«Κουρεμένα» κριτήρια ένταξης και διάρκεια «ζωής» μόλις οκτώ μηνών έχει το πολυαναμενόμενο διάδοχο πλαίσιο προστασίας της πρώτης κατοικίας από τους πλειστηριασμούς, το οποίο κατατίθεται στη Βουλή ως τροπολογία σε νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης, με την ανοχή των θεσμών και πολλά κρίσιμα θέματα ανοιχτά.
Η τροπολογία των 17 άρθρων, η οποία αναμένεται να ψηφισθεί μέχρι την Πέμπτη (28/3) αποτελεί προϊόν συμβιβασμού… που δεν έχει ολοκληρωθεί. Κι αυτό, αφού στο τέλος του κειμένου ομολογείται πως πλήθος θεμάτων του νέου καθεστώτος θα ρυθμιστεί σε δεύτερο χρόνο με τουλάχιστον 6 υπουργικές αποφάσεις.
Το συμπέρασμα που προκύπτει από τις προτεινόμενες διατάξεις είναι πως για να πάρει η κυβέρνηση την έγκριση των δανειστών χρειάστηκε να… βάλει νερό στο κρασί της σε αρκετές από τις κόκκινες γραμμές της. Καταρχάς, στα κριτήρια υπαγωγής που αφορούν στο ύψος των καταθέσεων του οφειλέτη, το οποίο δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τις 15.000 από 65.000 που προέβλεπε ο αρχικός σχεδιασμός της, αλλά και στο σύνολο της λοιπής περιουσίας (πέραν δηλαδή της πρώτης κατοικίας), που δεν θα πρέπει να ξεπερνά τις 80.000 ευρώ (από 260.000 ευρώ βάσει κυβερνητικών διαρροών).
«Μαχαίρι» μπήκε και στα κριτήρια υπαγωγής των επιχειρηματικών δανείων με προσημείωση την πρώτη κατοικία, αφού για αυτήν την κατηγορία η αξία της προστατευόμενης κατοικίας δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τα 175.000 ευρώ, όταν για τους υπόλοιπους διαμορφώνεται στις 250.000 ευρώ. Αξιοσημείωτο είναι ακόμη το γεγονός πως παρότι προβλέπεται η συνεισφορά του Δημοσίου στις μηνιαίες δόσεις του οφειλέτη, δεν προσδιορίζεται το ακριβές ποσοστό αυτής της συμμετοχής.
Τα κριτήρια
Ειδικότερα, το διάδοχο πλαίσιο αφορά σε φυσικό πρόσωπο με ή χωρίς πτωχευτική ικανότητα, το οποίο δικαιούται να ζητήσει τη ρύθμιση των οφειλών του προς τις τράπεζες και το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων από στεγαστικό δάνειο, προκειμένου να προστατεύσει την πρώτη κατοικία του από την αναγκαστική ρευστοποίηση, εφόσον συντρέχουν σωρευτικά οι εξής προϋποθέσεις επιλεξιμότητας:
1) Το αιτούν φυσικό πρόσωπο έχει εμπράγματο δικαίωμα, αποκλειστικής ή κατ’ ιδανικό μερίδιο, κυριότητας, πλήρους ή ψιλής, ή επικαρπίας σε ακίνητο, το οποίο αποτελεί την πρώτη κατοικία του και βρίσκεται στην Ελλάδα.
2) Δεν έχει εκδοθεί οριστική απόφαση, που απέρριψε αίτηση του άρθρου 4 του νόμου Κατσέλη (3869/2010) λόγω δόλιας περιέλευσης του αιτούντος σε αδυναμία πληρωμής ή λόγω ύπαρξης επαρκούς περιουσίας του αιτούντος ή που δέχθηκε την αίτηση, ακόμα κι αν ο οφειλέτης εξέπεσε κατά την παρ. 2 του άρθρου 11 του ν. 3869/2010 ή το σχέδιο διευθέτησης οφειλών καταγγέλθηκε κατά το δεύτερο εδάφιο της παρ. 3 του άρθρου 9 του ν. 3869/2010. Αν εκδόθηκε τέτοια απόφαση, το φυσικό πρόσωπο μπορεί να ασκήσει την αίτηση μόνο αν πριν την άσκηση της αίτησής του η απόφαση εξαφανίστηκε ή αναιρέθηκε ύστερα από παραδοχή ένδικου μέσου.
3) Η αξία της προστατευόμενης κύριας κατοικίας, κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησής του, δεν υπερβαίνει τα 175.000 ευρώ, αν στις οφειλές περιλαμβάνονται επιχειρηματικά δάνεια, και τα 250.000 ευρώ σε κάθε άλλη περίπτωση.
