Του Μάνου Χατζηγιάννη
Οι επαναληπτικές εκλογές της Κωνσταντινούπολης την προσεχή Κυριακή δείχνουν πως ίσως τελικά η δημοκρατία στην Τουρκία αποδειχθεί πολύ σκληρή για να πεθάνει.
Αντί να αποτελεί παράδειγμα του τρόπου με τον οποίο πεθαίνουν οι δημοκρατίες, η εν πολλοίς αυθαίρετη επανάληψη της εκλογικής αναμέτρησης της Κωνσταντινούπολης δύναται να δώσει φιλί ζωής στην Τουρκία υπογραμμίζοντας το γεγονός ότι δεν σβήνουν όλα τόσο εύκολα, παρά τις πολιτικές του “σουλτάνου” σε μια χώρα που το καθεστώς βλέπει παντού εχθρούς, από τον στρατό και τον δημόσιο τομέα μέχρι τον τύπο και τα social media.
Η Κωνσταντινούπολη θα μεταβεί, λοιπόν, και πάλι στις κάλπες την Κυριακή για να επιλέξει μεταξύ του βασικού υποψηφίου της αντιπολίτευσης Ekrem İmamoğlu του Δημοκρατικού Λαϊκού Κόμματος (CHP) και του Binali Yıldırım του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP). Ο İmamoğlu κέρδισε την αρχική ψηφοφορία στις 31 Μαρτίου, αλλά ακυρώθηκε αργότερα από το εκλογικό συμβούλιο της χώρας μετά από καταγγελίες του ΑΚΡ για απάτη και παρατυπίες.
“Πολλοί ερμήνευσαν την ακύρωση του προηγούμενου αποτελέσματος ως μέρος του καθοδικού σπιράλ της τουρκικής δημοκρατίας και της συνεχιζόμενης αυταρχικής μετατόπισης υπό τον Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν”, σύμφωνα με τον Murat Somer, καθηγητή στο πανεπιστήμιο Koç της Κωνσταντινούπολης και μελετητή στο Stanford.
«Η άνοδος του αυταρχισμού προκαλεί μια εξίσου ισχυρή φιλοδημοκρατική αντίδραση. Και η περίπτωση της επανάστασης της Κωνσταντινούπολης προσφέρει πληροφορίες για το πώς τέτοιες παρορμήσεις μπορεί να είναι σε θέση να πετύχουν ενάντια στην πολωτική και λαϊκιστική αυταρχική πολιτική», γράφει ο Somer στην ανάλυσή του.
Οι παρατηρητές υποτιμούσαν πολύ καιρό την αυταρχική δυναμική του ΑΚΡ, προτιμώντας να το θεωρουν ως ένα μοντέλο ισλαμικού δημοκρατικού κόμματος, λέει ο Somer. Ενώ σήμερα είναι συνηθισμένο για τα δυτικά μέσα ενημέρωσης να καταδικάζουν την αυτοκρατορία του Ερντογάν, ο καθηγητής πιστεύει ότι υποτιμούν τα δημοκρατικά κομμάτια της χώρας.
"Η τουρκική κοινωνία δεν παραιτήθηκε από την ενεργητική και παθητική αντίσταση και μέχρι στιγμής αρνήθηκε να δεχτεί την αυτοκρατορία ως κανονική. Εν τω μεταξύ, το AKP και το καθεστώς Erdogan αποδυναμώνονται με την πτώση της δημοτικότητας και της νομιμότητάς τους και αναπτύσσοντας εσωτερικές διαιρέσεις”, δήλωσε ο Somer.
Μετά την ψηφοφορία της 31ης Μαρτίου, η αντιπολίτευση φύλαξε τις ψήφους για μια επανακαταμέτρηση στην Κωνσταντινούπολη και στη συνέχεια καθόρισε το δικό της ψηφιακό σύστημα για να μετρήσει και να ανακοινώσει αποτελέσματα, σύμφωνα με τον Somer. Αυτό μπορεί να μην είναι αρκετό για την αποκατάσταση της δημοκρατίας, αλλά μπορεί να γίνει όταν συνδυαστεί με νέα είδη ηγεσίας που αναδύονται από την αντιπολίτευση.
Αντί να διαμαρτυρηθεί και να καταγγείλει τις πολιτικές του ΑΚΡ, όπως έκανε εδώ και χρόνια, για την ψηφοφορία της 31ης Μαρτίου το CHP πλησίασε τους ψηφοφόρους και αγκάλιασε την ενότητα, ευθυγραμμιζόμενο με το εθνικιστικό “Καλό Κόμμα” και κερδίζοντας την υποστήριξη των ισλαμιστών και του κυριότερου φιλοκουρδικού κόμματος.
"Για παράδειγμα, το Ίμαμογλου έχει οργανώσει μια εκστρατεία που απευθύνεται στα συναισθήματα των ψηφοφόρων και στην προσωπική εμπιστοσύνη. Έχει επικεντρωθεί στην εξήγηση του τι θέλει να κάνει, αντί να επικρίνει το τι κάνει λάθος το AKP ", δήλωσε ο Somer.
Οι φόβοι της νοθεία την Κυριακή είναι ευρέως διαδεδομένοι, αλλά οι περισσότερες δημοσκοπήσεις υποδεικνύουν ότι ο İmamoğlu θα κερδίσει.
"Οι Κωνσταντινοπολίτες θα μπορέσουν να ξεκινήσουν μια διαδικασία που θα μπορούσε τελικά να οδηγήσει σε μια ισχυρότερη και πιο περιεκτική δημοκρατία από αυτή που προηγήθηκε του AKP και από εκείνη που το κόμμα AKP αρχικά προσπάθησε να οικοδομήσει", κατέληξε ο Somer.
