Ίσως να μην είναι ευρέως γνωστό αλλά το Σουφλί είναι η ελληνική πόλη του μεταξιού.
Το Σουφλί είναι χτισμένο στην ανατολική πλαγιά του δίδυμου λόφου του προφήτη Ηλία (Αϊ-Λιά), ενός από τα τελευταία υψώματα της οροσειράς Ροδόπης. Βρίσκεται στο κέντρο του νομού Έβρου, καθώς απέχει 65 χλμ. από την Αλεξανδρούπολη (νότια) και 50 χλμ. από την Ορεστιάδα (βόρεια). Έχει πληθυσμό 5.000 κατοίκων και είναι κέντρο του ομώνυμου Δήμου στον οποίο υπάγονται τα χωριά Κορνοφωλιά, Δαδιά, Λυκώφη, Λαγυνά, Σιδηρώ και Γιαννούλη.
Η παράδοση αναφέρει ότι κτίστηκε στα μέσα του 18ου αιώνα, αλλά είναι βέβαιο ότι το Σουφλί κατοικούνταν από την Αλεξανδρινή εποχή. Αυτό διαπιστώνεται από αρχαιολογικά ευρήματα που ανακαλύφθηκαν στην περιοχή, καθώς και από την ανακάλυψη τάφων της ελληνιστικής περιόδου. Όμως το έντονο θρακιώτικο στοιχείο στα έθιμα της περιοχής μαρτυρεί την καταγωγή των Σουφλιωτών από το μεγάλο θρακικό φύλο της Βαλκανικής Χερσονήσου και των νησιών του βορειοανατολικού Αιγαίου.
Η ιστορία του Σουφλίου είναι άμεσα συνδεδεμένη με το μετάξι τους δύο τελευταίους αιώνες και έπαιξε αποφασιστικό ρόλο στην οικονομική και πολιτιστική ανάπτυξη της περιοχής Για πρώτη φορά το Σουφλί αναφέρεται από τον Τούρκο περιηγητή Εβλιγιά Τσελεμπή το 1667 μ.Χ, με το όνομα Σοφουλού. Την περίοδο εκείνη ήταν ένα κεφαλοχώρι, απαλλαγμένο από φόρους. Την τουρκική ονομασία Σοφουλού πιθανώς να την πήρε από παλιό μουσουλμανικό μοναστήρι που βρισκόταν στην περιοχή. Υπάρχει όμως και μια άλλη εκδοχή, ότι το Σουφλί πήρε την ονομασία του από τ’ όνομα κάποιου βυζαντινού γαιοκτήμονα που λεγόταν Σουφλής. Το Σουφλί υπήρχε από το 16ο αι. Μέχρι τότε υπήρχαν κάποιοι οικισμοί, σε ψηλά σημεία, μέσα στη σημερινή θέση της πόλης, αλλά και γύρω από αυτή. Οι οικισμοί ήταν τόσο ασήμαντοι, ώστε να μην προκαλούσαν το ενδιαφέρον των περιηγητών. Πριν από το16ο αιώνα άρχισαν να ενώνονται και σύντομα αποτέλεσαν το χωριό, που αναφέρει ο Εβλιγιά Τσελεμπή.
Στη συνένωση αυτών των πυρήνων συμμετείχαν κι επήλυδες από άλλα μέρη της Ελλάδας, από τη Θεσσαλία και την Ήπειρο κυρίως, οι οποίοι είχαν έρθει στη Θράκη, είτε αναγκασμένοι από τους Σουλτάνους είτε αναζητώντας διέξοδο από τη φτώχεια. Είναι η μοναδική «πόλη του μεταξιού» γνωστή ακόμη για το κρασί το τσίπουρο και τα αλλαντικά, καθώς επίσης για την πλούσια παράδοση και την πολιτιστική κληρονομιά.
Σύντομη Ιστορία της Σηροτροφίας
H Μεταξουργία στην Κίνα
Ένας από αυτούς λέει ότι το 2690π.χ.η αυτοκράτειρα Σι-Λιγκ-Τσι,συζυγος του Χοάνγκ-Τι έπινε στον κήπο της τσάι όταν ξαφνικά ένα κουκούλι έπεσε μέσα στο βραστό νερό.Στην προσπάθεια της να το βγάλει, τράβηξε την πρώτη κατεργασμένη μεταξωτή κλωστή.Για την ανακάλυψη αυτή, κέρδισε την εκτίμηση του λαού της και ονομάστηκε «θεά της μουριάς και του μεταξιού» και βασιλεύει στον αστερισμό του Σκορπιού, που τα τέσσερα αστέρια του αντιπροσωπεύουν «το σπίτι του μεταξοσκώληκα».¨Έτσι άρχισε η ανάπτυξη της μεταξουργίας στην Κίνα, τέχνη που έμεινε μυστική για 20 περίπου αιώνες.
Το μεταξωτό ύφασμα έγινε γνωστό στην αρχαία Ελλάδα με τις εκστρατείες του Μ. Αλεξάνδρου (336-323 π.χ.), ο οποίος έστειλε φούσκες μεταξοσκώληκα στο δάσκαλο του Αριστοτέλη, θέλοντας να μάθει το μυστικό της παραγωγής του μεταξιού, χωρίς όμως αποτέλεσμα.