4) Το οικογενειακό εισόδημα του αιτούντος φυσικού προσώπου, κατά το τελευταίο έτος, για το οποίο υπάρχει δυνατότητα υποβολής φορολογικής δήλωσης, δεν υπερβαίνει τα 12.500 ευρώ. Το ποσό του προηγούμενου εδαφίου προσαυξάνεται κατά 8.500 ευρώ για τον σύζυγο και κατά 5.000 ευρώ για κάθε εξαρτώμενο μέλος και μέχρι τα τρία εξαρτώμενα μέλη.
5) Αν το σύνολο των οφειλών υπερβαίνει τα 20.000 ευρώ, η ακίνητη περιουσία του αιτούντα, του συζύγου του και των εξαρτώμενων μελών, πέραν της κύριας κατοικίας του αιτούντα, καθώς και τα μεταφορικά μέσα του αιτούντα και του συζύγου του, έχουν συνολική αξία που δεν υπερβαίνει τα 80.000 ευρώ κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησης.
6) Οι καταθέσεις, τα χρηματοπιστωτικά προϊόντα και τα πολύτιμα μέταλλα, σε νομίσματα ή ράβδους, του αιτούντα και του συζύγου του και των εξαρτώμενων μελών έχουν συνολική αξία που δεν υπερβαίνει τα 15.000 ευρώ κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησης.
7) Υφίσταται τουλάχιστον μία οφειλή επιδεκτική ρύθμισης.
8) Το σύνολο του ανεξόφλητου κεφαλαίου, στο οποίο συνυπολογίζονται λογιστικοποιημένοι τόκοι και, αν υπάρχουν, έξοδα εκτέλεσης, των οφειλών, κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης του άρθρου 5, δεν υπερβαίνει τις 130.000 ευρώ ανά πιστωτή. Αν η οφειλή έχει συνομολογηθεί σε άλλο, πλην ευρώ, νόμισμα, τότε για τον καθορισμό του μέγιστου ορίου των 130.000 ευρώ λαμβάνεται υπόψη η ισοτιμία αλλοδαπού νομίσματος και ευρώ κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησης.
Η διαδικασία
-Οι αιτήσεις θα υποβάλλονται ηλεκτρονικά από τις 30 Απριλίου έως τις 31 Δεκεμβρίου 2019, στην ειδικά διαμορφωμένη πλατφόρμα που θα «στηθεί» στην ιστοσελίδα της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (Ε.Γ.Δ.Ι.Χ.).
-Πριν την οριστική υποβολή της αίτησης, η πλατφόρμα, με ειδική ένδειξη, θα ενημερώνει τον αιτούντα για την επιλεξιμότητά του ή μη.
-Μόλις υποβληθεί οριστικά η αίτηση, η πλατφόρμα θα κοινοποιεί την αίτηση και τα συνοδευτικά της έγγραφα στους πιστωτές, των οποίων οι απαιτήσεις ζητείται να ρυθμιστούν.
-Μέσα σε ένα μήνα από την κοινοποίηση της αίτησης κάθε πιστωτής θα μπορεί να υποβάλλει πρόταση για ρύθμιση της απαίτησής του. Αν ο πιστωτής αρνηθεί την υποβολή πρότασης, ισχυριζόμενος ότι ο αιτών είναι μη επιλέξιμος, θα προσδιορίζει τον λόγο της μη επιλεξιμότητας και θα μεταφορτώνει το σχετικό αποδεικτικό έγγραφο, αν αυτό υπάρχει.
-Μέσα σε ένα μήνα από τη λήξη της προθεσμίας υποβολής προτάσεων των πιστωτών, ο αιτών θα δηλώνει ποιες από τις υποβληθείσες προτάσεις αποδέχεται και ποιες απορρίπτει.
-Η διαδικασία συναινετικής ρύθμισης ολοκληρώνεται:
α) με την απόρριψη της αίτησης,
β) με την παραίτηση του αιτούντα από την αίτησή του,
γ) με την παράλειψη ή την άρνηση όλων των πιστωτών προς ρύθμιση να υποβάλουν πρόταση,
δ) με την αποδοχή ή την απόρριψη και της τελευταίας πρότασης πιστωτή από τον αιτούντα.
-Οι υπαγόμενοι στο νέο πλαίσιο θα πληρώνουν το 120% της εμπορικής αξίας της προστατευόμενης κατοικίας, με διάρκεια 25 ετών – επιτόκιο euribor τριμήνου +2%.
-Αν δεν επιτευχθεί συναινετική ρύθμιση, τότε ο οφειλέτης δικαιούται να ζητήσει τη ρύθμιση των οφειλών του με απόφαση δικαστηρίου.
