Πρόγραμμα τουρισμού ή αποστολή θανάτου. Αυτή θα πρέπει να ήταν η σκέψη όποιου άκουγε το σχέδιο του Ρίτσαρντ Μπράνσον.
Γράφει ο Δημήτρης Καναβαράκης
Όταν το 2004 ο δισεκατομμυριούχος Βρετανός επιχειρηματίας Ρίτσαρντ Μπράνσον ανακοίνωσε για πρώτη φορά το σχεδιασμό ενός κολοσσιαίου project για τουρισμό στο διάστημα, τα διεθνή media σκιαγραφούσαν το προφίλ του με τέτοιο τρόπο που αν ήταν επιστήμονας θα του κόλλαγαν με συνοπτικές διαδικασίες το συνοδευτικό «τρελός», σύμφωνα με το menshouse.gr.
Ο Μπράνσον δεν υπήρξε ποτέ επιστήμονας, αλλά είχε τόσα χρήματα ώστε να προσλάβει τους καλύτερους του είδους για να κάνει το όνειρο του πραγματικότητα. Πιθανόν όμως και να εξαγοράσει κάποιες… συνειδήσεις ώστε το μεγαλεπήβολο εγχείρημα να μην κολλήσει ούτε στην «underground» τραγωδία του 2007, ούτε πολύ περισσότερο στη συντριβή του πρώτου αεροσκάφους με πυραυλοκινητήρα, που τέθηκε σε δοκιμαστική πτήση.
Ήταν Οκτώβριος του 2014, όταν το πολυδιαφημισμένο SpaceShipTwo της εταιρίας «Virgin Atlantic» του Μπράνσον αποκολλήθηκε στον άερα και συνετρίβη στην έρημο Μοχάβε της Καλιφόρνια, οδηγώντας στο θάνατο τον συγκυβερνήτη Μάικ Άλσμπουρι.
Ο κυβερνήτης Κλάους Σίμπολντ πρόλαβε να εκτοξευτεί από το κάθισμα και προσγειώθηκε με αλεξίπτωτο στην έρημο, όπου εντοπίστηκε βαριά τραυματισμένος από τις σωστικές δυνάμεις. Το πόρισμα του Συμβουλίου Ασφάλειας Μεταφορών των ΗΠΑ (NTSB) ήταν αυτό που ενδεχομένως θα περίμενε ο κάθε… κακεντρεχής.
Ύστερα από εννιάμηνη έρευνα, που δεν απέκτησε ποτέ τη δέουσα για ένα τέτοιο γεγονός δημοσιότητα, η ευθύνη φορτώθηκε στο νεκρό πιλότο (πρόωρη ενεργοποίηση του συστήματος «φτερών») και η «Virgin Galactic» έλαβε το πράσινο φως να ξεκινήσει από εκεί που σταμάτησε.
Αντιστοίχως στα ψιλά είχε περάσει το πολύνεκρο δυστύχημα του 2007, κατά τη δοκιμή ενός πυραυλοκινητήρα στο έδαφος. Από την έκρηξη που προκλήθηκε σκοτώθηκαν τρεις μηχανικοί και τραυματίστηκαν αρκετοί άλλοι, συμβάν που έβαλε τη «Virgin Atlantic» στο μάτι της Διεθνούς Ένωσης για την Προώθηση της Ασφάλειας του Διαστήματος (IAASS).
Μετά τη συντριβή του SpaceShipTwo, αποδείχτηκε ότι οι εμπειρογνώμονες της αεροναυπηγικής είχαν προειδοποιήσει επανειλημμένα τη νεοσύστατη εταιρία για τους κινδύνους για τη χρήση υποξειδίου του αζώτου στους κινητήρες του αεροδιαστημόπλοιου.
«Αυτή η έκρηξη δεν αποτελεί έκπληξη. Καμία απολύτως, δυστυχώς. Είναι ακριβώς αυτό που περίμενα. Αυτή η δοκιμαστική πτήση έμοιαζε με ρώσικη ρουλέτα», δήλωσε η Κάρολαϊν Κάμπελ – Νάιτ, εργαζόμενη στην IAASS και ειδικός στη διαστημική τεχνολογία.
Ο Τομάσο Σγκόμπα, εκτελεστικός διευθυντής της IAASS, κατηγόρησε την Virgin Galactic για μυστικοπάθεια και έλλειψη συνεργασίας. Παρά τις έγγραφες συστάσεις, η εταιρία έδειξε πλήρη απροθυμία να συμβουλευτεί από τους ειδικούς της διαστημικής βιομηχανίας και να τους παράσχει πληροφορίες για την τεχνολογία που θα χρησιμοποιούσε.
Τα σχέδια του αεροδιαστημοπλοίου δεν είχαν αξιολογηθεί από αεροναυπηγούς και μηχανικούς εκτός εταιρίας.
«Δεν υπήρξε καμία ανεξάρτητη εποπτεία στην όλη διαδικασία. Είναι δύσκολο να κατανοηθεί η μυστικότητα με την οποία ενεργούσαν. Είχε αποσαφηνιστεί σε μας ότι χρησιμοποιούσαν ξεπερασμένες μεθόδους για να εντάξουν την ασφάλεια στο σχεδιασμό. Απλώς έκαναν δοκιμές και έβλεπαν πώς πηγαίνει. Είχα πει εδώ και αρκετά χρόνια ότι αυτό ήταν ένα δυστύχημα που περιμέναμε να συμβεί».
