Συνέντευξη παραχώρησε ο Βλαντιμίρ Γκλιγκόροφ, γιος του πρώτου προέδρου των Σκοπίων, Κίρο Γκλιγκόροφ και αναφέρθηκε στη Συμφωνία των Πρεσπών, τις προκλήσεις που περιμένουν από εδώ και πέρα τις δύο χώρες και τα γεγονότα που ντροπιάζουν την εικόνα της γείτονος χώρας.
Κανείς δεν θα ρισκάρει μελλοντικά να τινάξει στον αέρα μια διεθνή Συμφωνία όπως αυτή των Πρεσπών για να αποκομίσει λίγα μικροπολιτικά οφέλη εκτιμά, μιλώντας στο ΕΘΝΟΣ σε μια συνέντευξη εφ’ όλης της ύλης, ο Βλαντιμίρ Γκλιγκόροφ στέλεχος του Ινστιτούτου Διεθνών Οικονομικών της Βιέννης και γιος του πρώτου προέδρου της γειτονικής χώρας Κίρο Γκλιγκόροφ λίγες ώρες μετά το δημοσίευμα του BBC για καταπιεσμένη μακεδονική μειονότητα στην Ελλάδα και τις αντιδράσεις που προκάλεσε.
Ο 74χρονος οικονομολόγος έχοντας ζήσει «από μέσα» τη διάλυση της πρώην Γιουγκοσλαβίας, τη δημιουργία των νέων κρατών στα Βαλκάνια αλλά και όλες τις εκφάνσεις του ονοματολογικού ζητήματος μεταξύ των δύο χωρών τονίζει ότι Ζάεφ και Τσίπρας γρήγορα συνειδητοποίησαν ότι ο «Βασιλιάς είναι γυμνός» και δεν υπήρχαν ποτέ στην ουσία προβλήματα μεταξύ των δύο λαών, τα οποία έπρεπε να ξεπεράσουν.
«Ο Ζάεφ κατάλαβε ότι ήταν μια ανοησία ότι είμαστε απόγονοι του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Και μαζί με τον Αλέξη Τσίπρα προχώρησαν μετρώντας περισσότερο τα πολιτικά και οικονομικά οφέλη που θα είχε μια Συμφωνία» τονίζει μεταξύ άλλων ο κ. Γκλιγκόροφ, υπογραμμίζοντας και την βοήθεια των Αλβανών για την επίτευξή της. Χαρακτηρίζει την Συμφωνία των Πρεσπών δικαίωση για τα πιστεύω και την πολιτική του Κίρο Γκλιγκόροφ υπενθυμίζοντας ότι για την γενιά του πατέρα του και της μητέρας του και ακόμη και για τους παππούδες του, το να είσαι Μακεδόνας ήταν σημαντικό υπό την έννοια του «Ίλιντεν»/Μακεδόνας του «Ίλιντεν» (Σλαβόφωνοι).
Ο 74χρονος οικονομολόγος αν και επισκέπτονταν τακτικά την Ελλάδα έχει να ρθει στη χώρα μας εδώ και δύο χρόνια. Έχει συνεργαστεί με πολλούς Έλληνες φίλους ακαδημαϊκούς, όπως λέει, ενώ μετά την Βιέννη το τελευταίο διάστημα ζει στο Παρίσι.
Οι Πρέσπες είναι διεθνής συμφωνία και κανείς δεν θα τολμήσει σε Αθήνα και Σκόπια να την ανατρέψει
1. Η συμφωνία των Πρεσπών βάζει τέλος σε μια Βαλκανική Οδύσσεια; Οι λαοί είναι έτοιμοι συναισθηματικά αλλά και προετοιμασμένοι από τις δύο κυβερνήσεις για να δεχτούν τις αλλαγές και να εφαρμόσουν την Συμφωνία ή εκτιμάται ότι αυτή θα μείνει στα χαρτιά;
Δεν νομίζω ότι χρειάζονται συναισθηματισμοί για μια διμερή πολιτική συμφωνία. Η Συμφωνία των Πρεσπών επιλύει προβλήματα που δεν είχαν μόνο οι Έλληνες και οι πολίτες της Βόρειας Μακεδονίας μεταξύ τους, αλλά και άλλοι γείτονες και η περιοχή των Βαλκανίων συνολικά. Στόχος είναι η σταθερότητα και η ασφάλεια στην περιοχή αλλά και ευρύτερα. Η Συμφωνία των Πρεσπών νομίζω ότι θα σταθεροποιήσει την εσωτερική πολιτική κατάσταση τόσο στη χώρα μου όσο και στην Ελλάδα. Και οι πιο σημαντικές πτυχές της θα εφαρμοστούν. Με την πάροδο του χρόνου, νομίζω, ότι και οι δύο λαοί θα αναρωτηθούν ποιο ήταν τελικά το διακύβευμα αυτής της σύγκρουσης όλα αυτά τα χρόνια. Και για να επιστρέψω στον Όμηρο όπως ο Οδυσσέας επέστρεψε στην Ιθάκη του έτσι και οι δύο λαοί μετά την Συμφωνία θα επιστρέψουν στην πατρίδα τους, απαλλαγμένοι από πάθη και διχόνοιες.
