Το VPN αξιοποιείται από χρήστες του ίντερνετ σε όλον τον κόσμο για μια σειρά λόγους. Ας δούμε τι είναι, τι κάνει και ποιες είναι οι διαδεδομένες εφαρμογές της εν λόγω τεχνολογίας.
Για τους περισσότερους, απλούς χρήστες διαδικτύου, η τεχνολογία VPN έχει μεγαλύτερο ενδιαφέρον ως προς το τι κάνει, τι σημαίνει και πώς χρησιμοποιείται παρά ως προς το τι είναι το VPN.
Συνοπτικά, το VPN επιτρέπει στον χρήση να συνδεθεί με ασφάλεια σε ένα άλλο δίκτυο μέσω του ίντερνετ. Το VPN μπορεί να χρησιμοποιηθεί για πρόσβαση σε ιστοτόπους (sites) παρακάμπτοντας γεωγραφικούς περιορισμούς, προστασία των δεδομένων που διακινούμε από ενοχλητικά ή δόλια «μάτια», απόκρυψη της δραστηριότητάς μας, αλλά και πολλές ακόμη λειτουργίες.
Πριν προχωρήσουμε, όμως, αναλυτικά στο «τι κάνει το VPN» ας δούμε συνοπτικά πώς ακριβώς λειτουργεί.
Τι σημαίνει VPN;
Το VPN είναι συντομογραφία του αγγλικού όρου «Virtual Private Network», στα ελληνικά «Εικονικό Ιδιωτικό Δίκτυο». Το VPN επεκτείνει ένα ιδιωτικό δίκτυο σε δημόσιο δίκτυο, όπως αυτό που έχουμε συνηθίσει να ονομάζουμε διαδίκτυο (ίντερνετ).
Έτσι ο χρήστης έχει τη δυνατότητα να ανταλλάσσει δεδομένα με άλλες συσκευές σαν να ήταν συνδεδεμένος σε ιδιωτικό δίκτυο, ενώ έχει συνδεθεί μέσω δημόσιου δικτύου. Το VPN είναι ουσιαστικά ένα δίκτυο με χαρακτηριστικά τοπικού δικτύου (LAN) στο οποίο συνδέονται υπολογιστές από όλον τον κόσμο.
Τι είναι το VPN;
Με πιο απλά λόγια, το VPN συνδέει μέσω διαδικτύου τον υπολογιστή του χρήστη (ή το κινητό, το tablet, κτλ) με κάποιο άλλο σύστημα κάπου στον κόσμο (διακομιστή) και ο χρήστης αποκτά πρόσβαση στο ίντερνετ χρησιμοποιώντας τη σύνδεση αυτού του συστήματος.
Με ακόμη πιο απλά λόγια, εσύ συνδέεσαι με τον διακομιστή και μετά αυτός συνδέεται με το ίντερνετ για εσένα.
Έτσι, η σύνδεσή σου αποκτά τα χαρακτηριστικά αυτού του συστήματος. Εάν για παράδειγμα το σύστημα βρίσκεται στη Γαλλία, εσύ είναι σαν να συνδέεσαι στο ίντερνετ μέσω Γαλλίας, με τα χαρακτηριστικά που θα είχε κι ένας κάτοικος στο Παρίσι.
Η μετάδοση των δεδομένων από και προς το «άλλο σύστημα» (τον διακομιστή) είναι κρυπτογραφημένη και τα δεδομένα ανταλλάσσονται μέσα από ένα σύστημα σήραγγας υψηλής ασφάλειας. Ως εκ τούτου, τα δεδομένα μας παραμένουν θεωρητικά κρυπτογραφημένα και προστατευμένα.
Ασφάλεια των δεδομένων μέσω VPN
Εάν για παράδειγμα, χρησιμοποιούμε υπηρεσίες e-banking μέσα από ένα δημόσιο Wi-Fi (όπως του δήμου ή μιας καφετέριας), ενδεχομένως τα δεδομένα μας να μην είναι ασφαλή. Θεωρητικά, λοιπόν, εάν συνδεθούμε μέσω VPN, ό,τι κάνουμε θα μείνει κρυμμένο στο VPN.
Εταιρείες παρέχουν υπηρεσίες VPN για ιδιώτες είτε με πληρωμή ανά μήνα είτε δωρεάν με ορισμένους περιορισμούς (π.χ. όριο στον όγκο δεδομένων που διακινούνται, περιορισμοί στην ταχύτητα). Ο χρήστης χρησιμοποιώντας κάποιο user name και κωδικό αποκτά πρόσβαση στο VPN.
