Είναι μία από τις παθήσεις που εμφανίζονται κυρίως στις ηλικίες μεταξύ 20 και 40 ετών. Με τον όρο καρκίνος των όρχεων περιγράφουμε όλες τις κακοήθειες και ογκοπάθειες που αναπτύσσονται στους όρχεις.
Ο καρκίνος των όρχεων συνιστά το 1% των καρκίνων στον άνδρα και η αιτιολογία του δεν είναι γνωστή. Εικάζεται οτι σχετίζεται με την κρυψορχία αφού ο κίνδυνος νεοπλάσματος είναι 20-40 φορές μεγαλύτερος σε κρυψορχικούς ασθενείς.
Αίτια και παράγοντες που πυροδοτούν τη νόσο
Για την εμφάνιση κακοήθειας στους όρχεις ενοχοποιούνται τα εξής:
- Η κρυψορχία. (μή κάθοδος των όρχεων και των δύο ή του ενός απο την πύελο μεσω του βουβωνικού πόρου στην τελική τους θέση το όσχεο (ο σάκος που περιέχει τους όρχεις) .
- Χημικοί παράγοντες- Περιβάλλον . Αυξημένη τάση παρατηρείται επίσης σε έκθεση σε πολυβινυλοχλωρίδιο.
- Έκθεση σε οιστρογόνα κατα την εμβρυακή ηλικία.
- Προχωρημένη ηλικία της μητέρας κατά την κύηση.
- Σύνδρομo Down.Σύνδρομο Klinefelter
- Λοίμωξη με HIV
- Καρκίνωμα in situ (αρχόμενος καρκίνος αλλού) αυξάνει επίσης την πιθανότητα προσβολής.
Συμπτώματα: Πως εκδηλώνεται ο καρκίνος των όρχεων
Η ασθένεια εκδηλώνεται με διόγκωση του όρχεως. Αυτό το σημάδι δεν πρέπει ΠΟΤΕ να αγνοείται! Άν υπάρχουν μεταστάσεις, τότε προστίθενται και τα αντίστοιχα συμπτώματα. Αν ο όγκος παράγει β-HCG (ορμόνη β χοριακή) μπορεί να παρατηρηθεί γυναικομαστία (αύξηση του μεγέθους των μαστών(, κάτι, ωστόσο, που είναι ασύνηθες σε μή παχύσαρκο άνδρα.
Εξετάσεις: Πώς διαγιγνώσκεται ο καρκίνος των όρχεων
Εκτός απο τις κλασσικές εξετάσεις (γενική αίματος, ακτινογραφία θώρακος, αξονική τομογραφία άνω και κάτω κοιλίας), σημαντική εξέταση είναι η μέτρηση της LDH (γαλακτικής διυδρογενάσης), η οποία σχετίζεται με το κυτταρικό φορτίο της νόσου. Οι καρκινικοί δείκτες AFP, β-HCG και LDH είναι πολύ χρήσιμοι για την παρακολούθηση της πορείας της νόσου.
Σημαντικές εξετάσεις είναι επίσης ο αμφοτερόπλευρος υπέρηχος των όρχεων, η μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου (αν υπάρχουν ενδείξεις), το ολόσωμο σπινθηρογράφημα οστών, η μαγνητική τομογραφία άνω και κάτω κοιλίας, με την οποία διαπιστώνουμε τον βαθμό διήθησης και την παρουσία διογκωμένων λεμφαδένων. Επίσης σημαντική εξέταση είναι και εκείνη για την γονιμότητα.
Καρκίνος των όρχεων: Προγνωστικοί παράγοντες και πιθανές επιπλοκές
Προγνωστικοί παράγοντες είναι:
- Το στάδιο της νόσου (Stage 1-4)
- Ο εντοπισμός
- Η κλινική εικόνα (χειρότερη πρόγνωση έχουν όσοι παρουσιάζουν διήθηση παραορτικών λεμφαδένων ή απομακρυσμένες μεταστάσεις σε πνεύμονες, ήπαρ, μεσοθωράκιο, οστά και , εγκέφαλο)
- Ο ιστολογικός τύπος π.χ. σεμίνωμα ή μη σεμινωματώδης όγκος (εμβρυικό καρκίνωμα, τερατοκαρκίνωμα ή χοριοκαρκίνωμα).
Θεραπεία - Μέθοδοι αντιμετώπισης
Η αρχική θεραπεία είναι η χειρουργική. Σε κάθε περίπτωση όγκου όρχεως εκτελείται διαβουβωνική ορχεκτομή, ώστε να γίνει η διάγνωση και ανάλογα με τον ιστολογικό τύπο και το στάδιο της νόσου επιλέγεται η χημειοθεραπεία ή/και ακτινοθεραπεία για την μείωση των τοπικών υποτροπών.