Η Δύση άργησε να καταλάβει ποιο είναι το πρόβλημα του Μακεδονικού
2. Φοβάστε μήπως κάποια νέα κυβέρνηση στη χώρα σας ή στην Ελλάδα μπορέσει να την ανατρέψει; Πόσο πιθανό βλέπετε ένα τέτοιο σενάριο;
Είναι δύσκολο να ανατραπεί η Συμφωνία των Πρεσπών. Γιατί στην πραγματικότητα δεν είναι απλά μια διμερής Συμφωνία αλλά μια διεθνής Συμφωνία. Οι μικρές χώρες κάνουν λάθος όταν σκέφτονται ότι κυριαρχία σημαίνει ότι μπορούν να προχωρήσουν σε μονομερείς ενέργειες. Η υπευθυνότητα τήρησης των συμφωνιών από τα κράτη είναι πραγματικά επιβεβαίωση της κυριαρχίας τους. Αμφιβάλλω, λοιπόν παραβλέποντας μια τρομερή πολιτική απερισκεψία, ότι οποιοδήποτε μελλοντικό κόμμα έρθει στην εξουσία θα ακυρώσει τη Συμφωνία των Πρεσπών και στις δύο χώρες.
3. Ποιες είναι οι προκλήσεις που έχουν να αντιμετωπίσουν αλλά και τα εμπόδια που πρέπει να ξεπεράσουν τα επόμενα χρόνια οι δύο χώρες;
Και οι δύο χώρες πρέπει να κάνουν περισσότερα βήματα προς τα μπρος στον οικονομικό τομέα. Η Ελλάδα έχει ένα πλεονέκτημα, καθώς δεν είναι ηπειρωτική, όπως είναι η Βόρεια Μακεδονία. Για την Βόρεια Μακεδονία, οι περιφερειακές οικονομικές εξελίξεις, συμπεριλαμβανομένων εκείνων στην Ελλάδα, είναι πολύ πιο σημαντικές. Πράγματι, η ανάπτυξη καλύτερων οικονομικών σχέσεων με την Ελλάδα είναι ζωτικής σημασίας, ειδικά αν η Ελλάδα αρχίσει να ανακάμπτει δυναμικά όπως πρέπει. Εκτός από τον οικονομικό τομέα, οι πολιτικές εξελίξεις και ιδιαίτερα οι αντοχές του κράτος δικαίου είναι καθοριστικής σημασίας παράγοντες για το μέλλον. Όσον αφορά τα διμερή προβλήματα, στην πραγματικότητα δεν υπάρχουν προβλήματα που υφίστανται και πρέπει να ξεπεραστούν. Δεν υπάρχουν ουσιαστικά προβλήματα μεταξύ των δύο χωρών. Νομίζω ότι αυτό τώρα θα γίνει σαφές.
Τα αγάλματα στην κεντρική πλατεία των Σκοπίων αποτελούν την εθνικιστική επανεμφάνιση της ιστορίας. Είναι ντροπιαστικό και άδικο για μας και ελπίζω ότι η εικόνα αυτή θα αλλάξει.
4. Για περίπου 25 χρόνια πολιτικοί και από τις δύο χώρες προσπάθησαν να λύσουν το ονοματολογικό χωρίς όμως να τα καταφέρουν. Τελικά που σκάλωναν κάθε φορά οι προσπάθειες; Τί έφταιξε; Και τί παραπάνω έκαναν ο Αλέξης Τσίπρας και ο Ζόραν Ζάεφ;
Είναι εύκολο να εξηγήσεις τα ιστορικά γεγονότα. Ωστόσο αυτό δεν είναι βέβαιο ότι θα μας βοηθήσει να εξηγήσουμε τι πήγε στραβά γιατί οι πολιτικοί δεν μαθαίνουν από τα λάθη του παρελθόντος. Επρόκειτο για μια διαμάχη που ήταν σχεδόν αδύνατο να εξηγηθεί σε οποιονδήποτε, συμπεριλαμβανομένων και των κομμάτων που διαφωνούσαν και στις δύο χώρες. Δεδομένου ότι οι εθνικιστικές φωνές βρίσκουν απήχηση και «πουλούν» στο εσωτερικό και των δύο χωρών ακόμη και σήμερα, κάποια κόμματα προσπάθησαν να το εκμεταλλευτούν πολιτικά και εμφανίζονται σκληροπυρηνικά και πατριώτες στο εσωτερικό τόσο της Ελλάδας όσο και της Βόρειας Μακεδονίας. Τελικά οι διαφωνίες αποτέλεσαν τροχοπέδη και για τις δύο πλευρές ενώ οι Διεθνείς παίκτες κουράστηκαν προσπαθώντας να καταλάβουν ποιο ήταν το πρόβλημα.