Είναι απαραίτητο το VPN;
Στο ερώτημα εάν η χρήση VPN είναι απαραίτητη, η ειλικρινής απάντηση είναι ότι εξαρτάται. Ο τρόπος που λειτουργεί, οι πρακτικές εφαρμογές του και φυσικά το κόστος συνδρομής για όσους θέλουν απρόσκοπτη σύνδεση στο ίντερνετ, είναι αυτά που κάποιος πρέπει να λάβει υπόψη του για να αποφασίσει εάν θα χρησιμοποιήσει VPN ή όχι.
Εάν για παράδειγμα, ένας χρήσης συνηθίζει να χρησιμοποιεί δημόσια δίκτυα WiFi, διακινεί ευαίσθητα δεδομένα και θέλει ένα εξτρά επίπεδο ασφάλειας, ίσως το VPN να ήταν χρήσιμο. Από την άλλη, κάποιος που συνηθίζει να μπαίνει στο διαδίκτυο από το σπίτι του, με μια ιδιωτική σύνδεση και χρησιμοποιεί τις πιο βασικές λειτουργίες (π.χ. να βλέπει τον καιρό και να διαβάζει τις ειδήσεις στο διαδίκτυο), μια συνδρομή VPN ίσως να περιττεύει.
Τι κάνει το VPN;
Με βάση όλα τα παραπάνω, ας δούμε τώρα τι κάνει το VPN και για ποιους σκοπούς χρησιμοποιείται στην πράξη.
Παρακάτω περιγράφονται για ενημερωτικούς σκοπούς ορισμένοι διαδεδομένοι τρόποι που το VPN χρησιμοποιείται. Σε καμία περίπτωση δεν ενθαρρύνεται η χρήση της εν λόγω τεχνολογίας για παράνομους σκοπούς.
- Παράκαμψη γεωγραφικών περιορισμών σε ιστοσελίδες: Όσοι χρησιμοποιούν το YouTube ενδεχομένως να έχουν πέσει σε μαύρη οθόνη με το μήνυμα «Αυτό το βίντεο δεν είναι διαθέσιμο στη χώρα σας». Μέσω VPN αυτό παρακάμπτεται.
- Πρόσβαση σε sites που έχουν απαγορευτεί: Μέσω VPN χρήστες, όπως δημοσιογράφοι, αποκτούν πρόσβαση σε σελίδες που μπορεί να έχουν μπλοκαριστεί σε μια χώρα (π.χ. οι περιορισμοί της Κίνας στο Twitter).
- «Ανώνυμη» πρόσβαση στο διαδίκτυο: Χρήστες αξιοποιούν το VPN για να κρύψουν την ταυτότητά τους και το πού βρίσκονται όταν μπαίνουν στο διαδίκτυο. Θεωρητικά το μόνο που είναι ορατό στην εταιρεία που ο χρήστης πληρώνει για πρόσβαση στο ίντερνετ (δηλαδή στον πάροχο) είναι η σύνδεση με το VPN. Όλα τα άλλα δεδομένα (π.χ. οι σελίδες που μπαίνει) είναι κρυμμένα στο VPN. Σημειώνεται ότι πολλές εταιρείες που παρέχουν υπηρεσίες VPN καταγράφουν τη δραστηριότητα και εάν ζητηθεί από τις Αρχές μπορούν να αποκαλύψουν όλα τα σχετικά δεδομένα.
- Κατέβασμα αρχείων μέσω torrent: Χρήστες που κατεβάζουν αρχεία μέσω torrent χρησιμοποιούν VPN ώστε να αποφύγουν περιορισμούς του παρόχου διαδικτύου σε τέτοιες σελίδες ή να αποφύγουν ποινικές συνέπειες.
- Πρόσβαση σε οικιακό δίκτυο εξ' αποστάσεως: Μέσω VPN, οι χρήστες αποκτούν πρόσβαση στο οικιακό τους δίκτυο ενώ βρίσκονται εκτός σπιτιού προκειμένου να πλοηγηθούν σε αρχεία ή να παίξουν παιχνίδια σαν να ήταν στο ίδιο τοπικό δίκτυο (LAN).
- Πρόσβαση στο δίκτυο εργασίας εξ’ αποστάσεως: Επαγγελματίες, όταν βρίσκονται εκτός γραφείου, συνηθίζουν να αποκτούν πρόσβαση στο εταιρικό δίκτυο μέσω VPN για να χρησιμοποιήσουν πόρους της εταιρείας (π.χ. αρχεία της δουλειάς). Στόχος εδώ είναι η ασφάλεια του ίδιου του εταιρικού δικτύου από την απευθείας «έκθεσή» του στο διαδίκτυο.