Η βιοψία όρχεως εγκυμονεί κίνδυνο διασποράς της νόσου και αυξημένο ρίσκο απομακρυσμένων μεταστάσεων.
Σημαντικό είναι να τονιστεί ότι σε σεμίνωμα σταδίου-1 δικαιολογείται μετά την ορχεκτομή και η απλή παρακολούθηση και όχι άλλη συμπληρωματική θεραπεία, επειδή η πιθανότητα διηθήσεως των παραορτικών λεμφαδένων είναι μόνο 15-20%, κάτι που σημαίνει ότι αντίστοιχη είναι και η πιθανότητα υποτροπής, αν δεν χορηγηθεί άλλη αγωγή.
Καρκίνος των όρχεων: Πώς γίνεται αυτοεξέταση στους όρχεις
Η καλύτερη στιγμή για να κάνει την αυτοεξέταση είναι κατά τη διάρκεια ή μετά το μπάνιο ή το ντους, όταν το δέρμα του οσχέου είναι πιο χαλαρό.
- Κρατήστε το πέος σας με το ένα χέρι για να μην σας εμποδίζει και με το άλλο χέρι ψηλαφήστε τον κάθε όρχι ξεχωριστά.
- Κρατήστε τον όρχι ανάμεσα στον αντίχειρα και τα δύο επόμενα δάχτυλα του χεριού σας και κυλήστε το απαλά ανάμεσα στα δάχτυλά σας.
- Έχετε το νου σας και προσπαθήστε να αισθανθείτε τυχόν σκληρά εξογκώματα ή λεία στρογγυλεμένα εξογκώματα ή οποιαδήποτε αλλαγή στο μέγεθος, το σχήμα, ή τη συνοχή των όρχεων.
Είναι φυσιολογικό ο ένας όρχις να είναι ελαφρώς μεγαλύτερος από τον άλλο, και ο ένας να κρέμεται πιο χαμηλά από τον άλλο. Θα πρέπει επίσης να γνωρίζετε ότι κάθε φυσιολογικός όρχις έχει ένα μικρό, σπειροειδή σωλήνα (επιδιδυμίτιδα) που μπορεί να τον αισθανθείτε σαν ένα μικρό εξόγκωμα στην εξωτερική πλευρά του όρχεως.
Επίσης, οι όρχεις έχουν αιμοφόρα αγγεία, υποστηρικτικούς ιστούς και σωλήνες που μεταφέρουν το σπέρμα. Μερικοί άνδρες μπορεί να μπερδεύουν αυτά τα εξογκώματα με επικίνδυνους όγκους. Αν έχετε οποιεσδήποτε ανησυχίες, ρωτήστε το γιατρό σας.
Ένας όρχις μπορεί να αυξηθεί σε μέγεθος για πολλούς άλλους λόγους εκτός από τον καρκίνο. Άλλα μη-καρκινικά προβλήματα, όπως η υδροκήλη και η κιρσοκήλη, μπορεί μερικές φορές να προκαλέσουν οιδήματα ή εξογκώματα γύρω από έναν όρχι. Είναι εύκολο να συγχέουν οι άνδρες αυτά με έναν όγκο. Εάν έχετε αμφιβολίες, ρωτήστε και πάλι το γιατρό σας.
Συν τω χρόνω θα μάθετε τι είναι φυσιολογικό για σας, όταν ψηλαφίζετε τους όρχεις σας και σταδιακά θα είστε σε θέση να ξεχωρίσετε αν και πότε κάτι είναι διαφορετικό.
Καρκίνος των όρχεων: Πώς μπορείτε να προφυλαχτείτε
Η χειρουργική αποκατάσταση της κρυψορχίας μειώνει τον κίνδυνο, εάν γίνει πριν από την ηλικία των 6 ετών. Η προστασία από εξωγενείς καρκινογόνους παράγοντες του περιβάλλοντος και σε χώρους εργασίας, η προστασία από χημικές ουσίες με ενδεδειγμένα μέτρα προφύλαξης, η αποφυγή έκθεσης σε ιονίζουσες ακτινοβολίες και έντονα ηλεκτρομαγνητικά πεδία, είναι όλα μέτρα πρόληψης για την εκδήλωση καρκίνου στους όρχεις.
Γενικά για την πρόληψη της νόσου σημαντική είναι και η αντιμετώπιση των συχνών λοιμώξεων (ορχίτιδες), ειδικά από τη στιγμή που οι χρόνιες φλεγμονές αυξάνουν τον κίνδυνο για καρκινωματώδεις βλάβες, οι οποίες με τη σειρά τους εξελίσσονται σε καρκίνο.
