουν αλλά υπάρχουν αυτοί οι “Μεσιέ’ που πηγαινοέρχονται, η χώρα τράβηξε πολλά από αυτούς», ανέφερε ο Ταγίπ Ερντογάν.
