Ολοκληρώθηκαν χθες οι επαφές του Αρχιεπισκόπου Κύπρου Χρυσοστόμου με τους προκαθήμενους των Εκκλησιών της Σερβίας, της Βουλγαρίας και της Ελλάδας. Επαφές που ήλθαν ως συνέχεια της πρόσφατης συνάντησης των Πατριαρχών Αλεξανδρείας, Αντιοχείας και Ιεροσολύμων στην Κύπρο με βασικό αντικείμενο το ουκρανικό εκκλησιαστικό ζήτημα.
Κάποιες ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες που φθάνουν στα γραφεία του ΠΕΝΤΑΠΟΣΤΑΓΜΑ αναφέρουν πως πολύ πιθανόν ο κ. Χρυσόστομος να βρεθεί και στην Μόσχα το αμέσως προσεχές διάστημα.
Όπως και να έχει η κυπριακή πολιτική της “μέσης γραμμής” όπως αυτή έχει αποτυπωθεί εδώ και τρεις μήνες και ήδη έχει ακολουθηθεί από την Ρουμανία φαίνεται να είναι η -έστω προσωρινή-λύση στο πρόβλημα, δεδομένης και της κατάστασης αναβρασμού που επικρατεί στην Ουκρανία με τις κόντρες Φιλάρετου-Επιφάνιου, κάτι που εμποδίζει τις Αυτοκέφαλες Εκκλησίες να λάβουν θέση.
Πλην των Σέρβων, οι οποίοι, και στην τελευταία συνεδρίαση της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας τους επαναεπιβεβαίωσαν την απόρριψη της νέας εκκλησιαστικής δομής στην Ουκρανία και επανέλαβαν την στήριξη στον Μητροπολίτη Ονούφριο.
Αυτήν ουσιαστικά την στάση μετέφερε και ο Πατριάρχης Ειρηναίος και οι Συνοδικοί Ιεράρχες στον Κύπριο Αρχιεπίσκοπο.
Οι δύο Προκαθήμενοι συζήτησαν θέματα που αφορούν την παραχώρηση της Αυτοκεφαλίας της Εκκλησίας της Ουκρανίας από το Οικουμενικό Πατριαρχείο, αλλά και άλλα θέματα που αφορούν την Ορθοδοξία ανά την οικουμένη. Αυτό που έχουμε ξαναγράψει είναι πως οι Σέρβοι έχουν παρελθόν σε “διπλωματικούς ελιγμούς”, κάτι που φάνηκε και στην Σύνοδο της Κρήτης το 2016 όταν όλα έδειχναν πως δεν θα συμμετάσχουν, αλλά τελικά έδωσαν το “παρών”, άραγε με τι αντάλλαγμα; Οι Σέρβοι το μόνο που νοιάζονται είναι μην υπάρξει περίπτωση Μαυροβούνιο και Σκόπια να πατήσουν στο “ουκρανικό μοντέλο” και με την αρωγή του Φαναρίου να διεκδικήσουν αυτοκεφαλία.
Επίσης οι Σέρβοι κόπτονται για το καθεστώς του Κοσσυφοπεδίου και των Μετοχίων και δείχνουν διατεθειμένοι να γύρουν την πλάστιγγα προς την μεριά εκείνη που θα τους βοηθήσει να τα διατηρήσουν.
Αναφορικά πάντως με το Εκκλησιαστικό Ζήτημα της “Εκκλησίας της Μακεδονίας” (Σκοπίων), ενδιαφέρον έχει ένα άρθρο του δημοσιογράφου Marjan Nikolovski, στο οποίο αποτυπώνονται όλες οι αντιθέσεις στην σερβική πολιτική.
Σε αυτό μεταξύ άλλων ο αναλυτής επικαλείται την συνέντευξη Βαρθολομαίου στην εφημερίδα «Πολίτικα» της Σερβίας, “όταν είπε ότι δεν έχει σκοπό να αλλάξει τα όρια της Εκκλησίας Σερβίας, με το οποίο πρώτα απ’ όλα γνωρίζει σε όλους ότι αυτός έχει το δικαίωμα αυτό. Ειδάλλως θα έλεγε ότι δεν έχει δικαίωμα να το κάνει αυτό, και όχι ότι δεν έχει σκοπό. Αλλά, δεύτερο, πολύ σημαντικό σ’ αυτή την συνέντευξη είναι ότι ο Παναγιώτατος συνδέει τον σκοπό αυτό με δύο κομβικά πράγματα. Λέει: «εάν γι’ αυτό δεν υπάρχει μεγαλύτερη ανάγκη και κατάλληλο αίτημα». Η ανάγκη είναι προφανής, ενώ το αίτημα απεστάλη στο γραφείο του πριν από ένα χρόνο. Με άλλα λόγια, ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος αυτή την στιγμή έχει στο τραπέζι του όλα τα επιχειρήματα για να γίνει κριτής σ’ αυτή την εκκλησιαστική αντιπαράθεση” αναφέρει και εμπλέκει και την Βουλγαρία.
