Τα μνημεία της Ελλάδας, έχουν πολλούς κινδύνους να αντιμετωπίσουν, όπως οι σεισμοί, οι πυρκαγιές οι πλημμύρες. Τι πρέπει να κάνουμε για να μπορέσουμε να τα διαφυλάξουμε;
Τραγικές μνήμες, αλλά και φόβους για τη διατήρηση ιστορικών μνημείων της Ελλάδας, ξύπνησε η καταστροφή που προκάλεσε η πυρκαγιά στην Παναγία των Παρισίων, στο Παρίσι.
Ο ναός στο κέντρο της γαλλικής πρωτεύουσας υπέστη σοβαρή καταστροφή από τη φωτιά που ξέσπασε το απόγευμα της Δευτέρας.
Την ώρα που ο πλανήτης παρακολουθούσε άφωνος τον μεγαλοπρεπή ναό να παραδίνεται στις φλόγες, οι Έλληνες αρχαιολόγοι, αλλά και οι έχοντες καλή μνήμη, θυμήθηκαν τη σοβαρή ζημιά που υπέστη, επίσης από φωτιά, το Τέμενος Βαγιαζήτ στο Διδυμότειχο, πριν λίγα χρόνια.
Στις 22 Μαρτίου 2017, τα ξημερώματα, πυρκαγιά κατέστρεψε την ξύλινη οροφή του μνημείου, με την πυροσβεστική να μιλά για «εκτενείς υλικές ζημιές».
https://youtu.be/o6NKhK4v89Y
«Η ξύλινη οροφή καταστράφηκε με τον ίδιο τρόπο», όπως και η Παναγία των Παρισίων, «κι όμως δεν έχουν αποδοθεί ακόμη ευθύνες», καταγγέλλει η Σταματία Μαρκέτου, πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων, μιλώντας στο Sputnik.
«Ξέρουμε ότι ήταν όλα κάτω από την πίεση μιας εργολαβίας. Το ίδιο έγινε και στο Παρίσι που απ' ό,τι διαβάσαμε, ξεκίνησαν εργασίες συντήρησης σε μια εποχή λιτότητας, χωρίς τα απαραίτητα κονδύλια», συμπληρώνει η ίδια.
Με αφορμή την καταστροφή στην παριζιάνικη εκκλησία, η κ. Μαρκέτου κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για ελληνικά μνημεία. Πρώτα στη «λίστα», τα μνημεία από ξύλο, όπως λέει, αναφερθείσα στα «πολύτιμα τέμπλα από ξύλο» που έχουμε σε εκκλησίες.
«Φαντάζεστε πόσο εύκολα μπορεί να καεί ένα μνημείο Βυζαντινό ή μεταβυζαντινό; Ή τα αρχοντικά;» θέτει το ερώτημα, προσθέτοντας ότι από πυρκαγιά μπορεί να κινδυνεύσουν ακόμη και μουσεία, καθώς έχουν ξύλινα τμήματα.
Οι φυσικές καταστροφές δεν περιορίζονται στην πυρκαγιά. Ζημιές σε μνημεία μπορεί να προκληθούν επίσης από σεισμούς, κεραυνούς ή πλημμύρες, όπως εξηγεί ο Γιάννης Μαυρικόπουλος, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Υπαλλήλων Φύλαξης Αρχαιοτήτων (ΠΕΥΦΑ).
Ο κ. Μαυρικόπουλος δίνει ως παράδειγμα το Ασκληπιείο της Ρόδου που πριν μερικά χρόνια χτυπήθηκε από τον Εγκέλαδο, καθώς και το μουσείο της Κεφαλονιάς που επίσης υπέστη ζημιές από τον πρόσφατο σεισμό.
Τα μνημεία, όπως λέει, «χρειάζονται υποστήριξη και αναστήλωση», τόσο μετά από σεισμούς, όσο και πριν το «ταρακούνημα» προκειμένου να υποστούν τη μικρότερη δυνατή ζημιά. Δυστυχώς, όμως, «η Πολιτεία δεν έχει κάνει αυτά που πρέπει για να αναστηλώσει και να προστατεύσει τα μνημεία», υποστηρίζει.
Ζημιές και φθορές μπορούν να προκαλέσουν επίσης οι κεραυνοί, προσθέτει ο κ. Μαυρικόπουλος, ενθυμούμενος και το τραγικό περιστατικό με τον τραυματισμό τουριστών.
