Σημαντικές εξελίξεις αναμένονται τα επόμενα 24ωρα στην κυπριακή ΑΟΖ, με την Τουρκία να ετοιμάζεται για την έναρξη γεώτρησης, παράνομα φυσικά. Αμέσως μετά την εισβολή του "Πορθητή" στην Α.Μεσόγειο, βλέπουμε άμεση κλιμάκωση, ακόμα και στρατικοποίηση της κρίσης μέσω της άσκησης "Θαλασσόλυκος".
Η ΕΕ τουλάχιστον φραστικά καταδικάζει τις τουρκικές ενέργειες, ωστόσο όλα δείχνουν πως Ελλάδα-Κύπρος θα είναι μόνες τους σε οποιαδήποτε επιπλέον κλιμάκωση από την τουρκική πλευρά.
Ένα δεκαήμερο μετά την εισβολή στην κυπριακή ΑΟΖ το τουρκικό γεωτρύπανο «Πορθητής» (Φατίχ) φαίνεται να έχει ξεκινήσει προετοιμασία για γεώτρηση. Εξελίξεις οι οποίες έρχονται να επιβεβαιώσουν τις ανησυχίες των κυπριακών Αρχών.
Ενώ τις προηγούμενες ημέρες τα τρία πλοία υποστήριξης, Sancar (Sophie Siem), Korkut (Siem Louisa) και Altan (Siem Sasha), έκαναν τα δρομολόγια από το λιμάνι Αττάλειας μέχρι και το γεωτρύπανο και αντίστροφα άδεια, χωρίς να μεταφέρουν εξοπλισμό, από την Κυριακή άρχισε να μεταφέρεται κάποιος εξοπλισμός στο γεωτρύπανο. Κινήσεις που αποτελούν μέρος της προετοιμασίας για γεώτρηση.
Όλο το προηγούμενο διάστημα οι κινήσεις των τριών πλοίων υποστήριξης περισσότερο είχαν να κάνουν με πόλεμο νεύρων από τουρκικής πλευράς. Κινήσεις «πολιτικής πειρατείας» που στόχευαν στο να προκαλέσουν ακόμα περισσότερο τη Λευκωσία. Από την άλλη, δεν αποκλείεται οι κινήσεις αυτές να είναι απόρροια της απειρίας και σειράς τεχνικών προβλημάτων και ελλείψεων στην πραγματοποίηση γεωτρήσεων με τον «Πορθητή». Τα επόμενα 24ωρα αναμένεται να υπάρξει πιο ξεκάθαρη εικόνα ως προς τις ενέργειες του τουρκικού γεωτρύπανου.
Την ίδια ώρα εντείνονται τα νομικά μέτρα της Κυπριακής Δημοκρατίας κατά εμπλεκόμενων εταιρειών. Οι μεγαλύτερες διεθνώς εξειδικευμένες εταιρείες, που συνεργάστηκαν με την Τουρκία στην προηγούμενη γεώτρηση του «Πορθητή» εντός τουρκικής υφαλοκρηπίδας, έχουν διαβεβαιώσει ότι δεν παρέχουν καμιά βοήθεια στην παράνομη γεώτρηση. Τα στοιχεία δείχνουν, όμως, ότι συνεργάζονται πέραν των δέκα «δευτεροκλασάτων» εταιρειών, που παρέχουν εξοπλισμό και εξειδικευμένες υπηρεσίες για την παράνομη δραστηριότητα του «Πορθητή».
Η Κυπριακή Δημοκρατία προχωρά σε σειρά άλλων μέτρων προς αυτές τις εταιρείες, με σκοπό να αποσυρθούν από την παράνομη δραστηριότητα. Στο μικροσκόπιο για μέτρα και ενέργειες, μπαίνουν και ασφαλιστικές εταιρείες που ασφαλίζουν πλοία, εξοπλισμό και προσωπικό, αφού η ασφαλιστική κάλυψη δεν καλύπτει παράνομη δραστηριότητα.
Παράλληλα με τις κινήσεις εντός της ΑΟΖ, η Τουρκία έχει ξεκινήσει την άσκηση «Θαλασσόλυκος 2019». Πρόκειται για τη μεγαλύτερη άσκηση του πολεμικού ναυτικού και η οποία θέλει να προκαλέσει ακόμα μεγαλύτερη ένταση στην περιοχή. Η Λευκωσία, ωστόσο, διαμηνύει πως παρά τις προκλήσεις οι κυπριακοί ενεργειακοί σχεδιασμοί δεν επηρεάζονται.
Καταδίκη Τουρκίας στην έκθεση της Κομισιόν
Η έκθεση της Κομισιόν για την Τουρκία αναμένεται να αντανακλά την κατάφωρη παραβίαση της κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας στην ΑΟΖ, δημιουργώντας ένα σημαντικό «σκαλοπάτι» στις συζητήσεις που επιδιώκεται να ενταθούν ενόψει της Συνόδου Κορυφής του Ιουνίου, προκειμένου η υποψήφια χώρα να υποστεί κόστος για τις έκνομες δραστηριότητές της.
Η στάση που θα τηρήσει η Κομισιόν προκύπτει ευθέως μέσα από την τοποθέτηση του αρμοδίου Επιτρόπου Γιοχάνες Χαν, ο οποίος είχε συνάντηση με τον ΥΠΕΞ Νίκο Χριστοδουλίδη, ενώ η Ύπατη Εκπρόσωπος Φεντερίκα Μογκερίνι υπογράμμισε στην κεκλεισμένων των θυρών συνεδρία του Συμβουλίου, ότι «αυτή τη φορά πρέπει να δράσουμε με αποφασιστικότητα». Στη συζήτηση και μετά από τοποθέτηση του ΥΠΕΞ Νίκου Χριστοδουλίδη οι υπουργοί Εξωτερικών της Γαλλίας και της Ελλάδας, εξέφρασαν στήριξη προς την Κύπρο.