“Κάτι που περισσότερο βοηθά την κατάσταση είναι ο ρόλος που έπαιξε η Εκκλησία της Βουλγαρίας. Αν και θα βοηθούσε ακόμη περισσότερο το συλλείτουργο που έπρεπε να γίνει μεταξύ των Εκκλησιών μας, ήταν αρκετό και το γεγονός που, κατόπιν αιτήσεως της Συνόδου μας, η Εκκλησία Βουλγαρίας δημιούργησε επιτροπή για διάλογο με την Αρχιεπισκοπή Αχρίδος. Αυτό τσιμέντωσε την αδυναμία της Εκκλησίας της Σερβίας για κυριαρχία αυτών των επαρχιών και ενεργοποίησε τον συναγερμό στο Φανάρι ότι είναι καιρός για επίλυση του θέματος. Αυτό θα το διαβάσετε και στο γράμμα του Πατριάρχη Βαρθολομαίου προς την Εκκλησία Βουλγαρίας, με το οποίο υπενθύμιζε στην Σόφια ότι δεν έχει το δικαίωμα να αναμειχτεί και ότι η επίλυση των προβλημάτων αυτής της φύσεως ανήκει στο Οικουμενικό Πατριαρχείο.
Έτσι και στο Βελιγράδι άναψε ο κόκκινος συναγερμός ότι και επίσημα πλέον είναι κοντά το τέλος του δικαιώματός τους για κυριαρχία πάνω σ’ αυτές τις επαρχίες, οπότε στο διάστημα του περασμένου έτους έψαχναν πολλούς τρόπους να σώσουν την κατάσταση, χρησιμοποιώντας την Εκκλησία της Ρωσίας, αλλά και δυσφημήσεις και προσωπικές επιθέσεις στον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο. Όλα αυτά γίνονταν μέχρι την στιγμή όταν ο Πατριάρχης Μόσχας Κύριλλος, επίσης σε συνέντευξη για την σερβική «Πολίτικα», τους προσγείωσε, βεβαιώνοντας την δυνατότητα ο Βαρθολομαίος να εκδώσει Τόμο αυτοκεφάλου για την Εκκλησία στην Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας και ότι αυτό είναι πραγματικότητα” λέει ο δημοσιογράφος.
Ενώ στην συνέχεια αναλύει “το παιχνίδι” ως εξής:
“Σύμφωνα με το σχέδιο που δημιουργήθηκε σ’ αυτή την Σύνοδο της Ιεραρχίας, πρώτα δημόσια μέσω κάποιων ΜΜΕ, παράλληλα και κρυφά μέσω κάποιων πολιτικών, αλλά και εκκλησιαστικών δορυφόρων της Σερβίας στην Βόρεια Μακεδονία, πρέπει να πουληθεί το μυθιστόρημα ότι η Εκκλησία Σερβίας είναι έτοιμη να αναγνωρίσει και να δεχτεί πως το μέλλον αυτής της Εκκλησίας μπορεί να είναι και το αυτοκέφαλο, αλλά μόνο όταν εφαρμοστεί η Συμφωνία της Νις. Αυτό στην πράξη πρέπει να είναι η δεύτερη φάση από την φημισμένη αυτή Συμφωνία, βάσει της οποίας δημιουργήθηκε η παράλληλη ιεραρχία, η Αρχιεπισκοπή του Ιωάννη. Αυτό το σχέδιο προβλέπει οι δύο Εκκλησίες στην χώρα να ενωθούν, δεχόμενες την δικαιοδοσία της Εκκλησίας Σερβίας με μορφή της ευρέως αυτονομίας, και μετά αυτή η ενωμένη Εκκλησία να ειδοποιήσει την Ιεραρχία της Σερβίας ότι οι επαρχίες γυρίζουν στην ενότητα με την Εκκλησία Σερβίας. Αυτή η πραγματικότητα θα βεβαιωθεί σε Σύνοδο και περαιτέρω θα ειδοποιηθούν οι άλλες τοπικές Εκκλησίες, πρωτίστως το Οικουμενικό Πατριαρχείο το οποίο, σε συναίνεση με τις άλλες Εκκλησίες θα ορίσει την μελλοντική κατάσταση αυτής της Εκκλησίας. Στην πρώτη όψη για πολλούς θα φανεί ελκυστικό, όμως που κρύβεται η παγίδα;
Αυτό το μυθιστόρημα με το οποίο η Αρχιεπισκοπή Αχρίδος πρέπει να εμπαιχτεί έχει δύο επίπεδα. Το πρώτο είναι όλα αυτά να πετύχουν και η Εκκλησία να εισέλθει σε μια καινούργια περίοδο αβεβαιότητας και επαναφορά στην θέση που είχε πριν από 50 χρόνια, διαδικασία που θα γεννήσει νέα σχίσματα και χωρισμούς σε αυτονομιστές και αυτοκεφαλιστές, που μπορεί να έχει σοβαρές εκκλησιαστικές συγκρούσεις, όμως η Εκκλησία Σερβίας θα κερδίσει ένα σπασμένο εκκλησιαστικό σώμα, το οποίο εύκολα θα υπόκειται σε χειρισμό. Αυτό πραγματικά μπορεί να γίνει, επειδή ολόκληρη η διαδικασία μπορεί πάλι να διαρκέσει χρόνια, αν όχι και δεκαετίες.