Ξεχωριστό κίνδυνο για τα μνημεία αποτελούν και οι πλημμύρες. «Τέτοια προβλήματα έχουμε στο ανάκτορο της Ζάκρου στην Κρήτη (σ.σ. τα θερινά ανάκτορα του Μίνωα), το οποίο είναι συνέχεια πλημμυρισμένο επειδή είναι σε χαμηλότερο σημείο από τη στάθμη της θάλασσας», εξηγεί.
Επιστρέφοντας στον κίνδυνο των πυρκαγιών, ο πρόεδρος της ΠΕΥΦΑ, επισημαίνει ότι Θάσος και Κνωσός αντιμετωπίσουν κινδύνους διότι «δεν ξεκινάει έγκαιρα η αποψίλωση των (σ.σ. ξερών) χόρτων».
Υπενθυμίζει, μάλιστα, ότι στην Κνωσό «με μεγάλο κόπο σταμάτησαν τη φωτιά να μην μπει μέσα στο ανάκτορο».
Ποιος έχει ξεχάσει, άλλωστε, τις πυρκαγιές του 2007 οι οποίες στοίχισαν τη ζωή δεκάδων ανθρώπων και ταυτόχρονα απείλησαν την Αρχαία Ολυμπία, καίγοντας τον Κρόνιο Λόφο; Οι φωτογραφίες βρέθηκαν τότε στα πρωτοσέλιδα αρκετών εφημερίδων της εποχής.
Η Αρχαία Ολυμπία, «κινδύνευσε καθώς αν και υπήρχαν κάποια συστήματα, (ο χώρος) δεν ήταν σωστά οργανωμένος και προφυλαγμένος», παρατηρεί ο κ. Μαυρικόπουλος.
Τι πρέπει να γίνει;
Η έλλειψη προσωπικού, η ανεπαρκής πρόληψης και μέτρα προστασίας, είναι προβλήματα που καλείται ο κρατικός μηχανισμός να βελτιώσει για τη διαφύλαξη των μνημείων στη χώρα μας.
«Τα μνημεία θέλουν συντήρηση, αλλά να γίνεται από ειδικούς και όχι με τη βιασύνη εταιρειών και εργολάβων με σκοπό να τελειώνουμε γρήγορα για να έχουμε περισσότερο κέρδος», τονίζει η κ. Μαρκέτου.
Η πρόεδρος του Συλλόγου Αρχαιολόγων ζητά «ενιαία πολιτική» για τα μνημεία. Παρότι παραδέχεται ότι σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί να προσλάβουμε εργολάβους, τονίζει ότι «θα πρέπει να υπάρχει έλεγχος» και αυτοί που παραλαμβάνουν το έργο «να είναι σίγουροι για το αποτέλεσμα» και να μην αρκούνται σε οτιδήποτε προτείνει ο εργολάβος με μόνο κριτήριο το κόστος.
Αναφέρει ως παράδειγμα τα συστήματα πυρόσβεσης: Πρέπει να είναι μελετημένα, υπογραμμίζει, διότι η ποσότητα και η πίεση του νερού ενδεχομένως να καταστρέψουν ένα μουσείο ή άλλο χώρο σε περίπτωση πυρκαγιάς.
Μελανά σημεία στην εφαρμοζόμενη πολιτική καταδεικνύει και ο κ. Μαυρικόπουλος. «Η ελληνική πολιτεία δεν επανεπενδύει τα χρήματα που εισπράττει», τονίζει. «Έχουμε μεγάλες ελλείψεις σε προσωπικό άρα και μικρότερες δυνατότητες παρέμβασης», προσθέτει.
Παρατηρεί, μάλιστα, ότι αντί να επενδύουμε στα υπάρχοντα μουσεία για καλύτερη φύλαξη και προστασία, κατασκευάζονται νέα που επίσης πάσχουν στα ίδια θέματα.
Και οι δύο συνομιλητές μας, υπενθυμίζουν εξάλλου την υπόθεση με τη λίστα των μνημείων που παραχωρήθηκαν στο ΤΑΙΠΕΔ. «Είναι ένας κίνδυνος, όχι γιατί θα πάνε σε ξένα χέρια, αλλά γιατί θα ενδιαφέρονται μόνο να κερδίσουν από τα μνημεία», τονίζει η κ. Μαρκέτου.
«Η υπόθεση δεν έχει ξεκαθαρίσει», τονίζει από την πλευρά του, ο κ. Μαυρικόπουλος, μιλώντας για μια υπόθεση «που μας προσβάλει» και καλώντας την πολιτεία να «προγραμματιστεί και να κοιτάξει την προστασία των μνημείων».
πηγή: sputniknews.gr