Σε μελέτη που δημοσιεύτηκε το 2010 στον ιστότοπό της και κοινοποιήθηκε στην εταιρεία του Σερ Ρίτσαρντ και στις αμερικανικές αρχές, η IAASS ανέφερε μεταξύ άλλων το εξής: «Δεν είμαστε σίγουροι ότι… γνωρίζουμε ακόμα αρκετά για το N2O (υποξειδίου του αζώτου) για να το θεωρήσουμε ασφαλές οξειδωτικό για χρήση σε πτήσεις επιβατών».
Κινδυνολογικά προειδοποιητικό ήταν και το e-mail που είχε στείλει τον Ιούλιο του 2013 ο Βρετανός εμπειρογνώμονας πυραύλων, Τζοφ Ντέιλι σε αξιωματούχους της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας των ΗΠΑ (FAA).
«Θα θέλαμε να μας γνωστοποιήσετε για τα μέτρα που θα λάβει η FAA σε σχέση με την άδεια δοκιμαστικής πτήσης που εκδόθηκε στις εγκαταστάσεις του Μοχάβε στο Νέο Μεξικό. Να θυμάστε ότι τρία άτομα σκοτώθηκαν και πολλά ακόμα τραυματίστηκαν σε προηγούμενη έκρηξη που ενέχει το N2O σε σχεδιασμό μοτέρ. Δεν χρειαζόμαστε άλλο δυστύχημα στο έδαφος ή στον αέρα».
Γνωρίζοντας κάποιος όλα αυτά, είναι ασφαλώς πολύ δύσκολο να υποθέσει ότι η FAA και η NTSB θα έδιναν άδεια για την πτήση της 31ης Οκτωβρίου του 2014, που εξελίχθηκε σε τραγωδία. Τα ερωτήματα πολλά και αναπάντητα.
Ο θάνατος του πιλότου Άλσμπουρι παρουσιάστηκε περίπου ως μια αναπόφευκτη θυσία στην τιτάνια προσπάθεια ενός ρηξικέλευθου οραματιστή να κατακτηθεί το διάστημα ακόμα και από «κοινούς θνητούς».
Η άλλη ανάγνωση βέβαια είναι ότι ο Άγγλος Κροίσος (με περιουσία άνω των 5 δισ. δολαρίων) είχε πληρώσει ήδη τόσα πολλά χρήματα για το πρόγραμμα του διαστημικού τουρισμού, που δεν θα λογάριαζε καμία «παράπλευρη απώλεια» μπροστά στην προοπτική να ξεκινήσει την απόσβεση.
Περισσότεροι από 600 άνθρωποι από 58 διαφορετικές χώρες έχουν ήδη δώσει προκαταβολή στη Virgin – ένα μέρος δηλαδή από τα 250.000 δολάρια του σχετικού εισιτηρίου! Αντιστοιχεί σε μια υποτροχιακή πτήση διάρκειας 90 λεπτών, όπου οι… τουρίστες θα βιώσουν την μειωμένη βαρύτητα και θα μπορέσουν να δουν τη Γη περίπου όπως κοιτάζουμε μια υδρόγειο σφαίρα.
Μεταξύ αυτών είναι ο Λεονάρντο ντι Κάπριο και ο Τζάστιν Μπίμπερ. Τουριστικές διαστημικές πτήσεις σχεδιάζουν επίσης οι εταιρείες Blue Origin του ιδρυτή της Amazon Τζεφ Μπέζος, η SpaceX του Ίλον Μασκ, η Stratolaunch και η Boeing.
Τα ποσά είναι ιλιγγιώδη, 600 πελάτες στην αναμονή σημαίνει 150 εκατ. δολάρια, χωρίς καν να έχει τεθεί το πρόγραμμα σε λειτουργία.
Η πτήση της Παρασκευής (23/02) ήταν πράγματι ιστορική, δεδομένου ότι το πειραματικό πυραυλοκίνητο αεροπλάνο (SpaceShip Two VSS Unity) πέταξε ψηλότερα από κάθε άλλη φορά, σε ύψος 89,9 χιλιομέτρων και αυτή τη φορά, εκτός από τους δύο πιλότους, στην πτήση συμμετείχε και ένα στέλεχος της εταιρείας σε ρόλο δοκιμαστικού επιβάτη.
Στις 13 Δεκεμβρίου το αεροσκάφος -που προορίζεται για διαστημικό τουρισμό- είχε ξεπεράσει τα όρια της ατμόσφαιρας, «αγγίζοντας» αυτά του διαστήματος. Τώρα, ήταν η δεύτερη φορά που υπερέβη το ύψος των 80 χιλιομέτρων, όριο κατά πολλούς για το όριο του διαστήματος (άλλοι θεωρούν ότι είναι τα 100 χιλιόμετρα).
Ο Ρίτσαρντ Μπράνσον έχει θέσει ως στόχο να γίνει η πρώτη «κανονική» πτήση στις 16 του φετινού Ιουλίου, στην επέτειο των 50 ετών από την εκτόξευση της αποστολής «Απόλλων 11» για τη Σελήνη. Σύμφωνα με όσα έχει προαναγγείλει, ο πρώτος τουρίστας του διαστήματος στην πρώτη επίσημη πτήση θα είναι ο ίδιος.
Αν για κάποιο λόγο συμβεί κάτι διαφορετικό, θα σημαίνει πιθανότατα ότι ο φόβος για τη ζωή του θα έχει νικήσει τη ματαιοδοξία του…