Ζάεφ και Τσίπρας αντιλήφθηκαν ότι ο «Βασιλιάς είναι γυμνός», δηλαδή ότι δεν υφίστανται εμπόδια στην πραγματικότητα και η
Συμφωνία θα μπορούσε να επιτευχθεί. Ειδικά, σε ότι αφορά την Βόρεια Μακεδονία, μόλις οι πολίτες κατάλαβαν ότι ήταν μια ανοησία ότι ήταν απόγονοι του Μεγάλου Αλέξανδρου τότε νομίζω άνοιξε και ο δρόμος για την Συμφωνία. Αλλά στο κάτω κάτω της γραφής, τα πολιτικά και οικονομικά πλεονεκτήματα που θα έφερναν οι Πρέσπες ήταν αυτά που οδήγησαν στην σύναψή της.
5. Ποιές πολιτικές προσωπικότητες και από τις δύο χώρες θα ξεχωρίζατε όλα αυτά τα χρόνια οι οποίες βοήθησαν στην επίλυση του ζητήματος;
Οι σοσιαλδημοκράτες και ειδικά ο Κώστας Σημίτης και ο Γιώργος Παπανδρέου ήταν πάντα έτοιμοι, νομίζω, για να βρεθεί λύση. Έτσι, η Συμφωνία ήταν πάντα στο τραπέζι, ήταν όμως αναγκαίο να σηκώσουν το πολιτικό κόστος οι συντηρητικοί και εθνικιστές
και στις δύο χώρες προκειμένου να βρεθεί μία λύση. Από την πλευρά της Βόρειας Μακεδονίας, πιστεύω ότι ο βασικός θετικός παράγοντας που έπαιξε σημαντικό ρόλο ήταν ότι το σοσιαλδημοκρατικό κόμμα επέζησε από την εθνικιστική
επίθεση που δέχτηκε. Πιστεύω επίσης ότι τα αλβανικά κόμματα βοήθησαν, κάτι που είναι πολύ σημαντικό.
6. Εκτιμάτε ότι αν ζούσε σήμερα ο πατέρας σας και ιδρυτής του κράτους σας ο Κίρο Γκλιγκόροφ θα επικροτούσε την Συμφωνία; Τί θα έλεγε για αυτήν; Θα αισθανόταν δικαιωμένος από τις εξελίξεις;
Το ακριβές όνομα της χώρας δεν είναι το κρίσιμο σημείο όσο η λέξη Μακεδονία συμπεριλαμβάνεται στη ονομασία του κράτους.
Για την γενιά του πατέρα μου και της μητέρα μου και ακόμη και για τους παππούδες μου, το να είσαι Μακεδόνας ήταν σημαντικό υπό την έννοια του «Ίλιντεν»/Μακεδόνας του «Ίλιντεν», που σημαίνει να έχεις την αξιοπρέπεια σου και να είσαι ανοιχτός στην πολυπολιτισμικότητα. Για τους γονείς μου, η Μακεδονία δεν αποτελούνταν μόνο από Μακεδόνες του Ίλιντεν (Σλαβόφωνοι) αλλά από Έλληνες, Εβραίους, Βλάχους, Τούρκους, Αρομάνιους(Cincar), Ρομά και φυσικά Σέρβους, Βούλγαρους και Αλβανούς.
Ο βασικός στόχος ήταν η προώθηση της μακεδονικής ταυτότητας και η διαφύλαξη του κράτους. Το όνομα της χώρας ήταν σημαντικό, αλλά αν η Ελλάδα δεν μπορούσε να το δεχθεί, μια προσαρμογή στο όνομα είναι μια αποδεκτή παραχώρηση. Έτσι, ναι νομίζω ότι ο πατέρας μου θα αισθανόταν δικαιωμένος με την Συμφωνία των Πρεσπών.
7. Κάθε φορά που ένα διεθνές μέσο ενημέρωσης κάνει κάποια ανταπόκριση από την πρωτεύουσα της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας αλλά και γενικότερα τα περισσότερα ρεπορτάζ από την πόλη των Σκοπίων «ντύνονται» με φωτογραφίες των αγαλμάτων (όπως αυτό που παραπέμπει στον Μέγα Αλέξανδρο) που έχουν κατακλείσει την κεντρική πλατεία. Εκτιμάτε ότι θα πρέπει να αλλάξει αυτό; Νομίζετε ότι αυτό το πράγμα αδικεί τη χώρα σας;
Ναι, είναι μια εικόνα που αδικεί την χώρα μου. Και νομίζω ότι πρέπει και ελπίζω ότι θα αλλάξει. Αυτή η εικόνα αποτελεί την εθνικιστική επανεμφάνιση της ιστορίας, γεγονός που είναι ντροπιαστικό για μας, για να το θέσω όσο πιο ήπια μπορώ.