Το δεύτερο επίπεδο είναι να εισέλθει η Αρχιεπισκοπή Αχρίδος στην διαδικασία διαπραγματεύσεων με την Εκκλησία Σερβίας. Εδώ αρκεί οι επιτροπές να καθίσουν στο τραπέζι και να αρχίσουν τις διαπραγματεύσεις, που στη συνέχεια θα πάρουν την κατεύθυνση που δεν θα συμφέρει καθόλου σε μας και η ενοχή για την αποτυχία απαράλλακτα να πέσει στους δικούς μας επισκόπους. Αυτή η κατάσταση θα είναι πολύ θετική για την Σερβία, επειδή θα έχει επιχειρήματα ενώπιον του Οικουμενικού Πατριαρχείου και εμείς θα δείξουμε κλασική ανευθυνότητα. Γιατί; Πολύ απλά! Εφόσον κάνατε έκκλητο προσφυγή προς τον Οικουμενικό Πατριάρχη και αυτός άρχισε την διαδικασία, εφόσον το επιχείρημά σας ήταν ότι η Εκκλησία Σερβίας δεν είναι αποφασισμένη για λύση, και πάλι γυρίσετε στο τραπέζι μαζί τους, τότε δεν έχετε τι να ζητάτε πλέον από τον Οικουμενικό Πατριάρχη, επειδή αυτός αποφασίζει όταν οι δυο πλευρές δεν πετυχαίνουν συμφωνία. Στο δικαστήριο πηγαίνετε όταν δεν μπορείτε να τα βρείτε, και όχι όταν συζητάτε.
Οι επίσκοποί μας έχουν μια ξεκάθαρη κατάσταση, εάν ξέρουν τι θέλουν ως αποτέλεσμα. Εάν ο σκοπός είναι το αυτοκέφαλο, η διεύθυνση είναι το Οικουμενικό Πατριαρχείο, ενώ στην πρόταση της Εκκλησίας Σερβίας αρκεί μόνο αυτή η απάντηση: «Όχι, ευχαριστώ, δεν ήσασταν καλή μητέρα!»”.
Η κατάσταση, λοιπόν, στην Σερβία είναι ίσως η πιο πολύπλοκη από όλες τις άλλες περιπτώσεις. Αλλά τα παρακλάδια του Σκοπιανού εκκλησιαστικού ζητήματος, φτάνουν μέχρι την Ελλάδα και τις “Νέες Χώρες”. Σήμερα το απόγευμα Βαρθολομαίος και Ιερώνυμος θα εγκαινιάσου μια νέα περίοδο αγαστών σχέσεων κατά πως φαίνεται, μετά το “παγόβουνο” του τελευταίου έτους, αλλά το ζήτημα είναι πως θα απαντήσει η Εκκλησία της Ελλάδος στις πιέσεις του Φαναρίου για το ουκρανικό.
Οι δηλώσεις μετά την χθεσινή συνάντηση Ιερώνυμου-Χρυσόστομου έμοιαζαν με φράσεις της Πυθίας! Πολύς λόγος για ενότητα και “ας πληγωθεί το πρόσωπο αλλά όχι η Εκκλησία”, αλλά αρκετή αοριστία.