Ο Επίτροπος Διεύρυνσης Γιοχάνες Χαν δήλωσε ότι «είχα μια καλή συνάντηση με τον υπουργό Εξωτερικών της Κύπρου και ότι «συμμερίζομαι την έντονη ανησυχία του για τις σχεδιαζόμενες γεωτρήσεις της Τουρκίας εντός της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης της Κύπρου». Ο Επίτροπος Διεύρυνσης πρόσθεσε ότι «το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καταδίκασε αυτές τις ενέργειες στην ανατολική Μεσόγειο και η θέση του αυτή εξακολουθεί να υφίσταται», αφήνοντας σαφώς να εννοηθεί ότι η επισήμανση της Συνόδου Κορυφής όχι μόνο δεν θα περάσει απαρατήρητη από την έκθεση της Κομισιόν, αλλά θα αποτελέσει σημαντική παράμετρο των υποδείξεων που θα περιλαμβάνει η έκθεση που θα εκδοθεί στις 29 Μαΐου.
Στόχος της Λευκωσίας και του Νίκου Χριστοδουλίδη είναι η Τουρκία να βρεθεί αντιμέτωπη με την καταβολή ευρωπαϊκού κόστους για τις έκνομες δραστηριότητες στην ΑΟΖ, κάτι άλλωστε που ανέφερε ο ΥΠΕΞ κατά τη χθεσινή συζήτηση στο Συμβούλιο, επισημαίνοντας χαρακτηριστικά ότι «η κατάσταση, απαιτεί ανάληψη συλλογικών και συγκεκριμένων μέτρων από μέρους της Ένωσης, στη βάση των προνοιών των Συνθηκών της Ε.Ε, και των σχετικών με το θέμα κοινών δηλώσεων της Ένωσης».
Ο Νίκος Χριστοδουλίδης ανέφερε ακόμη ότι «με τις ενέργειες της, η Τουρκία δεν ενεργεί κατά των ενεργειακών σχεδιασμών της Κυπριακής Δημοκρατίας, αλλά κατά των συμφερόντων ολόκληρης της Ευρωπαϊκής Ένωσης». Η Τουρκία απέρριψε τον διάλογο και τη διεθνή νομιμότητα, υπογράμμισε ο κ. Χριστοδουλίδης για να επισημάνει ότι επανειλημμένα κάλεσε την Τουρκία να ξεκινήσουν συζητήσεις για την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών, πρόταση την οποία απέρριψε.
Επιπρόσθετα, τόνισε ότι «ούτε και τα μηνύματα που έστειλε η Ε.Ε. και οι εταίροι μας, σε πνεύμα αλληλεγγύης, δεν φαίνεται να έχουν εισακουστεί μέχρι στιγμής από την Τουρκία. Αντιθέτως», είπε, «η Άγκυρα συνεχίζει τις προκλητικές της ενέργειες, λίγες εβδομάδες πριν από την έκδοση της Έκθεσης Προόδου σε σχέση με την ενταξιακή της πορεία και κατά παραβίαση των δεσμεύσεων που η ίδια έχει αναλάβει έναντι της Ένωσης».
Νωρίτερα, ο κ. Χριστοδουλίδης συμμετείχε στη συνάντηση των ΥΠΕΞ της Ε.Ε. και των χωρών που μετέχουν στην Ανατολική Εταιρική Σχέση (Αρμενία, Αζερμπαϊτζάν, Λευκορωσία, Γεωργία, Μολδαβία, Ουκρανία). Στο περιθώριο των εργασιών της συνάντησης για την Ανατολική Εταιρική Σχέση ο κ. Χριστοδουλίδης είχε συνάντηση με τον ΥΠΕΞ του Αζερμπαϊτζάν.
Νέες υποδείξεις προς Άγκυρα
Μετά την ολοκλήρωση του Συμβουλίου, στην καθιερωμένη συνέντευξη Τύπου, η Ύπατη Εκπρόσωπος Φεντερίκα Μογκερίνι επανέλαβε τις υποδείξεις της Ε.Ε., υπενθυμίζοντας την έκκληση προς την υποψήφια χώρα «να επιδείξει αυτοσυγκράτηση, να σεβαστεί τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κύπρου στην ΑΟΖ της και να απόσχει από κάθε τέτοια έκνομη ενέργεια επί της οποίας η Ε.Ε. θα απαντήσει κατάλληλα και σε πλήρη αλληλεγγύη με την Κύπρο.
Αυτή η θέση εκφράστηκε εκ νέου πολύ ξεκάθαρα στη Σύνοδο του Σιμπίου την περασμένη εβδομάδα και αυτή είναι επίσης η ξεκάθαρη θέση των υπουργών που εκφράστηκε σήμερα, με αλληλεγγύη προς την Κύπρο», ανέφερε η Ύπατη Εκπρόσωπος, η οποία παράλληλα επανέλαβε την έντονη ανησυχία της Ε.Ε. για την εξαγγελθείσα πρόθεση της Τουρκίας να προχωρήσει σε γεωτρήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ. Όπως ήδη αναφέραμε, στην κεκλεισμένων Σύνοδο των ΥΠΕΞ, η κ. Μογκερίνι επεσήμανε χαρακτηριστικά ότι «αυτή τη φορά πρέπει να δράσουμε με αποφασιστικότητα».
