Μπορούν οι προεδρικές εκλογές των Σκοπίων να επηρεάσουν τη Συμφωνία των Πρεσπών;
Κάτι λιγότερο από τρεις μήνες, έχουν περάσει από τη στιγμή που η Συμφωνία των Πρεσπών, κυρώθηκε από το ελληνικό κοινοβούλιο, έγινε νόμος του ελληνικού κράτους και η γειτονική χώρα αναγνωρίστηκε ως «Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας». Οι αντιδράσεις στο εσωτερικό της Ελλάδας δεν έχουν κοπάσει ακόμα, ωστόσο, όπως όλα δείχνουν η πορεία της γειτονικής χώρας δεν έχει καθοριστεί ακόμα.
Και αυτό επειδή στις επικείμενες εκλογές της 21ης Απριλίου που διεξάγονται στη Βόρεια Μακεδονία, οι δημοσκοπήσεις δίνουν στα δύο αντίπαλα στρατόπεδα διαφορά της τάξεως του 4% με την αδιευκρίνιστη ψήφο να υπερβαίνει το 30%.
Από τη μία πλευρά, ο υποψήφιος του κυβερνητικού συνασπισμού που αποτελεί τον εκλεκτό του Ζόραν Ζάεφ, ο Στέβο Πεντάροφσκι που είναι ο συντονιστής για την ένταξη της γειτονικής χώρας στο ΝΑΤΟ, φαίνεται να προηγείται με μόλις τέσσερις μονάδες διαφορά από το εθνικιστικό στρατόπεδο, συγκεντρώνοντας ένα ποσοστό της τάξεως του 28-29%.
Από την άλλη πλευρά, η Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα, καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο των Σκοπίων, η οποία είναι η υποψήφια του μεγαλύτερου κόμματος της αντιπολίτευσης, του εθνικιστικού VMRO-DPMNE που αντιτάχθηκε με κάθε τρόπο στη Συμφωνία, συγκεντρώνει ένα ποσοστό της τάξεως του 24-25%.
«Η διαφορά τους είναι οριακή και με το ποσοστό των αναποφάσιστων, μπορεί εύκολα να ανατραπεί υπέρ του VMRO — DPMNE», επισημαίνει πηγή της γειτονικής χώρας στο Sputnik.
Ο τρίτος πόλος της αναμέτρησης είναι ο Μπλέριμ Ρέκα, καθηγητής Πανεπιστημίου στο Τέτοβο, ο οποίος συγκεντρώνει τη στήριξη από τα αντιπολιτευόμενα αλβανικά κόμματα και το ποσοστό που κερδίζει στις δημοσκοπήσεις είναι 10-12%.
Τα σενάρια
Η Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα, στη γραμμή του κόμματός της πολέμησε με ένθερμο τρόπο τη συμφωνία των Πρεσπών λέγοντας ότι είναι «ασύμφορη« για τη χώρα της. Η υποψήφια υποστήριξε ότι θα σεβαστεί την ονομασία «Βόρεια Μακεδονία», αλλά την ίδια στιγμή τόνισε ότι μπορεί να κινηθεί διαδικασία μέσω του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης, στη δικαιοδοσία του οποίου εμπίπτει η Συμφωνία των Πρεσπών, σε περίπτωση που υπάρξει διένεξη γύρω από την εφαρμογή της εντός η εκτός της χώρας.
«Αν τελικά εκλεγεί η υποψήφια του VMRO-DPMNE, τότε, δεδομένων των δηλώσεών της, μπορεί να προκαλέσει ζητήματα για την εφαρμογή της Συμφωνίας των Πρεσπών. Αυτό μπορεί να το εκμεταλλευτεί μια επόμενη ελληνική κυβέρνηση και να καταγγείλει τη Συμφωνία, επικαλούμενη θεμελιώδη παραβίασή της από την πλευρά των γειτόνων», επισημαίνει στο Sputnik o διεθνολόγος, μόνιμος λέκτορας της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, ο Βενιαμίν Καρακωστάνογλου.
«Θυμίζω ότι ο απερχόμενος πρόεδρος της χώρας Γκιόργκι Ιβανόφ εκλεγμένος με το εθνικιστικό κόμμα, δεν υπέγραφε τη Συμφωνία των Πρεσπών και σύμφωνα με το Σύνταγμα των Σκοπίων έχει κάποιες εκτελεστικές αρμοδιότητες για ζητήματα ασφάλειας και εξωτερικής πολιτικής. Στο ίδιο μήκος κύματος, κατά την άποψή μου, μπορεί να κινηθεί και η υποψήφια από το ίδιο κόμμα, καθώς ενδέχεται να κωλυσιεργεί τμήματα της εφαρμογής της», προσθέτει.
«Αν ο Στέβο Πεντάροφσκι χάσει στις εκλογές, τότε ο Ζόραν Ζάεφ, όπως δήλωσε ο ίδιος, θα αναλάβει την πολιτική ευθύνη που του αναλογεί και θα δρομολογήσει τις διαδικασίες για πρόωρες βουλευτικές εκλογές στη χώρα. Ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα επιβράδυνε και την εφαρμογή της Συμφωνίας των Πρεσπών από τη μεριά των Σκοπίων, καθώς θα ενίσχυε τις αντιτιθέμενες φωνές στην Συμφωνία. Στην αντίθετη περίπτωση η φιλοευρωπαϊκή κυβέρνηση της χώρας θα ενισχυθεί με σημαντική δύναμη», επισημαίνει στο Sputnik, o έμπειρος ανταποκριτής της ΕΡΤ και του ΑΠΕ στα Σκόπια, Νίκος Φραγκόπουλος.
Σημειώνεται επίσης ότι από την πλευρά του, ο υποψήφιος της αλβανικής αντιπολίτευσης Μπλερίμ Ρέκα που δεν φαίνεται βάσει δημοσκοπήσεων να εκλέγεται, είναι επίσης υπέρ της Συμφωνίας των Πρεσπών καθώς όπως τονίζει, «συνιστά μια win-win κατάσταση».
«Το κλίμα είναι υποτονικό καθώς ο κόσμος έχει κουραστεί από τις συνεχείς εκλογικές αναμετρήσεις και το πολιτικό σύστημα της χώρας», τονίζει ο Νίκος Φραγκόπουλος, προσθέτοντας ότι ο κόσμος «δεν παρακολουθεί γενικά τις συγκεντρώσεις των προεδρικών υποψηφίων».
Πώς μπορούν να ακυρωθούν οι εκλογές
Αν δεν αναδειχθεί νικητής στις 21 Απριλίου, ο δεύτερος γύρος των προεδρικών εκλογών θα διεξαχθεί στη Βόρεια Μακεδονία στις 5 Μαΐου.
Για να θεωρηθούν έγκυρες οι εκλογές, πρέπει η συμμετοχή να ξεπεράσει το 40%. Σύμφωνα με πληροφορίες του Sputnik, κάτι τέτοιο «είναι αμφίβολο καθώς το μεγαλύτερο μέρος του εκλογικού σώματος έχει μεταναστεύσει στο εξωτερικό, αν και υπάρχει ο φόβος το σύστημα να διαβεί το εμπόδιο, με τον ίδιο τρόπο που αντιμετώπισαν το άκυρο δημοψήφισμα που επικύρωνε τη Συμφωνία των Πρεσπών».