Στα ρωμαϊκά χρόνια συνεχίστηκαν οι εισαγωγές κατεργασμένης και ακατέργαστης μεταξωτής κλωστής. Ο αυτοκράτορας φορούσε αποκλειστικά την πορφυρή μέταξα και η τιμή του μεταξιού ήταν ίση με αυτήν των πολύτιμων λίθων και του χρυσού.
Το μυστικό της σηροτροφίας μεταφέρθηκε μόλις τον 3ο αιώνα μ.Χ.,στην Ιαπωνία από Κινέζους μετανάστες που μετέφεραν κρυφά σπόρους μεταξοσκώληκα. Προοδευτικά επεκτάθηκε στις Ινδίες, στη Σογδιανή, τη Βακτριανή και την Περσία.
Βυζάντιο
Κατά την περίοδο της αυτοκρατορίας του Ιουστινιανού, σύμφωνα με τον Προκόπιο, και κατόπιν εντολής του αυτοκράτορα Έλληνες μοναχοί περιηγήθηκαν στην Περσία και την Κίνα για να διαδώσουν την χριστιανική πίστη. Συγχρόνως όμως μελετούσαν ότι είχε σχέση με το μεταξοσκώληκα. Στο τέλος της περιοδείας τους 554μ.χ. μετεφεραν κρυφά μέσα στα μπαστούνια τους σπόρους μουριάς και μεταξόσπορους.
Έτσι η σηροτροφία μεταφέρθηκε στην Κωνσταντινούπολη και από εκεί διαδόθηκε πρώτα στην κοντινή Θράκη, και μετά στη Μακεδονία, τη Θεσσαλία και στην Πελοπόννησο.
Δύση
Το 730 μ.Χ. Άραβες πειρατές μετέφεραν την τέχνη της σηροτροφίας στη Σικελία και την Ισπανία.
Κατά την περίοδο των σταυροφοριών Φράγκοι εισβολείς έπαιρναν αιχμαλώτους σηροτρόφους από τις βυζαντινές κτήσεις που καταλάμβαναν με σκοπό την καλύτερη οργάνωση των εργαστηρίων τους .
Από τις αρχές του 16ου αιώνα η επεξεργασία του μεταξοσκώληκα και η παραγωγή του μεταξιού παίρνει πλέον βιομηχανική μορφή και γνωρίζει μία συνεχή τεχνολογική ανάπτυξη κατά τον 18ο αιώνα.
Περίπου στα 1800 αρχίζει και η ανάπτυξη της Αμερικανικής μεταξοβιομηχανίας και σχεδόν την ίδια εποχή το μετάξι χρησιμοποιήθηκε για την κατασκευή γυναικείων καλτσών έτσι έχουμε μία έκρηξη της μεταξοβιομηχανίας, δημιουργώντας των χρυσό αιώνα αυτής
Στις αρχές του 19ου αιώνα χτυπά τα σηροτροφία της δύσης μία ασθένεια των μεταξοσκωλήκων η πιπερίτιδα. Έτσι η σηροτροφία στον Ευρωπαϊκό χώρο παρουσίασε μεγάλη πτώση, πρώτα η Κίνα και μετά η Ιαπωνία εξάγουν στην Ευρώπη ακατέργαστο μετάξι. Κέντρα εμπορίας ακατέργαστου μεταξιού στην Ευρώπη είναι οι πόλεις Μάντζεστερ, Λονδίνο, Νότιγχαμ, Λυών, Παρίσι, Αβινιόν, Σαιντ Ετιέν, οι παρόχθιες πόλεις του Ρήνου, η Κολωνία και το Μιλάνο.
Το 1938 το νάιλον αντικατέστησε το μετάξι και η μεταξουργία περιορίζεται, λόγω του ανταγωνισμού των συνθετικών ινών. Κατά την διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, το ακατέργαστο μετάξι χρησιμοποιήθηκε μόνο για την κατασκευή αλεξιπτώτων.
Το Μετάξι στο Σουφλί
Η σηροτροφία στη μακρόχρονη ιστορία της αποτέλεσε ένα πολυσύνθετο κλάδο στης αγροτικής οικονομίας και συνέβαλε καθοριστικά και με πολλούς τρόπους στην τοπική και εθνική οικονομία.
Για την περιοχή Σουφλίου ήταν ένας παραδοσιακός κλάδος της οικονομίας του, που στις αρχές του αιώνα μας το κατέστησε σημαντικό σηροτροφικό, εμπορικό αλλά και διοικητικό κέντρο.
Η Δημοτική Επιχείρηση Σηροτροφίας & Μετάξης Σουφλίου
Μετά όμως το 2ο παγκόσμιο πόλεμο η σηροτροφία άρχισε να παρακμάζει και στην δεκαετία του 80 η παραγωγή σχεδόν εκμηδενίστηκε. Η σηροτροφία θα έσβηνε, αν κάποιοι αθεράπευτα ρομαντικοί με το αντικείμενο στο Σουφλί, δεν κινητοποιούνταν να ιδρύσουν το 1986 τη Δημοτική Επιχείρηση Σηροτροφίας & Μετάξης Σουφλίου (ΔΕΣΗΜΕΣ).
{Πηγές: Δήμος Σουφλίου, www.soufli.gr, Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (ΚΠΕ) Σουφλίου: www.kpesoufliou.gr Δημοτική Επιχείρηση Σηροτροφίας & Μετάξης Σουφλίου www.souflisilk.gr }
evrosoikologia.blogspot.com