Ο Αρχιεπίσκοπος κ. Ιερώνυμος καλωσόρισε τον Αρχιεπίσκοπο Κύπρου, ο οποίος στην αντιφώνησή του τόνισε, με αφορμή την πρωτοβουλία που έχει αναλάβει για το Ουκρανικό ζήτημα, ότι ελπίζει να είναι θετικά τα αποτελέσματα για την Εκκλησία. «Είχα πει ότι εάν κάνουμε κάποιο λάθος για έναν προκαθήμενο, αν τον αδικήσουμε, επειδή εμείς είμεθα θνητοί, με τον θάνατό μας πεθαίνει και το λάθος. Αν κάνουμε λάθος για την Εκκλησία, επειδή είναι αθάνατη η Εκκλησία, δυστυχώς μένει και το λάθος αθάνατο» υπογράμμισε ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου και συμπλήρωσε ότι «πρέπει να προσέξουμε να μην κάνουμε λάθος για την Εκκλησία. Είναι αμαρτία από τον Θεό. Για αυτό συνεχώς γνώμονας των ενεργειών μας πρέπει να είναι το καλώς νοούμενο συμφέρον της Εκκλησίας και δεν πρέπει να δούμε τα πρόσωπα. Όποια και να είναι δεν μας ενδιαφέρει. Μας ενδιαφέρει πρώτιστα η Εκκλησία. Και τα πρόσωπα είναι αγαπητοί φίλοι, τα αγαπούμε, τα σεβόμεθα. Θα δώσουμε τον καλόν εαυτόν μας στην υπηρεσία όλων, αλλά πρώτιστων η υπηρεσία στην Εκκλησία και ευελπιστώ ότι θα την υπηρετήσωμεν με όλην την δύναμιν την ψυχής μας να μην έχουμε σχίσμα».
Επεσήμανε, επίσης, ότι «η Εκκλησία έζησε στην πορεία της την αιωνόβιο πολλές τρικυμίες, ελπίζω να μη ζήσει άλλη. Αρκετά θέματα και προβλήματα έχει. Πρέπει να τα αντιμετωπίσουμε με θάρρος και με πίστη και αισιοδοξία. Με αυτές τις προϋποθέσεις έχω αναλάβει αυτό το έργο. Δεν είναι εύκολο, αλλά κανείς όταν πιστεύει, βάλει τον Σταυρό του, και ζητήσει τη χάρη του Θεού δεν έχει παρά να φέρει εις πέρας το έργο, γιατί την Εκκλησία την αγαπά περισσότερο από εμάς ο ίδιος ο ιδρυτής της ο Σωτήρας όλων ο Χριστός. Με αυτές τις προϋποθέσεις ξεκινήσαμε, με αυτές ευελπιστώ ότι θα τελειώσουμε. Είμεθα άνθρωποι, όλοι κάνουμε λάθη αλλά και μπορούμε με αγάπη και με πίστη τα λάθη να τα υπερβούμε με τη χάρη του Θεού».
Κατόπιν, ο Αρχιεπίσκοπος κ. Ιερώνυμος τόνισε: «Πράγματι τα λόγια σας είναι σοφά, πράγματι οι προβληματισμοί σας είναι σωστοί. Εναπόκειται τώρα όλοι μας από τη θέση που είμαστε και διακονούμε να δούμε το θέμα υπεύθυνα και όχι προσωπικά, είτε να υποστηρίξουμε προσωπικά συμφέροντα, αλλά το γενικότερο συμφέρον της Εκκλησίας και ιδιαίτερα την ενότητα».
Ανάμεσα σε Βελιγράδι και Αθήνα ο Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος πέρασε και από την Βουλγαρία, η οποία επίσης σαν την Αθήνα, δεν έχει λάβει επίσημη θέση στο ουκρανικό παραπέμποντας το θέμα σε μελέτη επιτροπών.
Ο Βούλγαρος Πατριάρχης και ο Κύπριος Αρχιεπίσκοπος μοιράστηκαν αίσθημα αδελφικής αγάπης και φιλίας μεταξύ της Βουλγαρικής Ορθόδοξης Εκκλησίας και της Κυπριακής Αρχιεπισκοπής, αλλά δεν φάνηκε να μοιράζονται και τις ίδιες ανησυχίες για το ουκρανικό και τα απόνερά του...
Υπενθυμίζεται πως η Βουλγαρική Εκκλησία έχει απορρίψει την εναλλακτική της συγκλήσεως μιας Πανορθόδοξης Συνόδου για το ουκρανικό.
https://www.youtube.com/watch?v=FVk9wEX5R8A
